Polityka Unii Europejskiej wobec Federacji Rosyjskiej przed i po 2004 roku: czynniki zmian i kierunki ewolucji

• Autorzy: Katarzyna Pisarska

Warianty tytułu

The European Union's Policy Towards the Russian Federation Before and After the 2004 Enlargement: Factors of Change and Directions of the Evolution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Lata 2004-2010 przyniosły istotne przewartościowania w relacjach Unii Europejskiej z Federacją Rosyjską, charakteryzujące się m.in. większym niż dotychczas urealnieniem polityki UE wobec nowego sąsiada bloku. Zmiany te były rezultatem dwóch równoległych procesów związanych bezpośrednio z rozszerzeniem UE w 2004 roku. Po pierwsze, przesunięcie granic UE na Wschód postawiło przed ugrupowaniem nowy zakres problemów, które wymagają bliższej i bardziej intensywnej współpracy z Rosją. Po drugie, przyjęcie nowych członków z Europy Środkowej, w tym Polski, Czech, czy państw bałtyckich, przyczyniło się do powstania grupy państw, które domagają się większej jednomyślności UE w jej relacjach z Rosją. Zasadnicze znaczenie dla przewartościowania we wzajemnych stosunkach miał również trzeci czynnik, niezwiązany z rozszerzeniem UE: postawa samej FR, która od czasu dojścia do władzy prezydenta Władimira Putina w 2000 roku, a w szczególności na skutek "kolorowych rewolucji" w latach 2003-2005 w Gruzji, na Ukrainie i w Kirgizji, znacznie zaostrzyła dyskurs swojej polityki zagranicznej i w rezultacie wielu tradycyjnych europejskich sojuszników zmusiła do przyjęcia asertywnej postawy wobec poczynań Rosji na obszarze postsowieckim. (fragment tekstu)

EN

The article investigates the evolution of the EU relations with the Russian Federation before and after the 2004 enlargement. By comparing the approach of the EU in the 1990s and the first decade of the 21st century, the author finds that there has been a substantial quantitative and qualitative change in the bilateral relations with Russia. This change is a direct result of three important factors. Firstly, the physical extension of the European Union's border to the East has made the EU face a new set of problems (visa issues, transit, border control) demanding a closer and a more intense cooperation with the Russian Federation. It has also forced the EU to differentiate its relations with other new EU neighbours such as Ukraine and Belarus. Secondly, the accession of new member states from Central Europe has brought new sensitivities into the EU and a strong lobbying group demanding a more direct EU involvement in its Eastern neighborhood and a more coherent policy toward Russia. Thirdly, the aggravation of Russia's foreign policy rhetoric and its actions undertaken in the post-Soviet space in the years 2004-2009 has made all EU member states more aware of the necessity to find common ground in their dealing with Russia. All these factors have contributed to a shift in the EU policy towards the Russian Federation after 2004 characterized mainly by a more realistic approach and attempts to counteract the Russian "divide et impera" tactics based on breaking up the European solidarity. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka międzynarodowa; Polityka zagraniczna; Międzynarodowa współpraca gospodarcza

EN

International politics; Foreign policy; International economic cooperation

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2010
• Numer: R. 8, z. 3
• Strony: 31--49

