Zmiany rentowności gospodarstw ogrodniczych w Polsce i UE

• Autorzy: Tadeusz Sobczyński , Olga Stefko

Warianty tytułu

Profitability Changes in Horticultural Farms in Poland and in European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Analizę zmian rentowności gospodarstw ogrodniczych w dawnej UE-12 (członkowie Unii sprzed rozszerzenia w 1995 r.) i w Polsce przeprowadzono na danych FADN z lat 1989--2008. Badano gospodarstwa ogrodnicze ogółem oraz z trzech największych i najliczniej reprezentowanych klas wielkości. W okresie 1989-2008 rentowność aktywów ogółem i kapitału własnego gospodarstw ogrodniczych UE charakteryzowała się dużym zróżnicowaniem między krajami i dużą, wielokierunkową zmiennością w latach. Korzystny efekt dźwigni finansowej wystąpił jedynie w przypadku Belgii. Zarówno w Polsce, jak i w krajach dawnej UE-12, najwyższe wskaźniki rentowności osiągały gospodarstwa ogrodnicze w klasie szóstej, potem piątej, a na końcu czwartej. Rezultaty gospodarstw polskich były wyraźnie lepsze od przeciętnych dla gospodarstw unijnych. Wysokiej rentowności gospodarstw ogrodniczych greckich czy polskich sprzyjała zapewne niska opłata pracy. Niska płaca nie jest jednak gwarantem wysokiej rentowności, czego przykładem są gospodarstwa portugalskie. Najwyższa opłata pracy i wysokie zadłużenie mogły spowodować, że gospodarstwa duńskie mimo zadawalającej rentowności aktywów uzyskały bardzo niekorzystną rentowność kapitału własnego. Jednak w podobnej sytuacji gospodarstwa holenderskie uzyskały dobre wyniki. Analiza polskich gospodarstw ogrodniczych ogółem za lata 2004-2008 wykazała występowanie maczugi finansowej, natomiast analiza trzech największych klas — występowanie wysokiego dodatniego efektu dźwigni finansowej. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Ogrodnictwo; Rentowność; Analiza danych

