Sytuacja ludności rosyjskojęzycznej współczesnego Kazachstanu na tle przemian demograficznych końca XX i początku XXI wieku

• Autorzy: Olga Davydenko

Warianty tytułu

The Situation of the Russian-speaking Population in Modern Kazakhstan in the Light of Demographic Transformation at the Turn of the Twenty-first Century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opisano sytuację ludności rosyjskojęzycznej współczesnego Kazachstanu, w świetle zmian demograficznych na przełomie XX/XXI w. Za ludność rosyjskojęzyczną należy uznać nierdzennych mieszkańców kraju, czyli wszystkie narodowości poza Kazachami. Te dwie grupy kazachska i rosyjska stanowią dwie trzecie obywateli tego kraju. Podział na ludność rdzenną i rosyjskojęzyczną, choć niedokładny, wskazuje na nierówności społeczne związane z przynależnością do określonej grupy narodowościowej. Omówiono oprócz sytuacji demograficznej kraju, przyczyny emigracji ludności rosyjskojęzycznej oraz sytuację językową.

EN

In this article I describe the situation of that part of Kazakhstan’s population that is not officially Kazakh, in the light of demographic changes from the time when the country gained its independence to the beginning of the twenty-first century. I refer to this segment of the population as Russian-speaking because they commonly use the language. Kazakhstan is a country with over one hundred nationalities, but two major groups -Kazakh and Russian - together account for two-thirds of the country’s citizens. While in the late 1980s and early 1990s the number of Russians and Kazakhs was similar, ten years later, as a result of the large-scale migration of the Russian-speaking population and a high birthrate among the Kazakhs, the latter group became the majority. With Kazakhstan gaining its independence in 1991, the situation of the Russian-speaking population changed. The division of national titles - Kazakhs and the rest clearly appeared in public discourse. Kazakh became the official language and Russian grew more marginalised - the screen-time of television programmes broadcast in Russian fell significantly, as did the number of schools and kindergartens operating in Russian. In a young country still in large measure seeking its historical identity, developing the language and culture of the titular nationality is preferable. The Kazakh people have privileges, while the situation of those of other nationalities is of secondary importance. After the large migration of the mid-1990s the idea of migration among the Russian-speaking population remained at a high level. Given the fall of the USSR and the lack of common ties between different national groups - in terms of ideology, values, and the economy - marginalisation of non-titular nationalities will occur. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przemiany demograficzne; Konflikty społeczne; Wielokulturowość; Emigracja

EN

Demographic transformation; Social conflicts; Multicultural; Emigration

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 855
• Strony: 21--36

Twórcy

autor

Olga Davydenko

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Ajtaly A., Mirowozrienczieskije podchody k migracjonnym probliemom, Materiały seminarium „Migracja w Kazachstanie, teraźniejszość i przyszłość”, International Organization for Migration, Astana 2000.
• Aleksejenko A., Naselenie Kazachstana meżdu proszłym i budusim, „Demoskop weekly”, 1-21.05.2006, http://demoscope.ru/weekly/2006/0245/tema03.php.
• Arenov M., Kalmykov S., Etnosocjalnaja dejstvitelnost Kazahstana, „Socis” 1998, nr 3.
• Arinowa O., Formirowanie mechanizma monitoringu mieżetnicieskich otnoszenij, Almaty 2001.
• Gali A., Demograficzeskije i migracyonnyje faktory: aspekt nacyonalnoj bezopasnosti [w:] Kazachstanskaja filosofía w kanun XXI wieka, Materiały respublikanskoj nauczno-teoreticzeskoj konferencji, poswiasiennoj 40-letiu Instituta filosofii MN-AN RK, 28 maja 1998 r., IFP, Ałmaty 1998.
• Gawęcki M., Czwarty Żuz. Sytuacja nierdzennej ludności w postsowieckim Kazachstanie [w:] Plemię, państwo, demokracja, red. R. Vorbrich, Biblioteka Telgte, Poznań 2007.
• Konstytucja Republiki Kazachstanu, Ałmaty 1995.
• Kurganskaja W., Dunajew W., Kazachstanskaja model mieżetniczeskoj integracji, Ałmaty 2002.
• Lukaszew W., O fenomene „czeszirskogo kota” i russkoj problematike w Kazachstane, http://www.russians.kz/russians/993034-o-fenomene-cheshirskogo-kota-i-russkojj. html (8.01.2009).
• Massanow N., Migracionnyje metamorfozy Kazachstana [w:] W dwiżenii wynuzdennym i dobrowolnom. Postsowietskije migracji w Ewroazjii, Natalis, Moskwa 1999.
• Migracionnaja sytuacja w stranach SNG, red. Z. Zajączkowska, Centr izucienia problem wynużdennoj migracji w SNG i Bałtii, INP PAN, Moskwa 1999.
• Nacjonalnyj sostaw nasielenia Respobliki Kazachstan, t. 4, cz. 2, Nasielenie Respubliki Kazachstan po nacjonalnostiam i urowniu obrazowania, Agenstwo Republiki Kazachstan po Statistike, Ałmaty 2000.
• Sadowskaja E., Migracja w Kazachstanie na rubieże XXI wieka, Materiały seminarium „Migracja w Kazachstanie, teraźniejszość i przyszłość”, International Organization for Migration, Astana 2000.
• Sadowskaja E., Migracji w Kazachstanie na rubieże XXI wieka: osnownyje tendencji i perspektiwy, Ałmaty 2001.
• Sawin I.C., Realizacja i rezultaty kulturo-jazykowoj i obrazowatelnoj polityki w Kazachstanie w 1990 gody, „Etnograficzeskoje obozrenie” 2001, nr 6.
• Socjalno-ekonomiczna sytuacja Kazachstanu za 1994 rok, Ałmaty 1994.
• Swoik P., Nacionalnyj wopros w Kazachstanie. Wzgląd ruskojazychnogo, http://www.ca-c.org/journal/15-1998/st_04_svoik.shtml (8.01.2009).
• Szajmerdenow E.S., Szaukenowa Z.K., Perspektywy razwitija jazykow w Kazachstanie, „Mysl” 2002, nr 10.
• Wdowina N.W., Russkij jazyk w Kazachstanie. Analiticzeskij oborz situacii [w:] Russkij jazyk w Kazachstanie, sbornik trudow poswiasionnyj Godu russkogo języka, Rossijskij centr nauki i kultury, Centr Humanitarnych Issledowanij, Astana 2007.
• Zajączkowska Ż.A, Prognoza migracji obywateli, „Sociologicieskij Żurnal” 1995, nr 3.