Walory przyrodnicze i kulturowe jako podstawa atrakcyjności turystycznej Beskidów Wschodnich na obszarze obwodów lwowskiego i iwanofrankowskiego (Ukraina)

• Autorzy: Łukasz Quirini-Popławski

Warianty tytułu

Natural and Cultural Values as a Basis for Tourist Attractiveness in the Eastern Beskids, in Provinces of Lviv and Ivano-Frankivsk (Ukraine)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy jest przedstawienie, na podstawie przeprowadzonych badań inwentaryzacyjnych, walorów przyrodniczych i antropogenicznych Beskidów Wschodnich w granicach obwodów lwowskiego i iwanofrankowskiego (Ukraina). Badania wykazały, że walory przyrodnicze, a zwłaszcza krajobrazowe, stanowią główny element kształtujący atrakcyjność turystyczną Beskidów Wschodnich. Z uwagi na bogatą etnografię walory antropogeniczne wyróżniają ten obszar spośród pozostałych części Karpat. Rozwój turystyki napotyka jednak na poważne bariery w postaci braków infrastrukturalnych i pojawiających się konfliktów środowiskowych. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to identify tourist values of the Eastern Beskids in Ukraine (within the borders of Lviv and Ivano-Frankivsk oblasts). According to field research, natural values are most important for tourism and they are the basis of several forms of tourism. It should be stressed that winter sports developed especially in the last few years. On the other hand, rich and unique ethnography forms a major factor of anthropogenic values, which distinguishes the Eastern Beskids Mts. from the other parts of the Carpathian Mts. Tourism, especially cultural one, develops thanks to the anthropogenic values, mainly in the Pokutia-Bukovina Beskidy Mts. and Sanok-Turka Mts. The development of tourism encounters some serious obstacles, e.g. infrastructural shortages and an increasing number of environmental conflicts. On the other hand, a low level of development is highly valued by foreign tourists, because many mountain regions, e.g. in Poland, Czech Republic, Slovakia are heavily invested. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Czynniki rozwoju turystyki; Atrakcyjność turystyczna; Turystyczne atrakcje

EN

Tourism development factor; Touristic attractiveness; Tourist attraction

• Czasopismo: Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Rocznik: 2011
• Numer: z. 125
• Strony: 129--145

