Partnerstwo lokalne jako strategia rozwiązywania problemów społecznych

• Autorzy: Aldona (red.) Frączkiewicz-Wronka
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Omówiono lokalną politykę społeczną w kontekście nowego zarządzania publicznego. Przedstawiono zastosowanie koncepcji sieci do wzmacniania efektywności działań podejmowanych w sektorze publicznym. Poruszono problem decentralizacji w kontekście rozwiązywania lokalnych problemów społecznych. Omówiono partnerstwo lokalne. Zaprezentowano strategię rozwiązywania problemów społecznych na poziomie lokalnym w oparciu o partycypacje społeczną. Scharakteryzowano narzędzia oceny funkcjonowania partnerstwa.

Słowa kluczowe

PL

Polityka społeczna; Gospodarka lokalna; Zarządzanie publiczne; Powiązania sieciowe; Współpraca; Decentralizacja; Partycypacja społeczna; Twórcze rozwiązywanie problemów; Przegląd literatury; Partnerstwo lokalne

EN

Societal policy; Local economy; Public governance; Network relationships; Cooperation; Decentralization; Social participation; Creative solving problems; Literature review; Local partnership

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2010
• Strony: 270

Twórcy

autor

Aldona (red.) Frączkiewicz-Wronka

Bibliografia

• Afonso A., Schunknecht L., Tanzi V.: Efektywność sektora publicznego: porównanie międzynarodowe. Wydawnictwo Olympus, Warszawa 2004.
• Agranoff R.: Inside Collaborative Networks: Ten Lessons for Public Managers. "Public Administration Review" 2006, No. 66 (1).
• Agranoff R., McGuire M.: Big Questions in Public Network Management Research. "Journal of Public Administration Research and Theory" 2001, No. 11 (3).
• Aktywizacja, partnerstwo, partycypacja - o odpowiedzialnej polityce społecznej. Red. M. Grewiński, J. Tyrowicz. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2007.
• Aulaytner J.: Polityka społeczna, czyli ujarzmianie chaosu socjalnego. Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa 2002.
• Auleytner J.: Polityka społeczna. Teoria a praktyka. Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa 1997.
• Auleytner J., Głąbicka K.: Polskie kwestie socjalne na przełomie wieków. Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa 2002.
• Bailey S.J.: Local Government Economics. Principles and Practice. Macmillan Press Ltd., Houndmills 1999.
• Barnard C: The Functions of the Executive. Harvard University Press, Cambridge, MA 1938.
• Barney J.B.: Firm Resources and Sustained Competitive Advantage. "Journal of Management" 1991, No. 17.
• Becker G.S.: Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education. University of Chicago Press, Chicago (1964, 1993, 3rd ed.).
• Berry F.P., Brower R.S., Choy S.O. i Goa W.X., et al: Three Traditions of Network Research: What the Public Management Research Can Learn from Other Research Communities. "Public Administration Review" 2004, No. 64 (5).
• Białecki I., Czepulis-Rutkowska Z., Sztanderska U., Wóycicka I.: Biała Księga 2003, część VI: Nowy model społeczny. Polskie Forum Strategii Lizbońskiej, Gdańsk - Warszawa 2003.
• Bielski M.: Organizacja; istota, struktury, procesy. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1992.
• Bieniok H., Rokita J.: Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa. PWN, Warszawa 1984.
• Biniecki J., Szczupak В.: Strategiczne myślenie o przyszłości gminy. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2004.
• Blair R.: Public Participation and Community Development: The Role of Strategic Planning. PAQ Spring 2004.
• Blom-Hansen J.: "A New Institutional" Perspective on Policy Networks. "Public Administration" 1997, No. 75 (Winter).
• Błaś A., Boć J.: Organizacja prawna administracji. [w:] Prawo administracyjne. Red. J. Boć. Wydawnictwo Kolonia Limited, Wrocław 2006.
• Boć J.: Stosunki ustrojowo-prawne między podmiotami administrującymi. [w:] Prawo administracyjne. Red. J. Boć. Wydawnictwo Kolonia Limited, Wrocław 2006.
