Wyzwania energetyczne Polski w świetle spójności społeczno-ekonomicznej

• Autorzy: Zbigniew Łucki

Warianty tytułu

Poland's Energy Challenges in the View of Social and Economic Cohesion

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule omówiono czynniki składające się na zacofanie energetyczne Polski i przyczyny tego zacofania. Głównym elementem zacofania jest bazowanie na dotowanym węglu kamiennym, co według aktualnych planów rozwoju sektora ma się utrzymać do 2030 roku. Postawiono tezę, że dla stworzenia prawidłowego planu modernizacji energetyki polskiej niezbędne jest poznanie zjawisk społecznych i politycznych, które stanowią barierę dla unowocześniania sektora. Przedstawiono niektóre z tych zjawisk: brak zainteresowania socjologii i politologii sprawami energii, nieznajomość przez polskie społeczeństwo rzeczywistego stanu polskiej i światowej energetyki oraz paternalistyczny styl zarządzania polską energetyką. Opisano pięć idei wpływających na decyzje polityków: paradygmaty kognitywne, idee normatywne, kultura światowa, aktualne trendy polityczne oraz idee programowe. Wykazano, że polscy politycy podejmujący decyzje z zakresu energetyki posługują się przestarzałymi paradygmatami kognitywnymi i ideami normatywnymi, lekceważąc przy tym kulturę światową oraz aktualne trendy i idee programowe. (abstrakt oryginalny)

EN

Elements and reasons of Polish energy sector old-fashionedness are presented in the paper. Old-fashionedness is connected mainly with a domination of subsidised coal what will continue up to 2030, according to the recent development plans. To create a reasonable plan of Polish energy sector modernisation it is necessary to recognise the social and political barriers to modernisation. Some of the barriers are discussed, such as low interest of social and political sciences in energy, poor knowledge of domestic and world energy sector by Polish society, and paternalistic style of Polish energy sector management. Five types of ideas that affect policy making are described: cognitive paradigms, normative frameworks, world culture, frames, and programmatic ideas. It is shown that Polish energy decision makers use old-fashioned cognitive paradigms and normative frameworks while neglecting world culture, recent frames and programmatic ideas. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka energetyczna; Energetyka; Świadomość społeczna

EN

Energy policy; Energetics; Public awareness

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2011
• Numer: z. nr 18
• Strony: 372--383

