Przestrzenne zróżnicowanie wybranych właściwości fizykochemicznych osadów biogenicznych torfowiska Kopanicha koło Skierniewic

• Autorzy: Paulina Domińczak , Daniel Okupny

Warianty tytułu

Spatial Variability of Selected Physicochemical Properties of Biogenic Sediments in the Kopanicha Peatland near Skierniewice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W osadach biogenicznych torfowiska Kopanicha są zarejestrowane zmiany środowiska, uwarunkowane zmianami klimatycznymi i działalnością człowieka. Najniżej zalegające osady torfowe w każdym z pięciu rdzeni, niezależnie od położenia, wykazują dużo cech wspólnych. Na podłożu mineralnym, zawierającym domieszkę substancji organicznej, zalega słabo rozłożony torf mechowiskowy. Zalegający nad nim średnio rozłożony torf szuwarowy jest pozbawiony węglanu wapnia i wzbogacony w materię organiczną, co wskazuje na poprawę warunków klimatycznych, wyrażającą się małą dynamiką procesów rzeźbotwórczych. Cechy torfu w stropie złoża (zwiększona popielność i duży stopień rozłożenia) należy wiązać ze wzmożeniem działalności człowieka (melioracje, eksploatacja torfu). (abstrakt oryginalny)

EN

This paper present the results of geochemical analyses of biogenic sediments in the Kopanicha peatland. The thickness of peat varied from 0,3 to 3 m. One hundred and ten sediment samples were subjected to the following analyses: loss on ignition at 550°C, pH using the potentiometric method, the degree of decomposition by the method of von Post and the amount of carbonates by means of the Scheibler volumetric method. The sites of coring were based on the earlier geological sounding. The geological research had showed that the biogenic sediments lying on the sandy bottom consist of three main layers. On the sandy bottom a layer of brown moss peat developed. The middle layer consists of moderately decomposed reed peat lacking calcium carbonate and enriched in organic matter, which indicates an improvement in climatic conditions expressed in a small dynamics of morphogenetic processes. (short original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Środowisko przyrodnicze; Zmiany klimatyczne

EN

Natural environment; Climate change

• Czasopismo: Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Rocznik: 2010
• Numer: z. 123
• Strony: 99--110

