Budżet rolny Polski przed i po akcesji do Unii Europejskiej

• Autorzy: Andrzej Czyżewski , Anna Matuszczak

Warianty tytułu

Polish Agricultural Budget before and after the Accession to the EU

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zamierzeniem autorów jest analiza ustaw budżetowych w celu oceny dynamiki środków przeznaczonych na realizację polityki rolnej w Polsce w długim okresie, dotyczącym lat 1996-2011 (16 lat) z wyróżnieniem okresu przed i po akcesji do UE, a w szczegółowych porównaniach - od roku 2000. Badanie przebiegało na kilku płaszczyznach. Oceniono relacje wydatków na sektor rolny względem wydatków ogółem w warunkach zmian w makroekonomicznym otoczeniu budżetu rolnego. Rozpatrzone zostały też proporcje wydatków budżetowych na rzecz poszczególnych części ogólnego budżetu rolnego, tj.: rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych. Badano dynamikę i określenie proporcji wydatków na cele budżetowe w polskiej polityce rolnej. Analiza obejmuje tu dwie części. W pierwszej - oceniana jest dynamika wydatków budżetowych przeznaczonych z jednej strony na stabilizację rynków i modernizację sektora rolnego, z drugiej zaś na zabezpieczenia społeczne w ramach KRUS. Drugą część stanowi zestawienie udziału wydatków ze środków pomocowych z UE w łącznym budżecie rolnym Polski, co pozwoli określić relacje pomiędzy finansowaniem unijnym i krajowym celów budżetowych w polityce rolnej w Polsce. (abstrakt oryginalny)

EN

The intention of this paper is to analyze the budget acts in order to assess the dynamics of the funds allocated for the implementation of agricultural policy in Poland in the long term, for the years 1996-2011(16 years) taking into account the period before and after accession to the EU, and detailed comparisons - since 2000. The study proceeded on several fronts. The first one assesses expenditure on the agricultural sector against total expenditure under changing macroeconomic conditions surrounding the agricultural budget. Then it considers a ratio of budgetary expenditure for each part of the overall agricultural budget, namely: agriculture, rural development and agricultural markets. The authors examine the dynamics and determine the proportion of budgetary spending in the Polish agricultural policy. The analysis here includes two parts. The first one assesses the dynamics of budget spending allocated on the one hand to stabilize the markets and to modernize the agricultural sector and on the other hand, the social security under the ASIF. The second part is a summary of the expenditure share of aid from the EU in Polish total agricultural budget, which will determine the relationship between the EU and national financing of the budgetary objectives in agricultural policy in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Budżet; Rozwój obszarów wiejskich; Rynek rolny; Polityka rolna; Zabezpieczenie społeczne

EN

Agriculture; Budget; Rural development; Agricultural markets; Agricultural policy; Social security system

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 185
• Strony: 76--99

Twórcy

autor

Andrzej Czyżewski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Anna Matuszczak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Czternasty, W., Czyżewski, B., 2007, Struktury kierowania agrobiznesem w Polsce, Teoria, analiza, tendencje, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Czyżewski, A., 1997-2011, Opinie o projektach ustaw budżetowych na lata 1997-2011 w części dotyczącej Rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych, Dział 0.10 cz. 32, 33, 35 oraz pozostałych częściach dotyczących rolnictwa, sporządzone na zamówienie Kancelarii Senatu (Biura Informacji i Dokumentacji, Dział Informacji i Ekspertyz).
• Czyżewski, A., 2001, Rola polityki makroekonomicznej w kształtowaniu warunków zrównoważonego rozwoju rolnictwa, w: Czyżewski, A. (red.), Współczesne problemy agrobiznesu w Polsce, Zeszyty Naukowe, nr 13, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Czyżewski, A., 2002, nr 3, s. 2-5; 2003 nr 1(54); 2004, nr 1, Opinia o ustawie budżetowej na rok w części dotyczącej rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych, Wieś Jutra, nr 1.
• Czyżewski, A., Henisz-Matuszczak, A., 2005, Wymiana handlowa Polski artykułami rolno-żywnościowym przed i po akcesji do UE, w: Piechowicz, B. (red.), Ekonomiczne i społeczne skutki integracji Polski z Unią Europejską dla rolnictwa i obszarów wiejskich, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce.
• Czyżewski, A., Henisz-Matuszczak, A., 2006, Rolnictwo Unii Europejskiej i Polski. Studium porównawcze regulatorów i rynków rolnych, wyd. II, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Czyżewski, A., Poczta, A., Wawrzyniak, Ł., 2006, Interesy europejskiego rolnictwa w świetle globalnych uwarunkowań polityki gospodarczej, Ekonomista, nr 3.
• Dyka, S., Piwowar, J., Tomczak, F., 1993, Gospodarka rolna w systemie rynkowym, nr 15, WSI Radom, s. 100.
• Dz.U. 1994, nr 1, poz. 2.
• Hrynkiewicz, J., 2010, KRUS jest dobry a nie zły, Gazeta Wyborcza, 10 lutego.
• Gutowski, K., 1995, Interwencjonizm na rynku rolnym. Doświadczenia i perspektywy działalności ARR, Agencja Rynku Rolnego, Warszawa.
• Henisz-Matuszczak, A., 2005, Budżetowe finansowanie upowszechniania doradztwa i postępu biologicznego w rolnictwie polskim przed i po akcesji do UE, w: Stankiewicz, J. (red.), Kapitał - informacja - jakość, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra.
• Pakt dla rolnictwa i obszarów wiejskich, przyjęty przez Radę Ministrów we wrześniu 2000 roku.
• Skup z dopłatami jest korzystny dla rolników i dla rynku, 1999, Biuletyn Informacyjny, nr 10, ARR, Warszawa.
• Wilkin, J., 2000, Polskie rolnictwo w procesie transformacji - mechanizmy, tendencje i efekty przemian, Problemy Integracji Rolnictwa, nr 4, s. 18.
• Wilkin, J., 2010, KRUS posiadaczy ziemskich, Gazeta Wyborcza, 16 marca.
• Woś, A., 1993, Makroekonomiczne uwarunkowania rozwoju sektora rolno-żywnościowego, w: Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 1992 roku, IERiGŻ, Warszawa.
• Woś, A., 2000, Rolnictwo w obliczu narastającego kryzysu, IERiGŻ, Warszawa.
• Woś, A., 2001, Rolnictwo polskie wobec procesów globalnych w gospodarce, ERiGŻ, Warszawa.
• www.krus.gov.pl/krus/krus-w-liczbach/dane-o-prowadzacych-pozarolnicza-dzialalnosc-gospodarcza/ [dostęp: grudzień 2010].
• www.stat.gov.pl [dostęp: listopad 2010].
• Wykonanie ustaw budżetowych na rok 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004 projektu ustawy budżetowej na rok 2005.
• Zarzycki, J., 1996, Sytuacja dochodowa rolnictwa chłopskiego w okresie rynkowej transformacji gospodarki, Wieś i Rolnictwo, nr 2.
• Zegar, J.S., 1998, Dochody rolników, w: Rolnictwo polskie w okresie transformacji systemowej (1989-1997), IERiGŻ, Warszawa.
• Zegar, J.S., 2003, Dochody rolników na progu akcesji do Unii Europejskiej, Komunikaty. Raporty. Ekspertyzy, nr 482, IERiGŻ, Warszawa.