Twórcy

autor

Zbigniew Łucki

Bibliografia

• Boardman R., 2002, Fragmentation and integration in environmental research: the social sciences revisited, „International Journal of Environmental Studies", t. 59, nr 2, s. 173-183.
• Bołtromiuk A., Burger Т., 2008, Polacy w zwierciadle ekologicznym. Raport z badań nad świadomością ekologiczną Polaków w 2008 r., Instytut na Rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
• Campbell J.L., 2002, Ideas, politics, and public policy, „Annual Review of Sociology", t. 28,s.21-38.
• Diagnoza społeczna 2005 - Warunki życia Polaków, 2006, red. J. Czapiński, T. Fanek, Vizja Press&IT, Warszawa.
• Doeleman J.A., 1997, Democracy and environment, „International Journal of Social Economics", t. 24, nr 1/2/3, s. 105-127.
• Eggermont G., Meskens G., Neerdael B., Veuchelen L., Hardeman F., 2001, Integration of social sciences in nuclear research projects of SCK CEN, Mol, „Energy and Environment", t. 12, nr 1, s. 39-45.
• Eurobarometer. Attitudes towards energy, 2006a, European Commission.
• Eurobarometer. Energy issues, 2006b, European Commission.
• Eurobarometer. Attitude on issues related to EU energy policy, 2007a, European Commission.
• Eurobarometer. Energy technologies, knowledge, perceptions, measures, 2007b, European Commission.
• Farhar B.C., 1994, Poll trends, public opinion about energy, „The Public Opinion Quarterly", t. 58, nr 4, s. 603-632.
• Gadowska K., 2002, Zjawisko klientelizmu polityczno-ekonomicznego. Systemowa analiza powiązań sieciowych na przykładzie przekształceń sektora górniczego w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Ingebrigtsen S., Jakobsen O., 2006, Circulation economics - a turn towards sustainability, „International Journal of Social Economics", t. 33, nr 8, s. 580-593.
• Jochem E., 2004, R&D and innovation policy - preconditions for making steps towards a 2000 Watt/cap society, „Energy and Environment", t. 15, nr 2, s. 283-296.
• Jochem E., Favrat D., Hungerbiihler K., Von Rohr P.R., Spreng D., Wokaun A., Zimmermann M, 2003, Steps towards a 2000 Watt-society, developing a white paper on research and development of energy-efficiency technologies, CEPE/ETH, Novatlantis.
• Keirstead J., 2006, Evaluating applicability of integrated domestic energy consumption frameworks in the UK, „Energy Policy", t. 34, s. 3065-3077.
• Leszczyński Т., 2008, Energetyka jądrowa w państwach Unii Europejskiej, „Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki", nr 5 (61).
• Litmanen Т., 2008, The changing role and contribution of social science to nuclear waste management in Finland, „Energy and Environment", t. 19, nr 3+4, s. 427-453.
• Lund II., 2000, Choice awareness: the development of technological and institutional choice in the public debate of Danish energy planning, „Journal of Environmental Policy and Planning", t. 2, s. 249-259.
• Lund P.D., 2007, Effectiveness of policy measures in transforming the energy system, „Energy Policy", t. 35, s. 627-639.
• Łucki Z., 2005a, Cala prawda o energii, „Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH", nr 140.
• Łucki Z., 2005b, Dlaczego tak namiętnie kochamy węgiel?, strona internetowa „Cire.pl", Materiały problemowe, Strony autorskie.
• Łucki Z., Wiernek M., 2005, Gazownictwo węgierskie drogowskazem dla gazownictwa polskiego, „Nowoczesne Gazownictwo", nr 4.
• Łucki Z., Byrska-Rąpała A., Soliński B., Stach L, 2006, Badanie świadomości energetycznej społeczeństwa polskiego, „Polityka Energetyczna", z. 2.
• Łucki Z,, Misiak W., 2010, Energetyka a społeczeństwo, PWN, Warszawa.
• Marechal F., Favrat D., Jochem E., 2005, Energy in the perspective of the sustainable development: The 2000 W society challenge, „Resources, Conservation and Recycling", t. 44, s. 245-262.
• Mucha J., 2001, Socjologia polska w latach 1990-2000. Badania społeczeństwa po przełomie, „Przegląd Socjologiczny", nr L/1.
• Pohl C., Gisler P., 2003, Barriers and opportunities in realising sustainable energy concepts - an analysis of two Swiss case studies, „Energy Policy", t. 31, nr 2, s. 175-183.
• Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, 2010, Ministerstwo Gospodarki.
• Polacy o górnikach, węglu i restrukturyzacji kopalń, 1998, Ośrodek Badania Opinii Publicznej, Warszawa.
• Polacy o górnikach, węglu i zamykaniu kopalń, 1988-2003, 2003, Ośrodek Badania Opinii Publicznej, Warszawa.
• Raport z wyników konsultacji społecznych projektu „Polityki energetycznej Polski do 2030 roku ", 2009, Ministerstwo Gospodarki.
• Rosa E.A., Dunlap R.E., 1994, Poll trends, nuclear power, three decades of public opinion, „The Public Opinion Quarterly", t. 58, nr 2, s. 295-324.
• Rosa E.A., Machlis G.E., Keating K.M., 1988, Energy and society, „Annual Review of Sociology",t. 14, s. 149-172.
• Siller T., Kost M., Imboden D., 2007, Long-term energy savings and greenhouse gas emission reductions in the Swiss residential sector, „Energy Policy", t. 35, s. 529-539.
• Tomiałojć L., 2008, Energetyka obywatelska, czyli od kopalń do wiatru i słońca, „Czysta Energia", nr 6 (80).
• Winkler H., Baumert K., Blanchard O., Burch S., Robinson J., 2007, What factors influence mitigative capacity?, „Energy Policy", t. 35, s. 692-703.