Model rachunku kosztów jednostek prowadzących działalność naukowo-dydaktyczną

• Autorzy: Magdalena Koczuba-Sobieraj , Paweł Mielcarz

Warianty tytułu

Proposal for a Cost Accounting System for Universities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Efektywny rachunek kosztów odgrywa istotną rolę w procesie zarządzania jednostkami naukowo-dydaktycznymi. Unikalny charakter uczelni stawia specyficzne wyzwania przed kontrolerami finansowymi. Główne problemy, które należy rozwiązać, dotyczą poprawnego raportowania wyników poszczególnych kierunków studiów, uwzględnienia różnic pomiędzy działalnością dydaktyczną i badawczą oraz zaprojektowania uzasadnionego systemu alokacji kosztów. Większość autorów publikujących w tym obszarze wskazuje na zaawansowane systemy alokacji kosztów jako na rozwiązanie najlepiej dostosowane do potrzeb zarządczego raportowania rentowności. Stosunkowo rzadko są poruszane natomiast problemy oddzielenia działalności badawczej od dydaktycznej oraz wpływu istnienia ponadwymiarowych zasobów na proces ewidencyjny i raportowania menedżerskiego. Artykuł przedstawia alternatywny model rachunku kosztów jednostek prowadzących działalność naukową i dydaktyczną. Przedstawione rozwiązanie zakłada oddzielenie działalności badawczej od dydaktycznej zarówno w rachunku kosztów, jak i w raportowaniu, identyfikację obszarów kreujących nieuzasadnione koszty oraz rezygnację z alokacji kosztów ogólnych na nośniki. W artykule omówiono również argumenty przemawiające za proponowanymi rozwiązaniami, jak również zaprezentowano szczegółowe rozwiązania ewidencyjne oraz architekturę planu kont oraz zarządczego rachunku zysków i strat. (abstrakt oryginalny)

EN

Efficient cost accounting systems plays a crucial role in management of higher education establishments. The unique character of such entities creates specific challenges for financial controllers. The main problems to be resolved include ensuring proper accountability of different faculties, demarcation between teaching and research activities and designing an adequate system of cost allocation. The majority of publications dealing with cost accounting at universities claim that sophisticated cost allocation systems are most suitable for reporting profitability for management purposes. Little attention is paid to the problems of separation between research and teaching activities and influence of excessive academic resources on profitability. The article presents an alternative concept of cost accounting and profitability presentation for the purposes of managing higher education institutions. The pre-sented model assumes clear separation between teaching and research in both cost accounting and reporting, identification of areas which create unjustified costs and resignation from overhead allocation. Detailed accounting solutions and architecture of the chart of accounts and profit and loss statement are also described.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunek kosztów; Instytuty naukowo-badawcze; Ośrodki naukowo-badawcze; Rachunkowość finansowa; Rachunkowość szkoły wyższej

EN

Cost accounting; Scientific-research institute; Research centres; Financial accounting; Accounting in higher education institution

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2011
• Tom: 64
• Numer: nr 120
• Strony: 39--65

Twórcy

autor

Magdalena Koczuba-Sobieraj

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

autor

Paweł Mielcarz

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

Bibliografia

• Bulitz B., Martin S. (2007), The incorporation of managerial accounting concept into governmental organizations: the case of public universities, „Journal of Government Financial Management", vol. 56, s. 56-62.
• da Conceicao da Costa M.M. (2010), The Role of Cost Accounting in the University Performance Measurement in Portugal, http://mpra.ub.uni-munchen.de/29749/
• Cooper R., Kaplan R.S. (1992), Activity-based systems: Measuring the Costs of Resource Usage, „Accounting Horizons", vol. 6, September, s. 1-13.
• Doost R.K. (1997), What is the cost of running a university? An unresolved dilemma!, „Managerial Auditing Journal", vol. 12, s. 91-93.
• Henke E.G. (1989), A recommended reporting format for college and university financial statements, „Accounting Horizons", June, s. 49-65.
• Ismail N.A. (2010), Activity-based management system implementation in higher education institution, „Campus-Wide Information Systems", vol. 27, no. 1, s. 40-52.
• Fladrowska E., Grosskreutz G. (2009), Wybrane problemy wdrażania systemu informatycznego rachunkowości w Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy. Analiza przypadku, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 48 (104), Rada Naukowa SKwP, Warszawa, s. 17-41.
• Koszty kształcenia w szkołach wyższych w Polsce. Model kalkulacyjnych kosztów kształcenia (1999), Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji, Warszawa.
• Miłosz H. (2003), Analiza kosztów kształcenia w szkołach wyższych, Stowarzyszenie Wspólnota Akademicka, Legnica.
• Morris D., Old J. (1993), Profit centres cost centres: Part 2, „International Journal of Educational Management", vol. 7, no. 5, s. 25-31.
• Ossowski M. (2009), Rachunek kosztów działań w publicznych szkołach wyższych, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza", nr 2 (l 13), s. 20-28.
• Sobańska L, Szychta A., Michalak J., Michalak M. (2007), Założenia i ogólna struktura projektu systemu rachunkowości zarządczej w Uniwersytecie Łódzkim, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 36 (92), Rada Naukowa SKwP, Warszawa, s. 71-97.
• Zieliński T.M. (2009), Zarządzanie i kalkulacja kosztów niewykorzystanych zasobów w rachunku kosztów działań (ABC/M), „Monitor Rachunkowości i Finansów", nr 3, s. 24-30.