• Borgatti S.P., Foster Р.С: The Network Paradigm in Organizational Research: A Review and Typology. "Journal of Management" 2003, No. 29 (6).
• Borys Т.: Lokalne systemy wskaźników zrównoważonego rozwoju. [w:] Wskaźniki zrównoważonego rozwoju. Red. T. Borys. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa - Białystok 2005.
• Bratnicki M.: Przedsiębiorczość i przedsiębiorcy współczesnych organizacji. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2002.
• Bresser H.T.A., O'Toole L.J.: The Selection of Policy Instruments: A Network-Based Perspective. "Journal of Public Policy" 1998, No. 18.
• Bryson J.M.: What To Do when Stakeholders Matter: Stakeholder Identification and Analysis Techniques. "Public Management Review" 2004, No. 6 (1).
• Bryson M.J., Crosby B.C.: A Leadership Framework for Cross-sector Collaboration. "Public Management Review" 2005, No. 7 (2).
• Brzozowski Т.: Wskaźniki na poziomie podmiotu gospodarczego. [w:] Wskaźniki zrównoważonego rozwoju. Red. T. Borys. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa - Białystok 2005.
• Bukowski Z.: Pojęcie zrównoważonego rozwoju w prawie polskim. [w:] Zrównoważony rozwój. Od utopii do praw człowieka. Red. A Papuziński. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2005.
• Castells M.: Społeczeństwo sieci. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Castells M.: The Rise of the Network Society: Economy, Society and Culture. Blackwell, Cambridge 2000.
• Chae В., Bloodgood J.M.: The Paradoxes of Knowledge Management an Eastern Philosophical Perspective. "Information and Organization" 2006, No. 16.
• Chisholm R.F.: Developing Network Organizations: Learning from Practice and Theory. Wesley Longman Inc., Addison 1998.
• Chłopecki J.: Kwestia społeczna, problem społeczny, zmiana społeczna. "Studia Gospodarcze" 2002, nr 1.
• Ciechanowicz-McLean J.: Międzynarodowe prawo ochrony środowiska. Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2001.
• Cieślak S.: Praktyka organizowania administracji publicznej. Wydawnictwo Difin, Warszawa 2004.
• Cross R.: The Hidden Power of Social Networks: Understanding How Work Really Gets Done in Organizations. Harvard Business School Press, Boston 2004.
• Cunningham J.В.: A System-resource Approach for Evaluating Organisational Effectiveness. "Human Relations" 1978, No. 31.
• Czakon W.: Dynamika więzi międzyorganizacyjnych przedsiębiorstwa. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej, Katowice 2007.
• Danecki J.: Kwestia społeczna. [w:] Leksykon polityki społecznej. Red. B. Rysz-Kowalczyk. Oficyna Wydawnicza ASPRA - JR, Warszawa 2001.
• Danecki J.: Kwestia społeczna - istota, źródła, zarys diagnozy. [w:] A. Rajkiewicz, J. Supińska, M. Księżopolski: Polityka społeczna. Materiały do studiowania. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1998.
• Danecki J.: Kwestie społeczne. Wybrane zagadnienia teoretyczne. [w:] Węzłowe kwestie społeczne wsi polskiej u progu XXI wieku. Red. K. Gorlach, A.M. Pyrć. Wydawnictwo Kwadrat, Kraków 2000.
• D'Aunno Т.: Management Scholars and Public Policy: A Bridge Too Far? "Academy of Management Journal" 2006, No. 48.
• Decentralizacja funkcji społecznych państwa. Red. J. Hrynkiewicz. ISP, Warszawa 2001.
• Decentralizacja a polityka społeczna. [w:] Nowe dylematy polityki społecznej. Red. S. Golinowska, M. Boni. CASE, Warszawa 2006.
• Dębczyński J.: Rola partycypacji społecznej w tworzeniu wieloletnich planów inwestycyjnych przez samorządy, http://www.resmanagement.pl/artykuly.htm.
