Zrównoważony rozwój w świetle ekonomii heterodoksyjnej

• Autorzy: Anna Matuszczak

Warianty tytułu

Sustainable Development in the Light of Heterodox Economics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule, zgodnie z ideą twórców heterodoksyjnych, którzy analizują zjawiska gospodarcze wieloaspektowo (chociażby w ujęciu społecznym, politycznym, psychologicznym, historycznym itp.), autorka dokonała przeglądu literatury na temat zrównoważonego rozwoju. Dokonała tego zgodnie ze strukturą bazującą na podziale problematyki zrównoważenia w obszarze ekonomicznym, środowiskowym i społecznym, ukazując jednocześnie problemy związane z pomiarem poszczególnych zrównoważeń cząstkowych. Egzemplifikacja wymienionych ładów dotyczy zrównoważonego rozwoju w rolnictwie. Ekonomiści heterodoksyjni postulują także interwencjonizm państwowy oraz podnoszą rolę instytucji, co z powodzeniem odnajdujemy w przedstawionym podejściu do rozwoju zrównoważonego. Oczywiste wydaje się stwierdzenie, że dla tego rozwoju konieczna jest interwencja państwa, mająca na celu ukierunkowanie preferencji decyzyjnych podmiotów indywidualnych, by przy dążeniach ekonomicznych zachować optimum społeczne i środowiskowe. Także rola instytucji we wdrażaniu i podtrzymywaniu zrównoważonego rozwoju jest nie do przecenienia. Twierdzi się, że w ramach wzajemnych relacji pomiędzy sferą ekonomiczną, społeczną i środowiskową regulatorami powinny być właśnie odpowiednie rozwiązania instytucjonalne, dające możliwość zaistnienia przykładowego rolnictwa jako efektywnego, przyjaznego przyrodzie i adekwatnego społecznie. (abstrakt oryginalny)

EN

In the article, in accordance with the idea of heterodox authors, who analyse economic phenomena in many aspects (social, political, psychological, historical, etc.), the author reviewed the literature on sustainable development. This was done in accordance with the structure based on division of sustainability problems in the economic, environmental and social area, bringing out issues related to the measurement of individual sustainability. Exemplification of the listed orders concerns sustainable development in agriculture. Heterodox economists also call for state intervention and stress the role of institutions, which can be found in the above mentioned approach to sustainable development. One can declare that state intervention is necessary for such development intended to guide the existing decision-making policies towards preferences of individuals in order to maintain the social and environmental optimum along with economic goals. Also, the role of institutions in implementing and maintaining sustainable development cannot be overestimated. It is argued that the interaction between economic, social and environmental spheres adequate institutional arrangements should serve as regulators, so that there will be a possibility to make agriculture economically efficient, friendly to nature and socially adequate. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój zrównoważony; Ład społeczno-gospodarczy; Obliczeniowy model równowagi ogólnej; Równowaga jako pojęcie uniwersalne; Optimum społeczne

EN

Sustainable development; Social-economic order; Computable General Equilibrium model (CGE); Concept of equilibrium; Social optimum