EN

Gardening; Profitability; Data analysis

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 4
• Strony: 139--152

Twórcy

autor

Tadeusz Sobczyński

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

autor

Olga Stefko

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie (red. M. Jerzemowska). PWE, Warszawa 2006.
• 2. Bereżnicka J.: Dźwignia czy maczuga finansowa w realizacji decyzji inwestycyjnych w gospodarstwie rolniczym. Zeszyty Naukowe SGGW,"Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej", nr 78, 2009.
• 3. Bieniasz A., Czerwińska-Kayzer D., Gołaś Z.: Wykorzystanie modelu Du Ponta do określenia czynników kształtujących rentowność przedsiębiorstw przemysłu przetwórczego. Zeszyty Naukowe SGGW „Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej", nr 64, 2008.
• 4. Bień W: Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Difin, Warszawa 2005.
• 5. Bórawski L.: Wykorzystanie modelu Du Ponta w ocenie rentowności gospodarstw pozyskujących alternatywne źródła dochodów. Acta Sci. Pol. - Oeconomia 8 (4), 2009.
• 6. Daniłowska A.: Zróżnicowanie zadłużenia gospodarstw indywidualnych w Polsce. Roczniki Naukowe SERiA, t. X, z. 1, 2007.
• 7. Developments in the income situation of the EU agricultural sector. European Commission Directorate-General For Agriculture and Rural Development. Brussels, September 2010; http://ec.europa.eu/agriculture/rica/publications_en.cfm; data odczytu: kwiecień 2011.
• 8. EU dairy farms report 2010 based on FADN data. European Commission Directorate-General For Agriculture and Rural Development. Brussels, May 2010; http://ec.europa.eu/agriculture/rica/publications_en.cfm; data odczytu: kwiecień 2011.
• 9. EU farm economics overview FADN 2007. European Commission Directorate-General For Agriculture and Rural Development. Brussels, September 2010; http://ec.europa.eu/agriculture/rica/publications_en.cfm; data odczytu: kwiecień 2011.
• 10. Farm Accountancy Data Network 2010; http://www.ec.europa.eu/agriculture/rica; data odczytu: kwiecień 2011.
• 11. Gołaś Z.: Analiza rentowności kapitału w rolnictwie. J. Agribus. Rural Dev., 1 (11), 2009.
• 12. Gołaś Z.: Czynniki determinujące rentowność kapitału własnego w rolnictwie. J. Agribus. Rural Dev., 1 (11), 2009.
• 13. Gołaś Z.: Uwarunkowania rentowności kapitału własnego w rolnictwie (część I). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 3 (316), 2008.
• 14. Gołaś Z.: Uwarunkowania rentowności kapitału własnego w rolnictwie (część II). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 4 (317), 2008.
• 15. Gołaś Z., Bieniasz A.: Finansowe konsekwencje zróżnicowania strategii płynności finansowej w gospodarstwach rolnych. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, CCCLXXVII, Ekonomika 5, 2006.
• 16. Goraj L., Mańko S.: Rachunkowość i analiza ekonomiczna w indywidualnym gospodarstwie rolnym. Difin, Warszawa 2009.
• 17. Goraj L., Smolik A., Suska M.: Jak rozumieć zawartość publikacji RAPORT INDYWIDUALNY GOSPODARSTWA ROLNEGO - materiały szkoleniowe. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2005.
• 18. Hawawini G., Viallet C.: Finanse menedżerskie. PWE, Warszawa 2007.
• 19. Ickiewicz J.: Strategia finansowania przedsiębiorstwa. Poltext, Warszawa 1993.
• 20. Jakubczak A.: Struktura kapitału a wyniki ekonomiczno-finansowe wielkoobszarowych przedsiębiorstw rolniczych. Roczniki Naukowe SERiA t. IX, z. 1, 2009.
• 21. Józwiak W.: Możliwości inwestycyjne polskich gospodarstw rolnych na obszarach OSN. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, t. 8, z. 2b (24), 2008.
• 22. Kulawik J.: Wskaźniki finansowe i ich systemy w zarządzaniu gospodarstwami rolniczymi. Studia i Monografie nr 72. IERiGŻ, Warszawa 1995.
• 23. Kulawik J.: Przesłanki i skutki interwencjonizmu kredytowego w rolnictwie w opiniach izb rolniczych. IERiGŻ, Warszawa 1999.
• 24. Mańko S., Sass R., Sobczyński T.: Rentowność wybranych typów rolniczych gospodarstw w zależności od skali produkcji. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Przyrodniczych; Seria B, nr 58. Bydgoszcz 2005.
• 25. Maxwell W., Shenkman M.: Leveraged Financial Markets. Mc Graw-Hill, Inc. 2010.
• 26. Nieć D.: Strategie zarządzania zwiększające rentowność gospodarstw rolniczych. SGGW, Warszawa 2000; http://ekr.rgr.sggw.pl/konfer/dok/niec.doc; data odczytu: październik 2010.
• 27. Olzacka B., Pałczyńska-Gościniak R.: Leksykon zarządzania finansami. ODDK, Gdańsk 1998.
• 28. Poczta W, Średzińska J.: Zróżnicowanie sytuacji finansowej gospodarstw rolnych w krajach Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe SGGW „Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej", nr 64, 2008.
• 29. Sobczyński T.: Wpływ wielkości ekonomicznej gospodarstw rolniczych UE na ich możliwości rozwojowe. Zeszyty Naukowe SGGW „Problemy Rolnictwa Światowego", 24,9,2009.
• 30. Stefko O.: Inwestycje oraz źródła ich finansowania a zmiany w gospodarstwach produkujących warzywa. Acta Sci. Pol. - Oeconomia, 6 (2), 2007.
• 31. Stefko O.: Przyczyny rezygnacji z finansowania inwestycji kapitałem obcym w gospodarstwach uprawiających warzywa polowe i szklarniowe w Wielkopolsce [w:] Badania operacyjne i systemowe. Wiedza systemowa dla rozwoju regionów i przedsiębiorstw w Polsce. AOW EXIT, Warszawa 2006.
• 32. Sytuacja ekonomiczna, efektywność funkcjonowania i konkurencyjność polskich gospodarstw rolnych osób fizycznych (red. W. Józwiak). Raport Programu Wieloletniego 2005-2009 nr 132. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2009.
• 33. Szczecińska B.: Wykorzystanie modelu analizy Du Ponta w ocenie efektywności wybranych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej. Zeszyty Naukowe SGGW „Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej", nr 64, 2008.
• 34. Wasilewski M.: Rentowność gospodarstw rolniczych w zależności od strategii zarządzania kapitałem obrotowym. Roczniki Naukowe SERiA, t. VIII, z. 1, 2006.