• Dębicka A.: Sprawne państwo. Współczesne koncepcje i instrumenty zarządzania publicznego a administracja publiczna. Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
• Dobrowolska M.: Sektor publiczny we współczesnej gospodarce rynkowej. [w:] Studia z zakresu zarządzania publicznego: materiały seminarium naukowego nt. "Od idealnej biurokracji do współczesnego zarządzania publicznego". Red. J. Hausner. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków 2001.
• Dolnicki В.: Samorząd terytorialny. Kantor Wydawniczy Zakamycze, Zakamycze 2003.
• Domański R., Marciniak A.: Sieciowe koncepcje gospodarki miast i regionów. Polska Akademia Nauk, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. Tom CXII. Warszawa 2003.
• Dowding K: Model or Metaphor? A Critical Review of the Policy Network Approach. "Political Studies" 1995, No. 43 (2).
• Drucker P.F.: Managing the Non-profit Organization: Principles and Practices. Harper Collins, New York 1990.
• Fenwick J., Bailey M.: Decentralization and Reorganisation and Local Government. "Public Policy and Administration" 1998, Vol. 13, No. 2 (Summer).
• Filipiak В., Kogut M., Szewczuk A., Zioło М.: Rozwój lokalny i regionalny. Uwarunkowania, finanse, procedury. Fundacja na rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2005.
• Frączek P.: Strategia rozwiązywania problemów społecznych jako narzędzie realizacji lokalnej polityki społecznej. "Polityka Społeczna" 2010, nr 7.
• Frączkiewicz-Wronka A.: Możliwość wykorzystania koncepcji sieci do zarządzania ochroną zdrowia w regionie. [w:] Problemy zarządzania organizacjami publicznymi. Red. B. Kożuch. Fundacja Współczesne Zarządzanie oraz Instytut Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
• Frączkiewicz-Wronka A.: O potrzebie wprowadzenia zasad zarządzania publicznego do organizacji publicznych. [w:] Wokół polityki społecznej. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Julianowi Auleytnerowi. Red. K. Głąbicka, M. Grewiński. Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa 2008.
• Frączkiewicz-Wronka A.: Regionalny wymiar strategicznego myślenia i działania. [w:] Strategie w polityce społecznej. Red. M. Grewiński, A. Karwacki. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.
• Frączkiewicz-Wronka A.: Region jako główny czynnik wyznaczający status, rolę i miejsce świadczeniodawców w systemie ochrony zdrowia. "Polityka zdrowotna", Tom III, Warszawa 2005.
• Frączkiewicz-Wronka A.: Zarządzanie strategiczne w koncepcji organizacji i funkcjonowania państwa w obszarze polityki społecznej. [w:] Zarządzanie strategiczne. Problemy, kierunki badań. Red. R. Krupski. Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych 2009.
• Frączkiewicz-Wronka A., Austen A., Kulikowska-Pawlak M.: Ekspertyza nt. "Nowe zarządzanie publiczne w kontekście zastosowania w instytucjach pomocy społecznej" przygotowana na zlecenie Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej Warszawa, grudzień 2009.
• Frączkiewicz-Wronka A., Malik-Kozłowska В.: Zarządzanie publiczne jako praktyczne i teoretyczne ramy odniesienia reform sektora publicznego. [w:] Polityka społeczna w procesie integracji europejskiej. Przegląd problemów. Red. A. Rączaszek, W. Koczur. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2009.
• Fukuyama F.: Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku. Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2005.
• Funkcje samorządu terytorialnego a lokalna jakość życia. Studia z zakresu teorii i praktyki. Red. A. Piekara. Uniwersytet Warszawski, Centrum Studiów Samorządu i Rozwoju Lokalnego oraz Instytut Polityki Społecznej, Warszawa 1995.
• Furmankiewicz M.: Funkcjonalno-przestrzenne sieci współpracy samorządów lokalnych. "Studia Regionalne i Lokalne" 2002, nr 1 (8).
• Geddes M.: Local Partnership: A Successful Strategy for Social Cohesion? European Research Report. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Dublin 1998.
