Wykorzystanie testu Dickey'a-Fullera do wybranych zmiennych determinujących popyt na pieniądz w Polsce w latach 1996-2009

• Autorzy: Małgorzata Borzyszkowska

Warianty tytułu

Dickey-Fuller Test for Chosen Variables Deterniming Money Demand in Poland in Period 1996-2009

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

We współczesnej gospodarce mamy często do czynienia z procesami, które charakteryzuje duża zmienność w czasie. Może to powodować, że będą one niestacjonarne, a szeregi obserwacji dla tych procesów będą posiadały pierwiastek (lub pierwiastki) jednostkowy. Dlatego przed przystąpieniem do budowy jakichkolwiek relacji matematycznych opisujących dane zjawisko ekonomiczne, istotne jest sprawdzenie rzędu integracji analizowanych zmiennych. W. Florczak [2005, s. 13] wykazuje, że o stopniu integracji dowolnej zmiennej makroekonomicznej nie należy przesądzać a priori, a w przypadku braku jednoczesnego potwierdzenia stopnia integracji przez kilka testów, ostateczna decyzja wyboru danej zmiennej do modelu powinna opierać się na analizie kointegracji szeregów czasowych. Celem niniejszej pracy jest porównanie wyników badań oraz ustalenie stopnia integracji wybranych zmiennych makroekonomicznych gospodarki Polski w latach 1996-2009. Zmienne te służą do budowy modeli popytu na pieniądz dla gospodarki Polski. Analizę przeprowadzono w oparciu o test służący do badania niestacjonarności szeregów czasowych, test Dickeya-Fullera. W wyniku analizy stwierdzono, że analizowane szeregi (oprócz jednej zmiennej) są niestacjonarne zintegrowane rzędu pierwszego. Dla uzupełnienia niniejszych wyników, należy przeprowadzić dalszą analizę na obecność pierwiastka jednostkowego w oparciu o inne, bardziej odpowiednie dla tych szeregów, testy ekonometryczne. (abstrakt oryginalny)

EN

In modern economy there are often many processes, which characterizes big variability in time. This may yield, that they will be unstationary, and have a unit root. So, before constructing any mathematical pattern describing an economic event, very important is to check out the row of integration of analyzed variables. The purpose of the empirical research presented in this article is finding degree of integration of chosen macroeconomic variables for Polish economy in period 1996-2009. Analysis was conducted with support of the Augmented Dickey-Fuller test. The results of research indicate, that the analyzed (except one variable) variables are integrated first degree. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pieniądz; Popyt na pieniądze; Test Dickeya-Fullera (test DF); Wyniki badań

EN

Money; Money demand; Dickey-Fuller test; Research results

• Czasopismo: Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku
• Rocznik: 2010
• Tom: 5 Zarządzanie finansami wobec wyzwań XXI wieku
• Strony: 187--204

