Anatomia strajków

• Autorzy: Tomasz Kacprzak

Warianty tytułu

The Anatomy of Strikes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

O modelu stosunków przemysłowych w danym kraju decyduje dość duży zbiór przesłanek, wśród których jedną z najistotniejszych jest liczba strajków. Dynamika strajków w polskich stosunkach przemysłowych od momentu zmiany ustroju politycznego była zróżnicowana. Po fali strajków, jaka przetoczyła się przez kraj w latach 1992-1994 można mówić o stabilizacji ich liczby na dość niskim poziomie. Czy związki zawodowe i pracownicy faktycznie odżegnali się od konfliktowego modelu stosunków pracy, czy może kierują nimi inne przesłanki? W jaki sposób skonstruowane są unormowania prawne dotyczące strajku i czy były one przestrzegane w prowadzonych dotychczas akcjach strajkowych? Od odpowiedzi na te pytania zależeć będzie, czy rzeczywiście można mówić o ustabilizowanym, negocjacyjnym modelu stosunków pracy, czy jest to jedynie okres przejściowy, który nie będzie trwał wiecznie. Prześledzenie tego wątku będzie celem niniejszego opracowania. (fragment tekstu)

EN

The present state of industrial relations in Poland can be described as stabilized, however there is one more question to be considered, namely whether this phenomenon has established itself in the collective work relations or whether we can only treat it as a temporary state. In order to answer this question, it is worth analyzing the dynamics and carrying out a characterization of strikes in Poland throughout the last fifteen years, that is since the moment of democratization of the functioning of the country. There is a wide range of legal regulations concerning strikes, to which a separate chapter of the act on settlement of collective disputes of 23 May 1991 has been devoted. In spite of the existence of such a vast number of regulations and the fact that there are in the act clear regulations providing legality to strikes, many laws remain defunct. This results from the problems left over from he previous era and from the close links existing between leading trade union central offices and politics. Despite a wide range of possibilities connected with organizing strikes in compliance with the regulations, trade unions too eagerly resorted to illegal strikes and - what is worse - did not bear any consequences. Such a status quo gave impetus to a spiral of strikes which operated on the basis of a domino effect - an outbreak of a strike in one industry often resulted in similar action in other branches, which is proved by the strike statistics in the years 1990-2002. Strikes perform many functions (also positive ones), however it is necessary to take into consideration the fact that in an overall analysis its effects and costs are unpredictable. Perhaps that is why protest campaigns have gained so much in popularity. They are to a lesser extent fraught with consequences and - what is equally important - people who have no right to strike can participate in them. Since 1994 the number of strikes has remained on a relatively low level, which should be regarded as a positive phenomenon. However, random quantities in individual years and the motives of trade unions' restraint from strikes indicate that it is necessary to keep reserve despite this optimism, all the more that the government more and more frequently seeks budgetary cuts, which for a very long time has been one of the reasons for an outbreak of a wave of social discontent. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Strajki; Spory zbiorowe; Regulacje prawne; Związki zawodowe

EN

Strikes; Collective disputes; Legal regulations; Trade unions

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Rocznik: 2007
• Tom: 207 Wybrane aspekty rozwoju gospodarczego i rynku pracy
• Strony: 37--51

Twórcy

autor

Tomasz Kacprzak

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• K.W. Baran, Zbiorowe prawo pracy, Gdańsk-Kraków 1998
• G. Bienek, J. Brol, Z. Salwa, Prawo związkowe z komentarzem poradnik 12, Biblioteczka Pracownicza, Warszawa 1992
• S. Borkowska, B. Urbaniak (red.) Materiały do studiowania stosunków przemysłowych, PWE, Kurowice 1996
• K. Cloke, J. Goldsmith, Jak rozwiązywać konflikty w pracy, Wyd. Amber, Warszawa 2001
• B. Cudowski, Odpowiedzialność prawna uczestników nielegalnego strajku - część II. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1996, nr 3
• D. Długosz, A. Garbacik, Podstawy zarządzania konfliktami społecznymi, Poznań 2000
• K. Doktór, Zbiorowe stosunki pracy (konflikty i negocjacje), [w:] Negocjowanie metodą interesów, red. P. Gieorgica, Centrum Partnerstwa Społecznego "Dialog", Warszawa 1997
• L. Florek, E. Gienieczko, E. Sobótka, Z problematyki rokowań i porozumień zbiorowych pracy. "Studia i Materiały", z. 7, IPiSS, Warszawa 1983, s. 34
• L. Gilejko, Konflikt przemysłowy, "Polityka Społeczna" 2004, nr 4, s. 1
• B.T. Hirsch, J.T. Addison, The Economic Analysis of Unions. Allen & Unwin 1986
• M. Holstein-Beck, Konflikty i negocjacje jako sposoby ich przezwyciężania, WZPCz, Częstochowa 2000
• R. Hyman, A. Buchner-Jeziorska, Konflikt pracy, [w:] red. H. Moerel, Zbiorowe stosunki pracy w procesie przemian, IFiS PAN, Warszawa, 1995, s. 257-258
• R. Jurkowski, Negocjacje zbiorowe - kiedy, o czym i jak rozmawia pracodawca z przedstawicielstwem pracowników, Warszawa 2000
• K. Kloc, Konflikty przemysłowe, spory zbiorowe i mediacje, [w:] W. Kozek (red.), Zbiorowe stosunki pracy w Polsce w perspektywie integracji europejskiej. Wyd. Scholar, Warszawa 1997, s. 125-127
• K. Król, Rachunek za strajk, "Wprost" nr 6/1999 (845)
• W. Masewicz, Prawna regulacja sposobów rozwiązywania sporów zbiorowych pracy w świetle praktyki. Doświadczenia polskie, "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1994, nr 2
• W. Masewicz, Ustawa o związkach zawodowych. Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, Warszawa 1998
• W. Masewicz, Zbiorowy zatarg pracy, Ławica, Poznań 1994
• I. Rakowska, Polskie prawo faworyzuje związki, "Gazeta Prawna", 22 listopada 2004, nr 227 (1336)
• A. Sowińska, Strajk jako reakcja na stres w sytuacji pracy - psychologiczna analiza problemu. Humanizacja Pracy 2002 nr 4
• J. Sztumski, Konflikty społeczne i negocjacje jako sposoby ich przezwyciężania, WZPCz, Częstochowa 2000
• A. Świątkowski, Zasady prawa pracy, PWE, Warszawa 1997