• Gęsicka G.: Partnerstwo w rozwoju lokalnym. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1996.
• Gilchrist A.: The Well-connected Community: Networking to the Edge of Chaos. "Community Development Journal" 2000, No. 35 (3).
• Glumińska-Pawlic J.: Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Studium finansowo-prawne. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
• Głąbicka K.: Europejskie strategie i ich skutki dla polskiej polityki społecznej. [w:] Strategie w polityce społecznej. Red. M. Grewiński, A. Karwacki. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.
• Głąbicka K., Grewiński M.: Europejska polityka regionalna. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2003.
• Goerdel H.: Taking Initiative: Proactive Management and Organizational Performance in Networked Environments. "Journal of Public Administration Research and Theory" 2006, No. 16 (3).
• Golinowska S.: Decentralizacja - inny wymiar polityki społecznej. [w:] Dekada polskiej polityki społecznej. Od przełomu do końca wieku. IPiSS, Warszawa 2000.
• Golinowska S.: Polityka społeczna. Koncepcje - instytucje - koszty. Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2001.
• Golinowska S.: Polityka społeczna samorządów terytorialnych. Warunki większej efektywności. "Polityka Społeczna" 2006, nr 4.
• Gonciarz В.: Instytucjonalizacja samorządności. Aktorzy i efekty. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004.
• Goodsell C.: A New Vision for Public Administration. "Public Administration Review" 2006, No. 66 (4).
• Gordon I.H.: Relacje z klientem, marketing partnerski. PWE, Warszawa 2001.
• Górniak J.: Zasady budowania porządku organizacyjnego a funkcje administracji publicznej. [w:] Administracja publiczna. Red. J. Hausner. PWN, Warszawa 2006.
• Grewiński M.: Wielosektorowa polityka społeczna. O przeobrażeniach państwa opiekuńczego. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2009.
• Grewiński M., Kamiński S.: Obywatelska polityka społeczna. WSP TWP, Warszawa 2007.
• Grewiński M., Karwacki A.: Strategia - istota, reguły i wyzwania implementacji ze środowiska biznesu do polityki społecznej. [w:] Strategie w polityce społecznej. Red. M. Grewiński, A. Karwacki. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.
• Grossman M.: The Emerging Academic Discipline of Knowledge Management. "Journal of Information Systems Education" 2007, No. 18 (1).
• Grupy partnerskie od idei do współdziałania. Praktyczny poradnik. Red. R. Serafin, B. Kazior, A. Jarzębska. Fundacja dla Środowiska, Kraków 2005.
• Guo K.L.: Entrepreneurship Management in Health Services: An Integrative Model. "Journal of Health and Human Services Administration" 2006, Spring, Vol. No. 28.
• Halachmi A.: Performance Measurement and Government Productivity. "Work Study" 2002, No. 51 (2).
• Harayama Y.: Japanese Technology Policy: History and a New Perspective. RIETI Discussion Paper Series 01E001, za: E. Wojnacka: System innowacyjny Polski z perspektywy przedsiębiorstw. IBnGR, Gdańsk 2004.
• Herranz Jr. J.: The Multisectoral Trilemma of Network Management. "Journal of Public Administration Research and Theory" 2007, No. 18.
• Hjern В., Porter D.O.: Implementation Structures: A New Unit for Administrative Analysis. "Organizational Studies" 1981, No. 2.
• Hryniewiecka A., Lipke H.: Strategie rozwiązywania problemów społecznych. [w:] Strategie w polityce społecznej. Red. M. Grewiński i A. Karwacki. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.
• Hughes O.E.: Public Management and Administration. An Introduction. Palgrave Macmillan, New York 2003.
• Hwang S.: Are We Treating Networks Seriously? The Growth of Network Research in Public Administration and Public Policy. Artykuł zaprezentowany na konferencji The Harvard Networks in Political Science Conference, June 13-14, 2008.
• Izdebski H.: Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności. Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2006.
• Jan Paweł II: Centesimus annus. [w:] Dokumenty nauki społecznej Kościoła. Cz. I. Rzym-Lublin 1996.
