Koncentracja i rozpraszanie pieniądza w systemie fiskalnym

• Autorzy: Julia Włodarczyk

Warianty tytułu

Concentration and Dissipation of Money in the Fiscal System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Budżet państwa jest istotnym instrumentem oddziaływania na koniunkturą, jednakże w analizie przepływów pieniądza w systemie fiskalnym zazwyczaj nie eksponuje się jakościowych aspektów cyrkulacji pieniądza, związanych chociażby ze stopniem jego koncentracji lub rozproszenia. Brak rozważań jakościowych w ekonomii głównego nurtu sprawia, że punktem odniesienia dla jakościowego modelowania strumieni pieniądza mogą być teorie wypracowane na gruncie dyscyplin pozaekonomicznych. Zgodnie z ogólną teorią systemów i termodynamicznym ujęciem zjawisk gospodarczych, przepływy pieniądza w gospodarce nie mają charakteru jednorodnego. Pieniądz cyrkuluje w obiegu złożonym z dwóch segmentów - zstępującego i wstępującego. Ruch pieniądza w segmencie zstępującym odbywa się niejako automatycznie - pieniądz wykonuje określoną pracę i ulega dysypacji (następuje wzrost entropii). Z kolei ruch pieniądza w segmencie wstępującym wiąże się ze zmniejszeniem entropii, a więc wymaga wykonania pracy nad pieniądzem przez otoczenie. W opracowaniu przedstawiono specyfikę systemu fiskalnego państwa, traktowanego jako jeden z mechanizmów koncentracji pieniądza, pozwalający na zwiększenie możliwości wykonania pracy przez pieniądz, zaprezentowano jakościowe spojrzenie na rozproszenie wydatków budżetowych, a także porównano шесЬапілпу cyrkulacji pieniądza w gospodarkach scentralizowanych i zdecentralizowanych. Zauważono, że niewskazane jest wydatkowanie wysoce skoncentrowanego pieniądza budżetowego dla pokrycia wielu relatywnie niewielkich kwot, które mogą być uzasadnione względami społecznymi, ale cechują się niską ekonomiczną efektywnością. (abstrakt oryginalny)

EN

National budget is an important instrument affecting the economic situation. However, mainstream economics lacks analyses of qualitative aspects of money circulating in the fiscal system. Therefore, to a certain extent, one can refer to some chosen concepts taken from the general systems theory and thermodynamics. Accordingly, the circulation of money can be seen as composed of two segments (descending and ascending). On the descending segment money flows somehow automatically (it performs work and dissipates), while on the ascending segment its flow requires decrease of its entropy, which means that the economics environment has to perform work in order to concentrate dissipated sums of money. In this paper we describe the fiscal system as one of the mechanisms of concentration of money, present a qualitative view on the dissipation of budgetary expenses and compose chosen features of centralized and decentralized economies. It is stated that it is not advisable to spend highly concentrated money from national budget to cover a lot of relatively insignificant expenses which might be socially justified, but in fact are economically inefficient. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System finansowy; Wydatki budżetowe; Pieniądz; Budżet państwa

EN

Financial system; Budget expenditures; Money; State budget

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2011
• Numer: z. nr 19
• Strony: 67--77

Twórcy

autor

Julia Włodarczyk

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Chalidze V., 2000, Entropy Demystified. Potential Order, Life and Money, Universal Publishers, USA.
• Czaja S., 1997, Teoriopoznawcze i metodologiczne konsekwencje wprowadzenia prawa entropii do teorii ekonomii, Wyd. AE, Wrocław.
• Darooneh A.H., 2006, Utility Function from Maximum Entropy Principle, "Entropy", vol. 8, no. l, s. 18-24.
• Federal Reserve, http://www.federalreserve.gov (stan na dzień 27.08.2010).
• Gilder G., 2001, Bogactwo i ubóstwo, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań.
• GPO, http://www.gpoaccess.gov (stan na dzień 27.08.2010).
• Helm G., 1887, Die Lehre von der Energie historisch-kritisch entwickelt. Nebst Beiträgen zu einer allgemeinen Energetik, Verlag von Arthur Felix, Leipzig.
• Heryng Z., 1896, Logika ekonomii. Zasadnicze pojęcia ekonomiczne ze stanowiska nauki o energii, Wyd. „Głosu", Warszawa.
• Kamiński В., Okólski M., 1979, Teoria ekonomii a entropia, ,,Ekonomista", nr 2, s. 345-372.
• Kreft H.D., 2003, Geld und Wissen, Weißensee Verlag, Berlin.
• Ksenzhek O., 2007, Money: Virtual Energy. Economy through the Prism of Thermodynamics, Universal Publishers, Boca Raton, Florida.
• Ministerstwo Finansów, http://www.mf.gov.pl (stan na dzień 27.08.2010).
• NBP, http://www.nbp.pl (stan na dzień 27.08.2010).
• Piotrowska M., 2004, Ocena polityki fiskalnej w latach 2000-2003 [w:] Systemy gospodarcze 1 ich ewolucja. Kraje postsocjalistyczne, red. S. Swadźba, Wyd. AE, Katowice.
• PKN Orlen, http://www.orlen.pl (stan na dzień 27.08.2010).
• Reiss JA., 1994, Comparative Thermodynamics in Chemistry and Economics [w:] Economics and Thermodynamics: New Perspectives on Economic Analysis, red. P. Burley, J. Foster, Kluwer Academic Publishers, Boston - Dordrecht - London, s. 47-72.
• Rifkin J., Howard Т., 2008, Entropia. Nowy światopogląd, Wyd. KOS, Katowice.
• Szczepański L, 1969, Socjologia. Rozwój problematyki i metod, PWN, Warszawa.
• Wal-Mart Stores, http://walmartstores.com (stan na dzień 27.08.2010).