Twórcy

autor

Łukasz Quirini-Popławski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Blacharska W., 2002, Dorobek polskich etnografów i muzealników w poznawaniu Huculszczyzny, Płaj, 25, 25-38.
• Bogatyński W., 1928, Tucholszczyzna Karpacka, Ziemia, 13, 17.
• Brykowski R., 1995, Drewniana architektura cerkiewna na koronnych ziemiach Rzeczpospolitej, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Warszawa.
• Choroszy J. A., 1991, Huculszczyzna w literaturze polskiej, nakładem własnym, Wrocław.
• Czajkowski J., 1993, Historyczne zasiedlenie zachodniej Bojkowszczyzny, Płaj, 6, 12-24.
• Cząstka-Kłapyta J. (red.), 2008, Huculi, Bojkowie, Łemkowie - tradycja i współczesność, Biblioteka Górska Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie, 3.
• Dąbrowski P.M., 2005, "Discovering" the Gałician Borderlands: The Case of the Eastern Carpathians. Slavic Review, 64, 2, 380-402.
• Dyląg D., 2008, Gorgany (przewodnik), Wyd. Rewasz, Pruszków.
• Falkowski J., 1937a, Zachodnie pogranicze Huculszczyzny, Prace Etnograficzne, 3.
• Falkowski J., 1937b, Zachodnie pogranicze Huculszczyzny dolinami Prutu, Bystrzycy Nadwórniańskiej, Bystrzycy Solotwińskiej, Towarzystwo Ludoznawcze, Lwów.
• Falkowski J., Pasznycki B., 1938, Na pograniczu łemkowsko-bojiowskiem. Zarys etnograficzny, Towarzystwo Ludoznawcze, Lwów.
• Gąsiorowski H., 1926, Uwagi o rozmieszczeniu siedzib huculskich, Wierchy, 4, 78-118.
• Gąsiorowski H., 1935, Przewodnik po Beskidach Wschodnich, 1, Bieszczady, Książnica Atlas, Lwów-Warszawa.
• Gluzińska A., 1997, Zakład wychowawczy oo. Jezuitów i kaplica p.w. św. Józefa w Chyrowie, [w:] J. K. Ostrowski (red.), Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, 5, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków, 41-53.
• Goriszewski P., Sirenko I., Zińko ]., 2005, Rozwojowe produkty turystyczne w subregionach i rejonach, [w:] A. Jagusiewicz (red.), Potencjał turystyczny Ukrainy Zachodniej, Instytut Turystyki w Warszawie, Narodowy Uniwersytet im. Iwana Franko we Lwowie, Uniwersytet Turystyki, Gospodarki i Prawa w Kijowie, Warszawa, 196-213.
• Górska A., 2009, Kresy, Kluszczyński, Kraków.
• Gylyuk Ju., 2004, Zhab'ê, Hutsul'shchyna, Verhovina.Hauser Z., 1998, Podróże po cmentarzach Ukrainy-dawnejMałopolski Wschodniej, Studia i Materiały. Dziedzictwo kulturalne za granicą, 1 (województwo stanisławowskie), 6 (9) (cmentarze).
• Hauser Z., 2007, Podróże po cmentarzach Ukrainy -dawnej Małopolski Wschodniej, 3 (województwo lwowskie), Księgarnia Akademicka, Kraków.
• Janicka-Krzywda U., 1991, Huculi, Ostoja, Kraków.
• Janicka-Krzywda U., Barańska K., 2009, Przewodnik po zbiorach huculskich Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Rocznik Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, XV.
• Kadníczan'skiiy D., 2009, ístorichnaspadshchyna UPA i turyzm, [w:] Geografía i Turizm: Ievropejs'kiy Dosvid, L'vívs'kiy natcíonal'niy uníversytet ímení Ivana Franka, L'vív, 63-66.
• Kondracki J., 1978, Karpaty, WSiP, Warszawa.
• Kowalczyk A., 2000, Geografia turyzmu, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Krasny P., 1997, Kościół parafialny Św. Michała Archaniołów Starej Soli, [w:] J. K. Ostrowski (red.) Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, 5, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków, 249-266.
• Krasny P., 2003, Architektura cerkiewna na ziemiach ruskich Rzeczypospolitej 1596-1914, Ars vêtus et nova, Kraków.
• Kronenberg M., 2009, Rozwój miejskiej przestrzeni turystycznej opartej na dziedzictwie przemysłowym, [w:] A. Jackowski, L. Quirini-Popławski (red.), Prace Geograficzne, 121, Inst. Georg. iGosp. Przestrz. UJ, Kraków, 191-198.
• Kryciński S.. 1995, Cerkwie w Bieszczadach, Wyd. Rewasz, Pruszków.
• Kudla N., 2009, Strukturni zminy díal'ností osobystych selians'kych gospodarstv u sferi nadannia tunstychnych posług, [w:] Geografía i Turizm: Ievropejs'kiy Dosvid, L'vívs'kiy natcíonal'niy uníversytet ímení ívana Franka, L'vív, 73-76.
• Kurek-Grad L., 2007, Dobromil - miasto naszych przodków. Przemyskie Centrum Kultury i Nauki Zamek, Przemyśl.
• Kurek W., Faracik R., Mika M., Pawlusiński R., Pitrus E., Ptaszycka-Jackowska D., 2007, Turystyka, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa,
• Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., 2002, Geografia turystyki Polski, PWE, Warszawa.
