Proces zwierania się nożyc cen w handlu międzynarodowym i jego przyczyny

• Autorzy: Jerzy Dudziński

Warianty tytułu

The Closing of Price Scissors in International Trade and Its Reasons

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu przedstawiono nowe tendencje w ruchu cen handlu międzynarodowego, zapoczątkowane w pewnym stopniu już w dekadzie lat 90. Wyrażają się one w występowaniu względnie trwałej tendencji relatywnego wzrostu cen dóbr podstawowych (surowce i żywność) w stosunku do cen dóbr przetworzonych (wyroby przemysłu przetwórczego). Proces ten można określić mianem zwierania się "nożyc cen". Oznacza on odwrócenie obserwowanych wcześniej tendencji. Dotychczas zjawisko zwierania się "nożyc cen" obserwowano stosunkowo rzadko (między innymi okres po II wojnie światowej, lata siedemdziesiąte ubiegłego wieku). W opracowaniu zwrócono uwagę na dwie istotne przyczyny pojawienia się wskazanej tendencji cen. Pierwszą są konsekwencje wynikające między innymi z wysokiej dynamiki eksportu Chin i innych krajów rozwijających się, w wywozie których dominują dobra przetworzone. Wyrażają się one w przekształceniach strukturalnych stanowiących jeden z elementów - w ujęciu P. Krugmana - "nowej geografii handlu". Oddziałują zarazem w kierunku relatywnego osłabienia tempa wzrostu cen światowego eksportu wyrobów przemysłu przetwórczego. Drugą przyczyną jest wzmożona aktywność inwestorów finansowych na rynkach towarowych, uwidaczniająca się ze szczególną siłą w II połowie ubiegłej dekady i na początku obecnej. Według licznych opinii działalność ta przyczynia się do relatywnego przyspieszenia dynamiki cen dóbr podstawowych (niezależnie od przekształceń globalnych relacji popytowo-podażowych). (abstrakt oryginalny)

EN

The paper presents the new tendencies in price movements observed in international trade in the present century. They involve a stable upward trend in commodity prices (food and raw materials) in relation to manufactured goods. This process can be defined as a certain closing of "price scissors". It implies the reversion of the earlier price trends. This closing of "price scissors" has been observed relatively rarely until now (e.g. after World War II or in the 1970s). In the paper two major reasons for this price trend have been identified. Firstly, the consequences of the high dynamics of exports from China and other developing countries which are dominated by manufactured goods. They are manifested in structural changes which - according to P. Krugman - are one of the elements of the new economic geography. They also have a negative impact on the relative slowdown in the dynamics of export price index for manufactured goods. Another reason is the greater involvement of financial investors in commodity markets, observed particularly in the late 1990s and early 2000s. According to many views, this activity contributes to a relatively higher dynamics of commodity prices, regardless of the changes in the global demand-supply relations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ceny światowe; Handel międzynarodowy; Wzrost cen; Geografia handlu; Inwestor finansowy

EN

World prices; International trade; Price increase; Trade geography; Financial investor

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 179
• Strony: 69--83

Twórcy

autor

Jerzy Dudziński

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Basu, P., Gavin, W.T., 2011, What Explains the Growth in Commodity Derivatives?, Federal Reserve Bank of St. Louis Review, January/February.
• BIS Quarterly Review (za odpowiednie lata).
• Bożyk, J., 2005, Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, PWE, Warszawa.
• Domański, D., Heath, A., 2007, Financial Investors and Commodity Markets, BIS Quarterly Review, March.
• Dudziński, J., 1998, Ceny Rynku Międzynarodowego. Tendencje i Mechanizm, US, Rozprawy i Studia (CCCLIII) 279, Szczecin.
• Dudziński, J., 2004, Nowe zjawiska w ruchu cen handlu międzynarodowego, Bank i Kredyt, nr 4.
• Dudziński, J., 2010, Financial Investors in International Raw Matrials and Food Markets and Price Movements of Those Commodities, Economics & Sociology Scientific Papers, vol. 3, no. 1.
• Dudziński, J., 2011a, Długookresowe tendencje cen surowców i żywności w świetle prognozy Banku Światowego, Problemy Handlu Zagranicznego i Gospodarki Światowej, Uniwersytet Szczeciński (praca w druku).
• Dudziński, J., 2011b, Motives, Forms and Directions of Financial Investors' Involvement in Commodity Markets, Trends in the World Economy, vol. 3 (praca w druku).
• Gilbert, Ch.L., 2010, Speculative Influences on Commodity Futures Prices, 2006-2008, UNCTAD Discussion Papers no. 197, March.
• Gotz-Kozierkiewicz, D., 2010, Kryzys informacyjnej funkcji pieniądza, Ekonomista, nr 4.
• Handbook of Statistics 2010, UNCTAD, New York.
• Koniunktura gospodarcza świata i Polski w latach 2008-2011, 2010, IBRKKiK, Warszawa.
• Krugman, P., 2010a, Rewolucja rosnących przychodów w handlu i geografia, Gospodarka Narodowa, nr 11-12.
• Krugman, P., 2010b, The New Economic Geography, Now Middle - Aged, Prepared for presentation to the Association of American Geographers, April 16.
• Mayer J., 2009, The Growing Interdependence between Financial and Commodity Markets, UNCTAD - Discussion Papers, no. 195, October.
• Trade and Development Report 2009, UNCTAD, New York.
• Trade and Development Report 2010, UNCTAD, New York.
• Sławiński, A., 2010, Wpływ globalnego kryzysu bankowego na bankowość centralną, Ekonomista, nr 2.
• Stoll, H.R., Whaley, R.E., 2009, Commodity Index Investing and Commodity Futures Prices, Owen Graduate School of Management Vanderbilt University, Nashville, TN, September 10.
• Tang, K., Xiong, W., 2010, Index Investment and Financialization of Commodities, NBER, Working Paper, no. 1638, Cambridge Mass, National Bureau of Economic Research, September.
• The financialization of commodity markets, 2009, w: Trade and Development Report, UNCTAD, New York.
• World Economic Outlook 2010: Rebalancing Growth, IMF, April.
• World Economic Situation and Prospects 2010, UN, New York.
• Word Economic Situation and Prospects 2011, UN, New York.
• World Trade Report 2010, Trade in Natural Resources.