Twórcy

autor

Paulina Domińczak

• Uniwersytet Łódzki

autor

Daniel Okupny

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Blackford J., 2000, Paleoclimatic records frontpeat bogs, Tree, 15, 5, 193-198.
• Borówka R., 2007, Geochemicznebadaniaosadów jeziornych strefy umiarkowanej, Studia Limnologica et Telmatologica, 1, 33-42.
• Brzeziński M., 1995, Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000 - arkusz Bolimów, PIG.
• Brzeziński M., 1998, Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000 - arkusz Bolimów, PIG.
• Chambers F.M., Charman D.J., 2004, Holocene environmental change: contributions from the peatland archive. The Holocene, 14, 1, 1-6.
• Drzymulska D., 2003, Znaczenie analizy subfosylnych makroszczątków roślinnych i stopnia rozkładu torfu dla rekonstrukcji paleośrodowiska, Kosmos, 52, 2/3, 299-306.
• Frankiewicz J.K., 1980, Własności torfu, [w:] A. Bolewski (red.), Surowce mineralne świata. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 24-45.
• Głowacki M., 2006, Geneza zbiorników akumulacji biogenicznej koło Brodów na Wysoczyźnie Lubskiej w świetle badań morfologicznych i litologicznych, Bad. Fizjogr. Nad Polską Zach., Seria A - Geografia fizyczna, 57, 21-34.
• Unicki P., 2002, Torfowiska i torf, Wyd. AR, Poznań.
• Kobojek E., 2000, Morfogeneza doliny Rawki, Acta Geogr. Lodz., 77, 150-155.
• Kondracki J., 2000, Geografia regionalna Polski, Wyd. Nauk. PWN.
• Lamentowicz M., Obremska M, Mitchell E. A. D., 2006, Historia rozwoju dwóch torfowisk mszarnych w Borach Tucholskich, Przegląd Geologiczny, 54, 1, 76-80.
• Macaire J.J., Bernard J., Di-Giovanni C, Hinschberger F., Limondin-Lozouet N., Visset L., 2006, Quantification and regulation of organic and mineral sedimentation in a late Holocene floodplain as a results of climatic and human impacts, The Holocene, 16, 5, 647-660.
• Malawska M, Ekonomiuk A., Wiłkomirski B., 2006, Chemical characteristics of some peatlands in southern Poland, Journal Mires and Peat, International Mire Conservation Group, 1.
• Miotk-Szpiganowicz G., Tobolski K., Zachowicz J. (red); 2005, Osady zbiorników akumulacji biogenicznej - przewodnik do badań laboratoryjnych i terenowych, Państwowy Instytut Geologiczny.
• Myślińska E., 1999, Parametry fizyczne torfów i ocena metod ich oznaczania. Przegląd Geologiczny, 7, 676-682.
• Myślińska E., 2001, Laboratoryjne badania gruntów, Wyd. Nauk. PWN.
• Okruszko H., 1976, Zasady rozpoznawania i podziału gleb hydrogenicznych z punktu widzenia potrzeb melioracji, Bibl. Wiad. IMUZ, 52, 7-53.
• Okruszko H., 1991, Zasady nawożenia gleb torfowych, Bibl. Wiad. IMUZ, 77, 87-103.
• Okupny D., 2009, Cechy i geneza torfowisk południowej części Kotliny Kolskiej na tle warunków geomorfologicznych, [w:] R. Machowski, M.A. Rzętała, Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko, 10, 71-85.
• Olaczek R., 2008, Skarby przyrody i krajobrazu Polski, Oficyna Wydawnicza MULTICO.
• Rydelek P., 2005, Genetyczne uwarunkowania przestrzennej zmienności zawartości węgla organicznego i siarki w obrębie torfowiska w dolinie rzeki Kurówki, Przegląd Geologiczny, 8, 673-676.
• Rydin H., Jeglum J.K., 2006, The Biology of Peatlands, Oxford University Press.
• Schnurrenberger D., Russell J., Kelts K., 2003, Classification of lacustrine sediments based on sedimentary components. Journal of Paleolimnology, 29, 141-154.
• Sifeddine A., Bertrand P., Laillier-Vergcs E., Patience A.J., 1996, Lacustrine organic fluxes and paleoclimatic variations during the last 15 ka: Lac du Bouchet (Massif Central, France), Quaternary Science Reviews, 15, 203-211.
• Szajdak L., 2002, Właściwości chemiczne torfu, [w:] P. Unicki (red.), Torfowiska i torf, Wyd. AR, Poznań, 41Z-A47.
• Tobolski K., 2000, Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych, Vademecum Geobota-nicum, Wyd. Nauk. PWN.
• Tobolski K., 2003, Wybrane zagadnienia z geologii torfowisk, [w:] J. Skoczylas (red.) Streszczenia referatów wygłoszonych w 2002 roku, Polskie Towarzystwo Geologiczne o/ Poznań, Instytut Geologii U AM. Poznań, 102-109.
• Tobolski K., 2004, Kryterium geologiczne w badaniach zbiorników akumulacji biogenicznej, Regionalny Monitoring Środowiska Przyrodniczego, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 5, 119-126.
• Wójcicki K. J., 2007, Zawartość materii organicznej w osadach zbiornikowych jako wskaźnik dynamiki procesów geomorfologicznych - przykłady z dorzecza górnej Odry, [w:] E. Smolska, D. Giriat (red.), Rekonstrukcja dynamiki i procesów geomorfologicznych - formy rzeźby i osady, UW, Warszawa, 445-455.
• Żurek S., 1993, Zmiany paleohydrologiczne w mokradłach, Przegląd Geograficzny, 65, 1-2, 75-95.
• Żurek S., 1995, Procesy torfotwórcze w rzeźbie i osadach, [w:/ /// Zjazd Geomorfologów Polskich - Procesy geomorfologiczne, zapis w rzeźbie i osadach. Streszczenia komunikatów, posterów i referatów, Sosnowiec, 79 - 80.
• Żurek S., 2006, Katalog rezerwatów przyrody na torfowiskach Polski, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce.
• Żurek S., 2009, Metody badań osadów bagiennych, [w:] T. Kalicki, J.B. Szmańda, K. Zawada (red.), Metody badań w geomorfologii - Konferencja Geomorfologów Polskich, 28-30.09.2009 r., SGP, IG UJK Kielce, 193-196.