• Jasicki K: Sanacja państwa możliwa tylko na drodze dialogu społecznego. "Dialog" 2006, nr 3.
• Jeż J.: Centralizacja. [w:] Encyklopedia prawa. Red. U. Kalina-Prasznic. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2004.
• Jones C., Hestery W., Borgatti S.P.: A General Theory of Network Governance: Exchange Conditions and Social Mechanisms. "Academy of Management Review" 1997, No. 22 (4).
• Kalina-Prasznic U.: Sektor publiczny w gospodarce. [w:] Regulowana gospodarka rynkowa. Red. U. Kalina-Prasznic. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2003.
• Kantyka S.: Możliwości rozwoju sektora społecznego w koncepcji klastrów. [w:] Klastry jako narzędzia lokalnego i regionalnego rozwoju gospodarczego. Red. E. Bojar. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
• Kantyka S.: Partnerstwo publiczno-prywatne jako narzędzie zarządzania publicznego. [w:] Zarządzanie publiczne - elementy teorii i praktyki. Red. A. Frączkiewicz-Wronka. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2009.
• Kantyka S.: Partnerstwo społeczne a rozwój lokalny. [w:] Konkurencyjność i innowacyjność podmiotów. Red. E. Skawińska. Instytut Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej, Poznań 2007.
• Karpiński A., Paradysz S.: Sektor publiczny w krajach Unii Europejskiej. [w:] Sektor publiczny w Polsce i na świecie. Między upadkiem a rozkwitem. Red. J. Kleer. CeDeWu, Warszawa 2005.
• Kenis P., Provan K.G.: Towards an Exogenous Theory of Public Network Performance. "Public Administration" 2009, No. 87 (3).
• Kettl D.F.: The Global Public Management Revolution. A Report on the Transformation of Governance. Brookings Institution Press, Washington 2000.
• Kettl D.: The Transformation of Governance: Globalization, Devolution, and the Role of Government. "Public Administration Review" 2000, No. 60 (6).
• Kickert W.: Public Management Reform in the Netherlands: Social Reconstruction of Reform Ideas and Underlying Frames of Reference. Delft, Eburon 2000.
• Kierzkowski Т., Jankowska A., Knopik R.: Fundusze strukturalne oraz Fundusz Spójności. Komentarz do rozporządzenia Rady Unii Europejskiej z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009.
• Kisiel W.: Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce. PWN, Warszawa 2003.
• Klasik A.: Strategie regionalne. Formułowanie i wprowadzanie w życie. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2002.
• Klastry. Innowacyjne wyzwanie dla Polski. Red. S. Szultka. IBnGR, Gdańsk 2004.
• Kleer J.: Identyfikacja dóbr wytwarzanych przez sektor publiczny. [w:] Sektor publiczny w Polsce i na świecie. Między upadkiem a rozkwitem. Red. J. Kleer. CeDeWu, Warszawa 2005.
• Klijn E.H.:. Networks and Inter-organizational Management: Challenging, Steering, Evaluation and the Role of Public Actors in Public Management. [w:] The Oxford Handbook of Public Management. Red. E. Ferlie, L.E. Lynn, Ch. Pollitt. Oxford University Press, Oxford 2005.
• Klijn J.-E.: Governing Networks in the Hollow State: Contracting out, Process Management or a Combination of the Two? "Public Management Review" 2002, No. 4.
• Knosala E.: Zarys nauki administracji. Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2007.
• Koczur W.: Decentralizacja jako przesłanka konieczna dla rozwoju koncepcji i praktyki zarządzania publicznego. [w:] Zarządzania publiczne - elementy teorii i praktyki. Red. A. Frączkiewicz-Wronka. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2009.
• Koczur W.: Pomoc społeczna jako zadanie samorządu terytorialnego. [w:] Zarządzanie publiczne w lokalnej polityce społecznej. Red. A. Frączkiewicz-Wronka. Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa 2007.
