Przemiany w łańcuchu żywnościowym a problem wykluczenia małych gospodarstw rolnych z rynku : co nam podpowiada teoria ekonomii?

• Autorzy: Jan Fałkowski , Dominika Milczarek-Andrzejewska

Warianty tytułu

Changes in the Agro-Food Supply Chain and Small-Scale Farms' Exclusion from Modern Markets : what does the Economic Theory Tell Us?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ostatnie dwie dekady były okresem bardzo dynamicznych przemian zachodzących w ramach łańcucha żywnościowego w Polsce i na świecie. W powszechnej dyskusji przyjmuje się często, iż zmiany te mogą niekorzystnie wpływać na sytuację małych producentów rolnych i prowadzić do niepożądanych efektów społecznych. O ile wiele przykładów z krajów rozwijających się wspiera ten punkt widzenia, o tyle doświadczenia krajów transformacji systemowej nie są aż tak jednoznaczne. Artykuł podejmuje próbę spojrzenia na problem marginalizacji małych gospodarstw rolnych przez pryzmat teorii ekonomii. Celem artykułu jest również zachęcenie do empirycznej weryfikacji szeregu ciekawych hipotez, które można formułować w tym zakresie posiłkując się teorią ekonomii. (abstrakt oryginalny)

EN

The last two decades were characterized by very dynamic changes occurring in the food chain in Poland as well as in other countries. It is often assumed that these changes may adversely affect the situation of small-scale farmers and lead to undesirable social effects. There are many examples from developing countries that support this point of view. However, experiences of transition countries may lead also to other conclusions. The paper aims to present the main arguments derived from economic theory, which can be helpful in analysing marginalization of small-scale farms. It also encourages to empirically verify a number of interesting hypotheses that could be formulated based on economic arguments. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek rolny; Rynek żywności; Rolnictwo; Gospodarstwa rolne; Teoria ekonomii