Twórcy

autor

Małgorzata Borzyszkowska

• Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku

Bibliografia

• Box G.E.P., Jenkins G.M. (1983), Analiza szeregów czasowych: Prognozowanie i sterowanie, PWN, Warszawa.
• Charemza W.W., Deadman D.F. (1997), New directions in Econometric Practice, Edward Elgar, Second Edition.
• Charemza W.W., Syczewska E.M. (1998), Joint application of the Dickey-Fuller and KPSS tests, "Economic Letters" nr 61.
• Cheung Y., Lai K.S. (1995), Lag Order and Critical Values of the Augmented Dickey-Fuller Test, "Journal of Business and Economic Statistics" Vol. 13, nr 3.
• Choudhry T. (2001), Inflation and rates of return on stocks: evidence from high inflation countries, "Journal of International Financial Markets, Institutions and Money" nr 11.
• Cook S. (2001), Finite-sample Critical Values of the Augmented Dickey-Fuller Statistic: a Note on Lag Order, "Economic Issues" nr 6.
• Dibooglu S., Kutan A.M. (2001), Sources of Real Exchange rate fluctuations in transition economies: The case of Poland and Hungary, "Journal of Comparative Economies" nr 29.
• Dickey D.A., Fuller W.A. (1981), Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root, "Econometrica", Vol. 49, No. 4.
• Elliot G., Rottenberg T.J., Stock J.H. (1996), Efficient Tests for an Autoregressive Unit Root, "Econometrica" Vol. 64, No. 4.
• Enders W. (1995) Applied Econometric Time Series, John Wiley&Sons, Inc., New York.
• Engle R.F., Granger, C.W.J. (1987), Co-integration and Error Correction Representation: Estimation and Testing, "Econometrica", nr 55.
• Florczak W. (2005), Stopień integracji kluczowych zmiennych makroekonomicznych gospodarki Polski w świetle wybranych testów, "Wiadomości Statystyczne" nr 11.
• Franses P. H, Hobijn B. (1997), Critical values for unit root tests in seasonal time series, "Journal of Applied Statistics", Vol. 24, No. 1.
• Hamilton J.D. (1994), Time Series Analysis, Princeton University Press, Princeton.
• Hendry, D.F. (1979), Predictive failure and econometric modelling in macro-economics: The transactions demand for money, [w:] Economic Modelling, red. Heinemann, Ormerod P., London.
• Hendry D.F., Krolzig H.M. (2003), New Developments in Automatic General-to-specific Modelling, [w:] Econometrics and the Philosophy of Economies, red. Stigum B.P., Princeton University Press, s. 379-419.
• Kuczyński G. (2005), Estymacja stopy równowagi bezrobocia w krajach Grupy Wyszehradzkiej, praca doktorska, Uniwersytet Gdański, Sopot.
• Kufel T. (2002), Nonsense correlations between time series - historia badań symulacyjnych dla procesów zintegrowanych, "Przegląd Statystyczny" nr 48 (1).
• Kwiatkowski D., P.C.B. Phillips, P. Schmidt, Y. Shin (1992), Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against the Alternative of a Unit Root, "Journal of Econometrics" nr 54.
• Lee H., Amsler C. (1997), Consistency of the KPSS unit root test against fractionally integrated alter-native, "Economies Letters" nr 55.
• Lee D., Schmidt P. (1996), On the power of the KPSS test of stationarity against fractionally-integrated alternatives, "Journal of Econometrics" nr 73.
• Leybourne S.J. (1995), Testing For Unit Roots Using Forward and Reverse Dickey-Fuller Regressions, "Oxford Bulletin of Economics and Statistics" nr 57.
• Lopes A.C.B. (2003), Deterministic Seasonality in Dickey-Fuller Tests: Should we Care?, "Empirical Economics" Vol. 31, nr 1.
• MacKinnon J.G. (1991), Critical values for cointegration tests, w: Long-Run Economic Relationships: Readings in Cointegration, red. Engle R.F., Granger C.W.J., Oxford University Press, Oxford.
• Maddala G.S., Kim I.M. (1998), Unit Roots, Cointegration and Structural Change, Cambridge University Press.
• Maddala G.S. (2006), Ekonometria, PWN, Warszawa.
• Majsterek M. (2003), Zmienne zintegrowane w stopniu drugim w modelowaniu ekonometrycznym, "Przegląd Statystyczny" nr 50 (2), s. 97-116
• Mishkin F.S. (2002), Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych, PWN, Warszawa.
• Mizon G.E. (1977), Model selection procedures, [w:] Studies in Modem Economic Analysis, red. Artis M.J., Nobay, A.R., Basil Blackwell, Oxford.
• Ng S., Perron P. (1995), Unit root tests in ARMA models with data-dependent methods for selection of the truncation lag, "Journal of the American Statistical Association" 90.
• Ng S., Perron P. (2001), Lag Length Selection and the Construction of Unit Root Tests with Good Size and Power, "Econometrica" nr 69.
• Phillips P.C.B., Perron P. (1988), Testing for a Unit Root in Time Series Regression, "Biometrika", No. 75.
• Said E.S., D.A. Dickey (l 984), Testing For Unit Roots in Autoregressive-Moving Average Model of Unknown Order, "Biometrika" Vol. 71, Nr 3.
• Strzała K. (1994), Zastosowanie Uogólnionych Metod Sterowania Optymalnego do Podejmowania Decyzji Gospodarczych, "Rozprawy i Monografie" nr 1993, Wydawnictwo UG.
• Strzała K., Blangiewicz M. (2006), Podobieństwa i różnice struktury stochastycznej mikro- i makroekonomicznych wskaźników koniunktury gospodarczej Polski, "Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego" nr 3.
• www.nbp.pl
• www.gus.pl
• Zglińska-Pietrzak A. (1999), Uwagi o testowaniu istnienia pierwiastków jednostkowych, "Przegląd Statystyczny" nr 46.
• Zglińska-Pietrzak A. (2002), O empirycznej mocy testu istnienia pierwiastków jednostkowych w małych próbach, "Przegląd Statystyczny" nr 49.