• Koczur W.: Zadania samorządu terytorialnego w zakresie pomocy społeczne. [w:] Samorządowa polityka społeczna. Red. A. Frączkiewicz-Wronka. Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa 2002.
• Koncepcja good governance - refleksje do dyskusji. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej, Warszawa 2008, maszynopis powielony.
• Koppenjan J.F.M., Klijn E.-H.: Managing Uncertainties in Networks. Routledge, London 2004.
• Kosek-Wojnar M., Surówka K.: Finanse samorządu terytorialnego. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków 2002.
• Kosiedowski W.: Samorząd terytorialny w procesie rozwoju regionalnego i lokalnego. Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń 2005.
• Kożuch В.: Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce polskich organizacji. Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 2004.
• Kożuch В., Kożuch A.: Istota usług publicznych. "Kwartalnik Współczesne Zarządzanie" 2008, nr 1.
• Kroszel J.: Podstawy polityki społecznej w gospodarce rynkowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1994.
• Krueathep W., Riccucci N.M., Suwanmala Ch.: Why Do Agencies Work Together? The Determinants of Network Formation at the Subnational Level of Government in Thailand. "Journal of Public Administration Research and Theory" 2010, No. 20 (1).
• Krzyszkowski J.: Między państwem opiekuńczym a opiekuńczym społeczeństwem. Determinanty funkcjonowania środowiskowej pomocy społecznej na poziomie lokalnym. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005.
• Krzyszkowski J., Przywojska J.: Zasada programowania w UE a lokalna i regionalna polityka społeczna w Polsce. [w:] Międzynarodowa polityka społeczna. Aspekty porównawcze. Red. B. Balcerzak-Paradowska, A. Rączaszek. IPiSS, Akademia Ekonomiczna, Warszawa - Katowice 2010.
• Kulesza K.: Zasada subsydiarności jako klucz do reform ustroju administracyjnego państw Europy Środkowej i Wschodniej. [w:] Subsydiarność. Red. D. Milczarek. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998.
• Kusterska M.: Struktury przyczynowo-skutkowe jako podstawa opracowywania systemów wskaźników zrównoważonego rozwoju. [w:] Gospodarka a środowisko 3. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, nr 1075, Wrocław 2005.
• KuźnikF.: Regionalne i lokalne aspekty rozwoju społecznego. [w:] Zarządzanie publiczne w lokalnej polityce społecznej. Red. A. Frączkiewicz-Wronka. Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa 2007.
• Kuźnik F.: Społeczny wymiar lokalnej polityki rozwoju. [w:] Samorządowa polityka społeczna. Red. A. Frączkiewicz-Wronka: WSP TWP Warszawa 2002.
• Lemańska J.: Koncepcja samorządu województwa na tle porównawczym. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
• Leon-Guerrero A.: Social Problems. Community, Policy and Social Action. Sage Publications 2005.
• Leoński Z.: Nauka o administracji. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2004.
• Leoński Z., Hauser R., Skoczylas A.: Zarys prawa administracyjnego. Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2006.
• Lichtarski J.: Rzeczywiste i preferowane kierunki zmian w zarządzaniu przedsiębiorstwami w opiniach ich głównych aktorów. "Przegląd Organizacji" 2006, nr 11.
• Lipke H., Hryniewicka A.: Raport analiza strategii rozwiązywania problemów społecznych. Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2008.
• Lipowicz I.: Reforma samorządowa. [w:] Prawo administracyjne. Część ustrojowa. Red. M. Kallas, I. Lipowicz, Z. Niewiadomski, G. Szpor. Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2003.
• Lipski A.: Mity i rzeczywistość społeczeństwa obywatelskiego. [w:] Stowarzyszenia i towarzystwa a społeczeństwo obywatelskie, życie gospodarcze i przestrzeń społeczna. Red. A. Czech. PTE, Katowice 2008.
• Lisowska A.: Zasady rozwoju i subsydiarności jako podstawowe zasady polityki ochrony środowiska Unii Europejskiej. [w:] Zrównoważony rozwój od utopii do praw człowieka. Red. A. Papuziński. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2005.