• Łozyński R., Sirenko I., Zińko J., 2005, Funkcjonalne subregiony turystyczne, [w:] A. Jagusiewicz (red.), Potencjał turystyczny Ukrainy Zachodniej, Instytut Turystyki w Warszawie, Narodowy Uniwersytet im. Iwana Franko we Lwowie, Uniwersytet Turystyki, Gospodarki i Prawa w Kijowie, Warszawa, 183-195.
• Maryskevych O., Shpakivska I., Didukh O., 2007, Wyzwania i szanse dla ochrony przyrody r karpackich parkach narodowych na Ukrainie, Roczniki Bieszczadzkie, 15, 105-118.
• Ossendowski F. A., 1936, Huculszczyzna, Wyd. Polskie, Poznań.
• Pan'kiv M., 2001, Problemy muzejefííatsfí ístorií, kultury, pobutu ta pryrody Hutsul'shchyny, [w:] Materiały odynadciatogo Hutsul's'kogo Mízhnarodnogo festyvaliu, Verhovyna, 211-214.
• Podgórzec Z., 1991, Patronki Kresów Wschodnich. Jasnogórska Pani z Hoszowa, Zorza, 5, 16.
• Pol W., 1851, Rzut oka na północne stoki Karpat, Drukarnia Czasu, Kraków.
• Quirini-Popławski L., 2008, Muzeum Huculskie w Żabiem. Historia powstania, funkcjonowanie, współczesne próby reaktywacji idei, Płaj, 36, 111-131.
• Quirini-Popławski Ł., Quirini-Popławski R., 2009, Główne monastery Beskidów Wschodnich (Dobromil-Lawrów-Hoszów-Skit Maniawski). Podróżnicy i badacze do 1914 r., [w:] A. Jackowski, I. Hodorowicz, F. Mróz (red.), Turystyka religijna w obszarach górskich, PPWSZ, Nowy Targ, 417-132.
• Quirini-Popławski R., 1997, Kościólw Komornikach, [w:] J. K. Ostrowski (red.), Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, 5, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków, 99-101.
• Quirini-Poplawski R., 2001, Kościół parafialny p.w. Św. Jana Nepomucena w Felicientalu, [w:] J. K. Ostrowski (red.), Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, 9, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków, 51-56.
• Reinfuss R., 1939, Ze studiów nad kulturą materialną Bojków, Związek Ziem Górskich, Warszawa.
• Stęszewski J., Cząstka-Kłapyta J. (red.), 2006, Huculszczyzna, jej kultura i badacze, COTG, Kraków.
• Shekeryk-Donykiw S., 2007, Dido Iwanchyk, Hutsul'shchyna, Werchovyna.
• Shekeryk-Donykiw S., 2009, Rik u viruvanniakh hutsuliv, Hutsul'shchyna, Werchovyna.
• Shkribliak P., 2003, Hutsculs'kyj muzej, [w:] Hutsuls'kyj Kałendar 2003, Iwano-Frankiws'k.
• Szlakiem II Brygady Legionów, 1914-1915, 2001, Cracovia Leopolis, 27, 6-7.
• Shved M., 2007a, Spas'kyy ta Lavrivs'kiy monastyri - oseredky dukhovnosti y kur tury v Halychan, Misioner, L'viv.
• Shved M., 2007b, Vasiliyans'kiy monastyrsviatoho Onufria uLavrovi:Istoriata kul'tura dukhovnoho oseredka boykivs'kykh Karpat, Misioner, L'viv.
• Trzaskowska-Zawadzka I., 1937, Matka Boska Hoszowska, Oriens, 4, 2, 60-61.
• Turkawski M. A., 1880, Wystawa etnograficzna w Kołomyi, Wędrowiec, VII, 163, 99-100.
• V'iatrovych V., Hryts'kiv R., Derev'ianyy I., Zabilyy R., Sova A., Sodol' P., 2008, Ukrains'ka Povstans'ka Armia: istoria neskorenykh, Centr doslidzhen' vyzvol'noho rukhu, L'viv.
• Wajgel L., 1887, O Hucułach. Zarys etnograficzny. Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego, 11, 49-86.
• Warszyńska J., Jackowski A., 1978, Podstawy geografii turyzmu, PWN, Warszawa.
• Watamaniuk D., Gapchuk J., Zelenchuk W., 2004, Werchowyno, switku ty nash, Werchovyna. Wielocha A., 1999, Tucholszczyzna - gdzie jej szukać?, Płaj, 18, 7-8.
• Witkowski W., 1994, Budownictwo ludowe Huculszczyzny, Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego, 3, 79-111.
• Witkowski W., 2000, Huculska grażda, [w:] W. Wójcik (red.), Budownictwo ludowe w górach, COTG PTTK, Kraków, 103-134.
• Witkowski W., 2001, Kultura materialna - budownictwo połoninne, [w:] J. Gudowski (red.), Pasterstwo na Huculszczyźnie, Dialog, Warszawa, 159-224.
• Witkowski W., 2006, Architektura Huculszczyzny, [w:] A. Wielocha (red.), Góry Huculszczyzny, COTG PTTK, Kraków, 127-164.
• Witwicki S., 1863, 0 Hucułach, Lwów.
• Zin'koju., Mal's'kaM., MandiukM., 2009, Model' terytoria!'noi orhanizatsiisanatorno-kurortnoi ta rekreatsiyno-turystychnoihaluzi L'vivshchyny do 2031 roku, [w:] Geografia i Turyzm: Ievropyeis'kii Dosvi'd, L'vfvs'kiy natsibnal'niy unfversytet fmeni Ivana Franka, L'vfv, 442-149.
• Zharikov M. L., 1985a, Pam'iatnyky mistobuduvannia i arkhitektury Ukrains'koi SSR (Ivano-fran-kivs'ka oblastj, 2, Kyiv, Budivel'nyk.
• Zharikov M. L., 1985b, Pam'iatnyky mistobuduvannya i arkhitektury Ukrains'koi SSR (L'vivs'ka oblastj, 3, Kyiv, Budivel'nyk.
• Żukowski J., 1935, Huculszczyzna. Przyczynki do badań nad budownictwem ludowem. Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• www.reserves.in.ua (05.06.2010 r.)