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 190
• Strony: 91--111

Twórcy

autor

Anna Matuszczak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Adamowicz, M., 2000, Rola polityki agrarnej w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich, Roczniki Naukowe SERiA, t. II, z. 1, Warszawa-Poznań-Zamość.
• Adamowicz, M., Dresler, E., 2006, Rola organizacji pozarządowych w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie województwa lubelskiego, Roczniki Naukowe SERiA, t. 8, z. 4, Warszawa-Poznań, s. 9-13.
• Adamska, H., 2001, Świadomość rolników pracujących na obszarach skażonych emisją atmosferyczną, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu nr 414, Wrocław.
• Adamska, H., 2007, Analiza wybranych wskaźników zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, w: Uwarunkowania i mechanizmy zrównoważonego rozwoju, materiały konferencyjne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok.
• Baum, R., 2008, Sustainable Development of Agriculture and Its Assessment Criteria, Journal of Agribusiness and Rural Development, no. 1(7), Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań.
• Blaug, M., 2000, Teoria ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Borys, T. (red.), 1999, Wskaźniki ekorozwoju, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.
• Borys, T., 2005, Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa-Białystok.
• Duer, I., 1994, Idea trwałego rozwoju rolnictwa w świetle piśmiennictwa, Fragmenta Agronomica, nr 4(44).
• OECD, 1999, Environmental indicators for agriculture, Vol. 2: Issues and design., "The York Workshop", Paris.
• OECD, 2001, Environmental indicators for agriculture, Vol. 2: Methods and results, Paris.
• Faber, A., 2007, Przegląd wskaźników rolnośrodowiskowych zalecanych do stosowania w ocenie zrównoważonego gospodarowania w rolnictwie, w: Sprawdzenie przydatności wskaźników do oceny zrównoważonego gospodarowania zasobami środowiska rolniczego w wybranych gospodarstwach, gminach i województwach, Studia i Raporty IUNG-PIB nr 5 Puławy, s. 9-24.
• Feledyn-Szewczyk, B., 2007, Opis modelu RISE do oceny stopnia zrównoważenia gospodarstw, w: Sprawdzenie przydatności wskaźników do oceny zrównoważonego gospodarowania zasobami środowiska rolniczego w wybranych gospodarstwach, gminach i województwach, Studia i Raporty IUNG-PIB, nr 5 Puławy.
• Fiedor, B., (red.), 2002, Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, C.H. Beck, Warszawa.
• Fotyma, M., Kuś, J., 2000 Zrównoważony rozwój gospodarstwa wiejskiego, Pamiętnik Puławski, nr 5, Puławy.
• Harasim, A., Włodarczyk, B., 2000, Możliwości zrównoważonego rozwoju gospodarstw o różnych kierunkach produkcji na glebach lekkich, Roczniki Naukowe SERiA, t. IX, z. 1, Warszawa-Poznań-Kraków.
• Indicators for the Integration of Environmental Concerns into the Common Agricultural Policy, 2000-01-26, European Commission (COM/00/0020).
• Indicators of Environment and Sustainable Development. Theories and Practical Experience, 2002, Background Paper No. 89, Environmental Economics Series, World Bank, Washington.
• Kozłowski, S., 2004, Ochrona różnorodności biologicznej i georóżnorodności jako element zrównoważonego rozwoju Europy, Zeszyty Naukowe PAN, nr 38.
• Kulawik, J., 2007, Wybrane aspekty efektywności rolnictwa, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 1, Warszawa.
• Kusterka, M., 2005, Struktury przyczynowo-skutkowe jako podstawa opracowania systemów wskaźników zrównoważonego rozwoju, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 1075, Gospodarka a Środowisko, nr 3.
• Kutkowska, B., 2007, Wdrażanie koncepcji zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Sudetach, IRWiR PAN, Studia i Monografie, nr 2, Warszawa.
• Landreth, H., Colander, D., 1998, Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Lorek, E., 2002, Budowa programów zrównoważonego rozwoju regionu w warunkach gospodarki polskiej, w: Zagórowska, A., Malik, K., Miszewski, M., (red.), Zrównoważony rozwój regionalny w aspekcie integracji europejskiej, Wydawnictwo WEiSA, Bytom.
• McMahbub al Haq, 1995, Reflection on Human development, Oxford University Press, Oxford.
• Mandeville, B., 1953, A Letter to Dion, The Augustan Reprint Society, Los Angeles.
• Matuszczak, A., 2009, Instytucjonalne przesłanki zrównoważonego gospodarowania zasobami w rolnictwie w Polsce, w: Zegar, J. (red.), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, Program wieloletni 2004-2009, Raport nr 174, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Milewski, R., 2001, Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Mularska, M., 2008, Czy można zmienić wieś bez udziału jej mieszkańców? O znaczeniu podmiotowości dla koncepcji zrównoważonego rozwoju, w: Podedworna, H., Ruszkowski, P. (red.), Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Nowak, K., 2006, Zrównoważony rozwój wsi i rolnictwa jako koncepcja międzysektorowej polityki społeczno-gospodarczej i ekologicznej, w: Sokołowska, S. (red.), Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Problemy rozwoju obszarów wiejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Runowski, H., 2004, Gospodarstwa ekologiczne w zrównoważonym rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, Wieś i Rolnictwo, nr 3, IERiGŻ, Warszawa.
• Slangen, L.H.G., 2001, Sustainable Agriculture. Getting the Institutions Right, CEESA Discussion Paper, Nr 1, Berlin.
• Smith, A., 1954, Bogactwo narodów, PWN, Warszawa.
• Śleszyński, J., 2006, Czy możliwy jest trwały rozwój bez wskaźników?, materiały konferencji pt. "Zrównoważony rozwój w teorii i praktyce", Wrocław 29-30 czerwca 2006 r., Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu.
• Toczyski, W., Zaucha, J, 2000, Profile rozwoju zrównoważonego, w: Teoria ekonomii, nr 5/6, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Tryfan B., 1995, Ubóstwo rodzin wiejskich w świetle badań empirycznych, Wieś i Rolnictwo, nr 3/4, IERiGŻ, Warszawa.
• Vereijken, P., 1997, A methodical way of prototyping integrated and ecological arable farming system (I/EAFS) in interaction with pilot farms, Perspectives for Agronomy, Developments in Crop Science, vol. 25.
• Woś, A., Zegar, J.S., 2004, Rolnictwo społecznie zrównoważone - w poszukiwaniu nowego modelu dla Polski, Wieś i Rolnictwo, nr 3, 124, IERiGŻ, Warszawa.
• Woś, A., Zegar, J.S., 2002, Rolnictwo społecznie zrównoważone, IERiGŻ, Warszawa.
• Zabłocki, G., 2002, Rozwój zrównoważony - idee, efekty, kontrowersje, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Zalesko, M., 2008, Zrównoważony rozwój rolnictwa - analiza historyczno-instytucjonalna, w: Sokołowska, S., Bisaga, A., (red.), Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Szanse rozwojowe rolnictwa w przestrzeni europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Zegar, J.S., 2005, Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, w: Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, Program wieloletni 2004-2009, Raport nr 11, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Zegar, J.S., 2007, Podstawowe zagadnienia rozwoju zrównoważonego, WSBiF w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała.
• Zegar, J.S., 2007, Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju rolnictwa, Fragmenta Agronomica, nr 4, 94, IUNG, Puławy.
• Żylicz, T., 2004, Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, PWE, Warszawa.