Wrażliwość wydatków na zmiany w dochodach gospodarstw domowych w Polsce

• Autorzy: Aleksandra Urbaniec

Warianty tytułu

Sensitivity of Expenditures to Changes in Household's Income in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem badania jest estymacja elastyczności dochodowych dla głównych kategorii wydatków konsumpcyjnych w Polsce w latach 1999-2009, na podstawie danych jednostkowych z Badania Budżetów Gospodarstw Domowych GUS. Oszacowano zarówno elastyczności warunkowe, tylko dla gospodarstw domowych o niezerowych wydatkach na dane dobra, jak i bezwarunkowe, czyli dla wszystkich podmiotów. Do estymacji elastyczności warunkowych wykorzystano model selekcji Heckmana, natomiast oszacowania elastyczności bezwarunkowych uzyskano, stosując model Shonkweilera i Yena (1999). Elastyczności bezwarunkowe okazały się wyższe od elastyczności warunkowych, a statystyczna istotność parametrów stojących przy odwróconym ilorazie Millsa wskazuje na zasadność zastosowania modelu selekcji. Uzyskane oszacowania wykorzystano następnie do analizy zmian zachowań konsumpcyjnych gospodarstw domowych w ostatniej dekadzie. Główna obserwacja jest następująca. Malejące trendy udziałów oraz części elastyczności wydatków na kategorie żywnościowe w połączeniu z rosnącym udziałem dóbr luksusowych w całkowitej strukturze wydatków wskazują na upodobnianie się zachowań konsumpcyjnych polskich gospodarstw domowych do obserwowanych w krajach wysoko rozwiniętych. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of this study is to estimate expenditure elasticities for the main consumption categories in Poland over the period 1999-2009 using micro-data from the Household Budget Surveys conducted by the Polish CSO. Two types of expenditure elasticities were obtained: conditional, which were estimated for a subsample of households with non-zero expenditures, and unconditional, which were based on the whole sample. Estimation of conditional elasticities was conducted using the two-step Heckman procedure, while estimates for unconditional elasticities were obtained following the Shonkweiler and Yen (1999) approach. The unconditional elasticities appeared to be generally higher than the corresponding conditional ones and statistical importance of the inverse Mills ratio supports using a selection model. The obtained conditional elasticities are then used to analyze changes in households' consumption patterns over the last decade. The main observation is as follows. A declining trend in same expenditure elasticities and shares of food articles as well as an increasing trend in shares of luxury goods in total consumption indicate a convergence process in households' consumption behavior to that observed in developed economies. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa domowe; Dochody gospodarstw domowych; Wydatki gospodarstw domowych; Budżet gospodarstwa domowego; Zachowania konsumenta; Elastyczność dochodowa; Model Heckmana

EN

Households; Household income; Household expenditures; Budgets of households; Consumer behaviour; Income elasticity; Heckman model (heckit model)

• Czasopismo: Bank i Kredyt
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 4
• Strony: 55--92