• Loseke D.R.: Thinking about Social Problems. Walter de Gruyter Inc., New York 2003.
• Lynn I.E., Heinrich C.J., Hill C.J.: Studying Governance and Public Management: Challenges and Prospects. Harris School, Chicago 1999 (materiał powielony).
• Maciejko W.: Instytucje pomocy społecznej. Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2009.
• Mandell M.: Managing Interdependencies through Program Structures: A Revised Paradigm. "American Review of Public Administration" 1994, No. 24 (1).
• Market-Based Governance. Red. J.D. Donahue, J.S. Nye. Brookings Institution Press, Washington 2002.
• Markowska-Bzducha E.: Samodzielność finansowa polskich gmin. Monografie nr 73. Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom 2004.
• Martysz C., Nitecki S., Szpor G.: Komentarz do ustawy o pomocy społecznej. Wydawnictwo Lex, Gdańsk 2001.
• McGuire M.: Managing Networks: Propositions on What Managers Do and Why They Do It. "Public Administration Review" 2002, No. 62 (5).
• McGuire M., Silvia Ch.: Leading Public Sector Networks: An Empirical Examination of Integrative Leadership Behaviors. "The Leadership Quarterly" 2010, No. 21.
• Metody organizacji i zarządzania. Kształtowanie relacji organizacyjnych. Red. W. Błaszczyk. PWN, Warszawa 2005.
• Metody zarządzania. Red. J.D. Antoszkiewicz. Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2007.
• Mikuła В., Pietruszka-Ortyl A.: Organizacje sieciowe. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej, Kraków 2006, nr 715.
• Millon-Delsol Ch.: Zasada pomocniczości. Wydawnictwo Znak, Kraków 1995.
• Milward B.H., Provan K.G.: Managing the Hollow State. Collaboration and Contracting. "Public Management Review" 2003, No. 5(1).
• Miszczuk A., Miszczuk M., Żuk K.: Gospodarka samorządu terytorialnego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Mooney L.A., Knox D., Schacht C.: Understanding Social Problems. Wardsworth, Belmont 2009.
• Niecikowski W.: Czy pomocniczość jest receptą na powstanie społeczeństwa obywatelskiego? "Samorząd Terytorialny" 1999, nr 1-2.
• Niewiadomski Z.: Istota samorządności terytorialnej. "Wspólnota" 1990, nr 6.
• Niewiadomski Z.: Istota samorządu terytorialnego w Konstytucji RP. [w:] Samorząd terytorialny a jakość administracji publicznej. Uniwersytet Warszawski, Centrum Studiów Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego, Warszawa 2002.
• Niewiadomski Z.: Samorząd terytorialny w Konstytucji RP. "Samorząd Terytorialny" 2002, nr 2.
• Niewiadomski Z.: Ustrój samorządu terytorialnego. [w:] Prawo administracyjne. Część ustrojowa. Red. Z. Niewiadomski. Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2002.
• Niewiadomski Z., Siemiński W., Sosnowski P., Tetera M.: Samorząd terytorialny. Ustrój i gospodarka. Red. Z. Niewiadomski. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz - Warszawa 2001.
• Nitecki S.: Prawo do pomocy społecznej w polskim systemie prawnym. Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
• Northcote Parkinson C.: Parkinson 's Law or the Pursuit of Progress. John Murray, London 1957.
• Nowacka E.J.: Polski samorząd terytorialny. Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2006.
• Ochendowski E.: Prawo administracyjne. Część ogólna. Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń 2004.
• Olechnicki K., Załęcki P.: Słownik socjologiczny. Wydawnictwo Graffiti ВС, Toruń 1998.
• Olejniczak-Szałowska E.: Zasady centralizacji i decentralizacji oraz koncentracji i dekoncentracji. [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie. Red. M. Stahl. Wydawnictwo Difin, Warszawa 2000.
• Opolski K., Modzelewski P.: Zarządzanie jakością w usługach publicznych. CeDeWu, Warszawa 2004.
• Osborne D., Gaebler Т.: Rządzić inaczej: jak duch przedsiębiorczości przenika i przekształca administrację publiczną. Media Rodzina, Poznań 1992.