EN

Agricultural markets; Food market; Agriculture; Arable farm; Economic theory

• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 8
• Strony: 8--12

Twórcy

autor

Jan Fałkowski

• Uniwersytet Warszawski

autor

Dominika Milczarek-Andrzejewska

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Allen D.W., Lueck D. (2004), The Nature of the Farm: Contracts, Risk, and Organization in Agriculture, Cambridge/London: The MIT Press.
• Ansolabehere S. (2006), Voters, Candidates and Parties, w: The Oxford Handbook of Political Economy, Red. B.R. Weinegast, D.A. Wittman, Oxford: Oxford University Press, s. 29-49.
• Bank Światowy (2006), Case studies on the dynamics of vertical coordination in agri-food chains in Eastern Europe and Central Asia, "ECSSD Working Paper" nr 42, Washington, DC: World Bank.
• Baran R. (2009), Siła przetargowa przedsiębiorstwa a efektywność jego działalności marketingowej, Warszawa: SGH.
• Bienabe E., Boselie D., Collion M.H., Fox T., Rondot P., van de Kop P., Vorley B. (2007), The Internalization of Food Retailing: Opportunities and Threats for Small-scale Producers, w: Regoverning Markets. A Place for Small-Scale Producers in Modern Agrifood Chains, Red. B. Vorley, A. Fearne, D. Ray, Aldershot: Gover Publishing.
• Blanchard O., Kremer M. (1997), Disorganisation, "Quarterly Journal of Economics" nr 112(4), s. 1091-1126.
• Boseli D., Henson S., Weatherspoon D. (2003), Supermarket Procurment practises in developing countries: The roles of the public and private sectors, "American Agricultural Economics Association" nr 85 (5), s. 1155-1161.
• Csaki C., Forgacs C., Milczarek-Andrzejewska D., Wilkin J., red. (2008), Restructuring Market Relations in Food and Agriculture in Central and Eastern Europe: Impacts upon Small Farmers, Budapest: Agroinform.
• Dzun W., Józwiak W. (2009), Problemy poprawy struktury gospodarstw rolnych w Polsce, "Wieś i Rolnictwo" nr 2(143), s. 73-92.
• Fałkowski J. (2010), Price transmission and market power in transition context: Evidence from the Polish fluid milk sector, "Post-communist economies" nr 22(4), s. 513-529.
• Fałkowski J. (2009), Zmiany w liczbie gospodarstw rolnych w Polsce w okresie transformacji, "Gospodarka Narodowa" nr 1-2, s. 89-108.
• Fałkowski J., Milczarek D. (2008), Polityka rolna a oczekiwania rolników, "Wieś i Rolnictwo" nr 1 (138), s. 124-139.
• Goraj L. (2005), Ekonomiczno-rynkowe uwarunkowania przekształceń w sektorze indywidualnych gospodarstw rolnych, "Wieś i Rolnictwo" nr 4(129), s. 31-40.
• Gow H., Swinnen J.F.M. (2001), Private enforcement capital and contract enforcement in transition countries, "American Journal of Agricultural Economics" nr83(3), s. 686-690.
• GUS (1998), Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 1998, Warszawa.
• GUS (2000), Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2000, Warszawa.
• GUS (2008), Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2007 r., Warszawa.
• Hobbs J.S., Young L.M. (2001), Vertical Linkages in Agri-Food Supply Chains in Canada and the United States, Ottawa: Report for Research and Analysis Directorate, Strategic Policy Branch, Agriculture and Agri-Food Canada.
• Józwiak W., red. (2008), Efektywność funkcjonowania, aktywność inwestycyjna i zdolność konkurencyjna polskich gospodarstw rolnych osób fizycznych, "Raport PW" nr 108, Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Martin R. (2002), Bargaining Power, Oxford: Clarendon Press.
• Metelska-Szaniawska K., Milczarek D. (2005), Reformy gospodarcze w krajach postsocjalistycznych w świetle badań ekonomii politycznej, "Ekonomista" nr 3, s. 387-407.
• Michalak T. (2005), Ekonomiczna teoria demokracji Anthony'ego Downsa, w: Teoria wyboru publicznego, Red. J. Wilkin, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 69-86.
• Milczarek-Andrzejewska D., Malak-Rawlikowska A., Fałkowski J., Wilkin J. (2007), Restructuring Process at Farm Level. Evidence from Dairy Sector in Poland, London: International Institute for Environment and Development.
• Murray, D. i Raynolds, L. (2000), Alternative trade in bananas: Obstacles and opportunities for progressive social change in the global economy, "Agriculture and Human Values" nr 17, s. 65-74.
• Planet Retail (2006), Grocery Retail in Poland. Grocery Retailing Reports, Planet Retail Ltd., [dostęp 10.12.2007], na stronie: www.planetretail.net
• Reardon T., Barrett C.B. (2000), Agroindustrialization, globalization and international development: an overview of issues, patterns and determinants, "Agricultural Economics" nr 23, s. 195-205.
• Reardon T., Berdegue J. (2002), The Rapid Rise of Supermarkets in Latin America: Challenges and Opportunities for Development, "Development Policy Review" nr 20 (4), s. 371-388.
• Roland G., Verdier T. (1999), Transition and the output fall, "Economics of Transition" nr 7(1), s. 1-28.
• Seremak-Bulge J., red. (2005), Rozwój rynku mleczarskiego i zmiany jego funkcjonowania w latach 1990-2005, Warszawa: IERiGŻ.
• Swinnen J.F.M. (2007), The Dynamics of Vertical Coordination in Agri-food Supply Chains in Transition Countries., w: Global Supply Chains, Standards and the Poor, Red. J.F.M. Swinnen, Oxon: CABI, s. 42-58.
• Tallontire A., Vorley B. (2005), Achieving fairness in trading between supermarkets and their agrifood supply chains, London: UK Food Group.
• Tłaczała P. (2005), Analiza grup interesu, w: Teoria wyboru publicznego, Red. J. Wilkin, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 184-203.
• Urban R. (1993), Stan i procesy adaptacyjne przetwórstwa rolno-spożywczego, Warszawa: Urząd Rady Ministrów, Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej.
• Urban R., red. (2004), Przemiany przemysłu spożywczego w latach 1988-2003, "Studia i Monografie" nr 121, Warszawa: IERIGŻ.
• Weatherspoon D., Cacho J., Christy R. (2001), Linking globalization, economic growth and poverty: impacts of agribusiness strategies on sub-Saharan Africa, "American Journal of Agricultural Eonomics" nr 83 (3), s. 722-729.
• Wilkin J., Juchniewicz M., Milczarek D. (2007), Countries in Transition From State Control: Case study of Poland, w: Regoverning Markets. A Place for Small-Scale Producers in Modern Agrifood Chains, Red. B. Vorley, A. Fearne, D. Ray, Aldershot: Gover Publishing.
• Williamson O. (1985), The Economic Institutions of Capitalism: Firms, Markets, Relational Contracting, New York: The Free Press.
• Woś A. (1994), Sytuacja ekonomiczno-produkcyjna gospodarstw chłopskich w pierwszym stadium transformacji rynkowej, Warszawa: SGH.