High Suspended Dust Concentrations in Brno, Sosnowiec and Krakow (the Year 2009 as an Example)

• Autorzy: Zuzanna Bielec-Bąkowska , Grażyna Knozova , Mieczysław Leśniok , Dorota Matuszko , Katarzyna Piotrowicz

Warianty tytułu

Wysokie stężenia pyłu zawieszonego w Brnie, Sosnowcu i Krakowie na przykładzie 2009 roku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents a description of synoptical and meteorological conditions on days with the highest suspended dust concentrations in three Central European cities (Brno, Sosnowiec and Krakow). The study was based on daily PM₁₀ dust concentration records, selected Bather data and calendars of types of synoptic situation for the year 2009. The highest PM₁₀ concentrations were found to coincide with similar synoptic situations and weather conditions in all three cities. The fact that pollution norms were exceeded most frequently in Krakow, followed by Sosnowiec and Brno, suggests a local impact. (original abstract)

W opracowaniu przedstawiono charakterystykę warunków synoptycznych i meteorologicznych dni z najwyższym stężeniem pyłu zawieszonego PM₁₀ w trzech aglomeracjach Europy Środkowej (w Brnie, Sosnowcu i Krakowie). Wykorzystano dane pochodzące z 2009 roku: średnie dobowe stężenia pyłu PM₁₀, dobowe wartości wybranych elementów meteorologicznych oraz kalendarze typów sytuacji synoptycznych T. Niedźwiedzia i Czeskiego Instytutu Hydrometeorologicznego. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że we wszystkich rozpatrywanych miastach najwyższym stężeniom pyłu PM₁₀ towarzyszyły podobne sytuacje synoptyczne i warunki meteorologiczne. Zauważono, że przekroczenie normy zanieczyszczeń najczęściej i najwcześniej występuje w Krakowie, a następnie w Sosnowcu i Brnie, co świadczy o wpływie warunków lokalnych tych miast. (oryginalny abstrakt)

Słowa kluczowe

EN

Air pollution; Meteorology; City; Meteorological conditions

PL

Zanieczyszczenie powietrza; Meteorologia; Miasto; Warunki meteorologiczne

• Czasopismo: Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Rocznik: 2011
• Numer: z. 126
• Strony: 67--84