Twórcy

autor

Katarzyna Pisarska

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Toward an understanding of Russia. New European perspectives, J. Bugajski (ed.), New York 2002.
• M. Vahl, Just good friends? The EU-Russian 'Strategic Partnership' and the northern dimension, "CEPS Working Document", no. 166, Brussels, March 2001.
• Y. Shishkov, Russia's policy towards the EU, w: The EU & Russia. The promise of partnership, J. Pinder, Y. Shishkov (eds.), London 2002, s. 71.
• http://europa.eu.int/comm/external_relations/russia/intro/index. htm
• S. Kux, European Union-Russia relations: Transformation through integration, w: Russia's engagement with the West. Transformation and integration in the twenty-fi rst century, A. Motyl, B. Ruble, L. Shevtosova (eds.), London 2005, s. 172.
• Partnership and Cooperation Agreement between the European Union and Russia, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:21997A1128(0 1):EN:NOT
• J. Pinder, The Union's economic policies towards Russia, w: The EU & Russia. The promise of partnership, J. Pinder, Y. Shishkov (eds.), London 2002, s. 135.
• European Commission, Communication from the Commission to the Council and the European Parliament on relations with Russia, COM (2004) 106, 09/02/04, s. 10.
• EU-Russia relations. Trade, http://ec.europa.eu/trade/issues/bilateral/countries/russia/ index_en.htm
• A. Zielińska-Głębocka, Dynamika Unii Europejskiej w świetle teorii integracji, "Studia Europejskie", 1999, nr 3, s. 16.
• D. Trentin, Russia, EU and the common neighbourhood, Center for European Reforms Essays, London, September 2005.
• Стратегя развитя отношений Российской Федерации с Европейским Cоюзом, "Журнал Дипломатический Вестник", 1999, nr 11, s. 20-28.
• H. Timmermann, S. Ganzle, The European Union's policy towards Russia, w: EU enlargement and beyond: the Baltic states and Russia, H. Hubel (ed.), Berlin 2002, s. 146-148.
• B. Łomiński, Stosunki Rosja-Europa Zachodnia na progu XXI wieku, w: Stosunki Wschód-Zachód a Europa Środkowa, M. Dobraczyński (red.), Warszawa 2002, s. 47.
• M. Menkiszak, Polityka Unii Europejskiej wobec Rosji, w: Wymiar Wschodni Unii Europejskiej, M. Zamarlik (red.), Kraków 2004, s. 13.
• Стратегя развитя отношений, s. 20-21.
• Y. Borko, EU/Russia cooperation: the Moscow perspective, w: The EU & Kaliningrad. Kaliningrad and the impact of EU enlargement, J. Baxendale, S. Dewar, D. Gowan (eds.), London 2001, s. 62-63.
• M. Dąbrowski, Political determinants of economic reforms, Centre for Economic and Social Reforms, Warsaw, March 2003, http://www.gdnet.org/pdf/global_research_ projects/understanding_reform/country_studies/proposals/Russia_proposal.pdf
• A. Krok-Paszkowska, J. Zielonka, The European Union's policies toward Russia, w: Russia's engagement with the West. Transformation and integration in the twenty-fi rst century, A. Motyl, B. Ruble, L. Shevtosova (eds.), London 2005, s. 160.
• C. Patten, Speech on the European Parliament plenary debate on Russia, Brussels, 26 February 2004, dokument dostępny na stronie: http://europa.eu.int/comm/external_relations/news/ patten/speech04_99.htm
• Communication from the Commission to the Council and the European Parliament on relations with Russia, COM (2004) 106, 09/02/04, s. 2-3.
• V. Vincentz, The European neighbourhood policy: an economic perspective, w: European Neighbourhood Policy. Challenges for the EU policy towards the new neighbours, J. Varwick, K. Lang (eds.), Opladen & Farmington Hills 2007, s. 117.
• EU-Russia common spaces, http://www.eeas.europa.eu/russia/common_spaces/index_ en.htm i http://ec.europa.eu/external_relations/russia/common_spaces/index_en.htm
• B. Woźniak, Stosunki Unia Europejska-Rosja. Do czego potrzebne jest "partnerstwo strategiczne"?, "Komentarze DemosEUROPA", Warszawa 2007.
• M. Leonard, N. Popescu, Rachunek sił w stosunkach Unia Europejska-Rosja, Europejska Rada Spraw Zagranicznych i Fundacja im. Stefana Batorego, Londyn-Warszawa 2008.
• M. Kaczmarski, Szczyt rosyjsko-unijny w Samarze, "Tydzień na Wschodzie - Biuletyn Analityczny OSW", nr 11, Warszawa 2007.
• Szczyt Rosja-UE: nie ma porozumienia w sprawie polskiego mięsa, "e-Polityka.pl", 18.05.2008, artykuł dostępny na stronie: http://www.e-polityka.pl/a.8611.d.17.Szczyt_Rosja_UE__nie_ma_porozumienia_ w_sprawie_polskiego_miesa.html
• S. Ganzle, The EU's policy toward Russia: extending governance beyond borders, w: The boundaries of the EU enlargement. Finding a place for neighbours, J. de Bardeleben (ed.), London 2006, s. 58.
• P. Żurawski vel Grajewski, UE po kryzysie gazowym, "Komentarze Natolińskie", nr 1 (6), Centrum Europejskie Natolin, Warszawa 2005.
• J. Pawlicki, Jałta to przeszłość, "Gazeta Wyborcza", 02.09.2008.
• T. Bordachev, Russia and EU enlargement: starting the endgame, w: The strategic implications of European Union enlargement, E. Brimmer, S. Frohlich (eds.), Center for Transatlantic Relations at John Hopkins University SAIS, Washington 2005, s. 166.
• D. Lynch, Same view, diff erent realities: EU and US policy towards Russia, w: Friends again? EU-US relations after the crisis, M. Zaborowski (ed.), EUISS Publications, Paris 2006, s. 163-165.
• http://wyborcza. pl/1,75477,7550892,UE_proponuje_Rosji__Partnerstwo_dla_modernizacji_html
• A. Lobjakas, EU-Russia rapprochement set to continue, 08.06. 2010, artykuł dostępny na stronie: http://www.rferl.org/content/EURussia_Rapprochement_Set_To_Continue/2065582.html
• J. Bielecki, Rosja nie wejdzie do WTO, "Dziennik Gazeta Prawna", 06.07.2010.