Twórcy

autor

Aleksandra Urbaniec

• Narodowy Bank Polski

Bibliografia

• Balli, F., Tiezzi S. (2010), Equivalence scales, the cost of children and household consumption patterns in Italy, Review of Economics of the Household, 8 (4), 527-549.
• Banks J., Blundell R., Lewbel A. (1992), Quadratic Engel Curves, Welfare Measurement and Consumer Demand, Review of Economics and Statistics, 79 (4), 527-539.
• Blundell R., Duncan A., Pendakur K. (1998), Semiparametric estimation and consumer demand, Journal of Applied Econometrics, 13, 435-461.
• Blundell R., Chen X., Kristensen D. (2007), Semi-Nonparametric IV Estimation of Shape-Invariant Engel Curves, Econometrica, 6, 1613-1669.
• Browning M., Chiappori PA. (1998), Efficient Intra-household Allocations: A General Characterization and Empirical Tests, Econometrica, 66, 1241-1278.
• Byrne P.J., Capps Jr. O., Saha A. (1996), Analysis of Food-Away-from-Home Expenditure Patterns for U.S. Households, 1982-89, American Journal of Agricultural Economics, 78, 614-627.
• Chen Z., Yen S.T. (2005), On bias correction in the multivariate sample selection model, Applied Economics, 37, 2459-2468.
• Cox T.L., Wohlgenant M.K. (1986), Price and quality effects in cross-sectional demand analysis, American Journal of Agricultural Economics, 68, 908-919.
• Deaton A.S., Muellbauer J. (1980), An Almost Ideal Demand System, American Economic Review, 70, 312-336.
• Delgado, M.A., Miles D. (1997), Household characteristics and consumption behavior: a nonparametric approach, Empirical Economics, 22, 409-429.
• Greene W.H. (2002), Econometric Analysis, Prentice Hall, New York.
• Hausman J., Newey W.K., Powell J.L. (1995), Nonlinear Errors in Variables: Estimation of Some Engel Curves, Journal of Econometrics, 65 (1), 205-233.
• Heckman J.J. (1979), Sample selection bias as a specification error, Econometrica, 47, 153-61.
• Heien D., Durham C. (1991), A test of the habit formation hypothesis using household data, Review of Economics and Statistics, 73, 189-199.
• Heien D., Wessells C.R. (1990), Demand system estimation with microdata: a censored regression approach, Journal of Business and Economic Statistics, 8, 365-371.
• Hutasuhut M., Chang H.S., Griffith G., O'Donnell C., Doran H. (2002), The demand for beef in Indonesia: implications for Australian agrobusiness, Agrobusiness Review, 10, 1-10.
• Hurst E., Li G., Pugsley B. (2010), Are Household Surveys Like Tax Forms: Evidence from Income Underreporting of the Self Employed, NBER Working Papers, 16527.
• Jones A.M., Posnett J. (1991), Charitable Donations by UK Households: Evidence from the Family Expenditure Survey, Applied Economics, 23, 343-351.
• Kwasek M. (2008), Dochodowa elastyczność popytu na żywność, Wiadomości Statystyczne, 5, 39-50.
• Lee L.F. (1981), Simultaneous equations models with discrete and censored dependent variables, w: C. Manski, D. McFadden (red.), Structural analysis of discrete data with econometric applications, MIT Press, Cambridge.
• Lewbel A. (1996), Demand Estimation with Expenditure Measurement Errors on the Left and Right Hand Side, Review of Economics and Statistics, 78 (4), 718-725.
• Livitan L. (1961), Error in Variables and Engel curve analysis, Econometrica, 29, 336-362.
• Maddala G.S. (1992), Censored data models, w: J. Eatwell, M. Milgate, P. Newman (red.), The new Palgrave econometrics, Macmillan, London.
• Nelson J.A. (1991), Quality variation and quantity aggregation in consumer demand for food, American Journal of Agricultural Economics, 73, 1204-1212.
• Pollak R.A., Wales T.J. (1981), Demographic Variables in Demand Analysis, Econometrica, 49 (6), 1533-1551.
• Reynolds A. (1990), Analyzing Fresh Vegetable Consumption from Household Survey Data, Southern Journal of Agricultural Economics, 22 (2), 31-38.
• Saha A., Capps O., Byrne P.J. (1997), Calculating marginal effects in dichotomous - continuous models, Applied Economics Letters, 4 (3), 181-185.
• Sam A.B., Zheng Y. (2009), Semiparametric Estimation of Consumer Demand Systems with Micro Data, American Journal of Agricultural Economics, 92, 246-257.
• Seale J.L., Regmi A., Bernstein J. (2003), International Evidence on Food Consumption Patterns, Technical Bulletin, 33580, United States Department of Agriculture, Economic Research Service, Washington D.C.
• Shonkwiler J.S., Yen S.T. (1999), Two-step estimation of a censored system of equations, American Journal of Agricultural Economics, 81, 972-82.
• Su S., Yen S.T. (2000), A censored system of cigarette and alcohol consumption, Applied Economics, 32, 729-738.
• Summers R. (1959), A Note on Least Squares Bias in Household Expenditure Analysis, Econometrica, 27, 121.
• Szulc A. (2005), Elastyczności dochodowe wydatków gospodarstw domowych: lata 1993, 1997, 2002, niepublikowany materiał NBP..
• Szwacka J. (2003), Zmiany zachowań nabywców jako determinanta kształtowania strategii segmentacyjnych przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce, Wyd. SGGW, Warszawa.
• Tauchmann H. (2005), Efficiency of two-step Estimators for Censored Systems of Equations: Shonkwiler and Yen reconsidered, Applied Economics, 37, 367-374.
• Tauchmann H. (2008), A note on consistency of Heckman-type two-step estimators for the multivariate sample selection model, RWI Discussion Papers, 0040, Rheinish Westfalisches Institut fur Wirtschaftsforschung.
• Vermeulen F. (2001), A note on Heckman-type corrections in models for zero expenditures, Applied Economics, 33, 1089-1092.
• Working H. (1943), Statistical Laws of Family Expenditure, Journal of the American Statistical Association, 38, 43-56.
• Wysocki F., Kurzawa I. (2006), Kształtowanie się preferencji konsumpcyjnych artykułów żywnościowych w relacji miasto-wieś, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2 (307), 49-67.
• Yen ST., Kah K., Su S.J. (2002), Household demand for fat and oils: two-step estimation of a censored demand system, Applied Economics, 34 (14), 1799-1806.
• Yen S.T. (2005), A multivariate sample-selection model: estimating cigarette and alcohol demands with zero observations, American Journal of Agricultural Economics, 87, 453-466.