Twórcy

autor

Zuzanna Bielec-Bąkowska

• University of Silesia in Katowice, Sosnowiec, Poland

autor

Grażyna Knozova

• Czech Hydrometeorological Institute

autor

Mieczysław Leśniok

• Jagiellonian University in Krakow, Poland

autor

Dorota Matuszko

• Jagiellonian University in Krakow, Poland

autor

Katarzyna Piotrowicz

• Jagiellonian University in Krakow, Poland

Bibliografia

• Absalon D., Jankowski A.T., Leśniok M., 2001, Mapa Hydrograficzna M-34-63-A Katowice, Główny Geodeta Kraju.
• Adamec V., 2008, Doprava, zdravfa životní prostředí, Grada, Praha.
• Adamec V., Hrubý O., Kurfürst J., Machálek P., Ostatnická J., Píša V., Pospíšilová J., Šolc J., 2006, Kvalita ovzduši v Praze, Ochrana Ovzduší, 12, 1-20.
• Blažek, Z., Černikovský L., Krejčí B., Volná V, 2008, Znečíštění ovzduší suspendovanými částicemi v oblasti ostravsko-karvinska, Sborník praci Českěho hydrometeorologického listavu, 53.
• Bokwa A., 2007, Zanieczyszczenie powietrza, [In:] D. Matuszko (ed.), Klimat Krakowa w XX wieku, IGiGP UJ, Kraków, 187-199.
• Bokwa A., 2010, Wieloletnie zmiany struktury mezoklimatu miasta na przykładzie Krakowa, IGiGP UJ, Kraków.
• Brádka J., Dřevikovsky A., Gregor Z., Kolesár J., 1961, Počasi na území Cech a Moravy v typickych povětrnostních situacích, HM U, Praha.
• Burzyński J., 2002, Przegląd zastosowań modelu CALMET/CALPUFF na obszarze województwa małopolskiego. Wiadomości IMGW, 15(44), 3, 67-74.
• Central Statistical Office, 2010, http://www.stat.gov.pl/gus.
• Czech Statistical Office, 2010, http://www.czso.cz.
• Feleksy-Bielak M., Tomaszewska A.M., Walczewski J., 2004, Wskaźniki meteorologicznych warunków dyspersji zanieczyszczeń powietrza na stacji Kraków-Czyżyny dla lat 2000-2002, Wiadomości IMGW, 27 (48), 1, 13-20.
• Fudała J., Hławiczka S., Cenowski M., 2007, Zmienność emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego z terenu województwa śląskiego w latach 2001-2005 dla potrzeb analizy zmienności stężeń pyłu zawieszonego PM/0, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla i ozonu, [In:] J. Jamrocha (ed), Ocena jakości powietrza w województwie śląskim w latach 2002-2006, WIOŚ, Katowice, 56-76.
• Glorennec P., Monroux F., 2007, Health impact assessment of PM₁₀ exposure in the city of Caen, France, Journal of Toxicology and Environmental Health, Part A, 70, 359-364.
• Harrison R.M., 2004, Key pollutants-airborne particles, Science of the Total Environment, 334-335, 3-8.
• Hrdličková Z., Michálek J., Kolâř M., Veselý V, 2008, Identification of Factors Affecting Air Pollution by Dust Aerosol PMR, in Brno City, Czech Republic, Atmospheric Environment, 42 (37), 8661-8673.
• Indeks jakości powietrza AQI, http://spjp.katowice.pios.gov.pl/aqi.aspx (z dnia 21.05.2010)
• Knozová G., 2010, Meteorologické příčiny zvysenych koncentraci znečištćni ovzduší 'PM₁₀ v Brnë, [In:] V. Koznarovâ, S. Sulovska (eds.), Bioklima 2010, Sbornik přispěvků s mezindrodni konference, Ceskâ zemědělská univerzita v Praze, Praha, 151-159.
• Knozová G, Hora P., 2010, Vyhodnoceni meteorologických podmÍnek doprovázejících smogové epizody v České republice, Meteorologické Zprávy, 63, 21-28.
• Leśniok M.R., Caputa Z.A., 2009, The role of atmospheric circulation in air pollution in Katowice Region (Sourthen Poland), International Journal Environment and Waste Management, 4, 1/2, 62-74.
• Leśniok M., Małarzewski Ł., Niedźwiedź T., 2010, Classification of circulation types for Southern Poland with an application to air pollution concentration in Upper Silesia, Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 35 (9-12), 516-522.
• Lobocki L., Kamiński J. W., Zdunek M., Strużewska J., 2008, Modelowanie warunków meteorologicznych w eksperymencie "Kraków integrated methodology project-from toxic emissions to health effects", [In:] K. Kłysik, J. Wibig, K. Fortuniak (eds.), Klimat i bioklimat miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Lódź, 279-287.
• Niedźwiedź T, 2010, Kalendarz typów cyrkulacji atmosfery dla Polski południowej. Zbiór komputerowy, Uniwersytet Śląski, Katedra Klimatologii, Sosnowiec.
• Peters A., Skorkovsky J., Kotesovec F, Brynda J., Spix C, Wichmann H. E., Heinrich J., 2000, Associations between mortality and air pollution in Central Europe, Environmental Health Perspectives, 108, 4, 283-287.
• Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2009 roku, 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Kraków.
• Škeřil R., Elfenbein Z., Roznovsky J., 2009, Pozadove koncentrace částic na území mésta Brna, [In:] R. Kostrhounovâ (éd.), Ovzdusî 2009, Masarykova univerzita, Brno, 57-61.
• Statistical Office in Katowice, 2010, http://www.stat.gov.pl/katow.
• Van den Elshout S., Léger K., 2007, Comparing Urban Air Quality Across Borders. A review of existing air quality indices and the proposal of a common alternative, http://citeair.rec.org/downloads/ Products/ComparingUrbanAirQuality AcrossBorders.pdf (21.05.2010).
• Vána M., Pekárek J., Cech J., Macoun J, Ostatnická J., Horálek J., Rychlík S., 2008, Trendy suspendovanych částic v ovzdušÍ v Česke republice, Ochrana ovzduší, 1, 26-30.
• Walczewski J., Feleksy-Bielak M., Dębicka K., Śliwińska U., 2000, Wskaźniki meteorologicznych warunków dyspersji zanieczyszczeń powietrza i ich zmienność w Krakowie w latach 1990-1999, Wiadomości IMGW, 23, 3,13-27.