• O'Toole Jr. L.J.: Treating Networks Seriously: Practical and Research-Based Agendas in Public Administration. "Public Administration Review" 1997, No. 57 (1).
• O'Toole Jr. L.J., Meier K.J.: Desperately Seeking Selznick: Cooptation and the Dark Side of Public Management in Networks. "Public Administration Review" 2004, No. 64 (6).
• Papuziński A.: Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju - współdziałanie. "Problemy ekorozwoju" 2006, Vol. 1, nr 2.
• Parkhe A., Wasserman S., Ralston D.A.: New Frontiers in Network Theory Development. "Academy of Management Journal" 2006, No. 31 (3).
• Partnerstwo w rozwoju lokalnym. Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa 2003.
• Pascale R.T., Athos A.G.: The Art of Japanese Management. Allen Lane, London 1982.
• Perechuda K.: Dyfuzja wiedzy jawnej i niejawnej jako instrument sieciowego zarządzania gminą. "Współczesne Zarządzanie. Kwartalnik Środowisk Naukowych i Liderów Biznesu" 2006, nr 2.
• Pfeffer J., Salancik G.R.: The External Control of Organizations. Harper & Row, New York 1978.
• Piore M.J., Sabel Ch.F.: The Second Industrial Divide: Possibilities for Prosperity. Basic Books, New York 1984.
• Pollitt Ch.: Decentralization. [w:] The Oxford Handbook of Public Management Red. E. Ferlie, L.E. Lynn , Ch. Pollitt. Oxford University Press, Oxford 2005.
• Pollitt Ch., Bouckaert G.: Public Management Reform. A Comparative Analysis. Oxford University Press, Oxford 2000.
• Potoczek A.: Teoretyczne i praktyczne zagadnienia społecznego uczestnictwa w rozwoju lokalnym - wprowadzenie do problematyki. [w:] Społeczne uwarunkowania rozwoju lokalnego. Red. A. Potoczek, J. Stępień. Akademia Rolnicza Poznań, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna Włocławek, Poznań-Włocławek 2003.
• Potoczek A.: Współczesne problemy rozwoju lokalnego i regionalnego. Włocławek 2000.
• Program Aktywności Lokalnej "Moja dzielnica - moje miejsce", Rybnik 2009.
• Provan K.G., Kenis P.: Modes of Network Governance: Structure, Management, and Effectiveness. "Journal of Public Administration Research and Theory" 2008, No. 18.
• Provan K.G., Milward H.B.: Do Networks really Work? A Framework for Evaluating Public Sector Organizational Networks. "Public Administration Review" 2001, No. 61 (4).
• Prusak L.: Where Did Knowledge Management Come from. "The IBM Systems Journal" 2001, No. 40.
• Przez współpracę do sukcesu. Partnerstwo lokalne na rynku pracy. Red. A. Sobolewski z zespołem. MPiPS, Warszawa 2007.
• Przywojska J.: Planistyczne i programowe funkcje samorządu województwa. Fasada czy realne oddziaływanie? "Polityka Społeczna" 2009, nr 11-12.
• Public Management Reform and Innovation. Red. G. Fredericson, J.M. Johnston. The University of Alabama Press, Alabama Putnam R.D.: Bowling Alone. The Collapse and Revival of American Community. Simon and Schuster, New York 2000.
• Putnam R.D.: Making Democracy Work - Civic Traditions in Modern Italy. Princeton University Press, New Jersey 1993.
• Raab J., Milward H.: Dark Networks as Problems. "Journal of Public Administration Research and Theory" 2003, No. 13 (4).
• Radwan A.: Tendencje w rozwoju sektora usługowego w Polsce. [w:] Zarządzanie usługami publicznymi. Red. B. Kożuch. Towarzystwo Naukowe Współczesnego Zarządzania, Kraków 2008.
• Rainey H.G.: Understanding and Managing Public Organizations. Jossey-Bass, San Francisco CA 2003.
• Rajca L.: Konstrukcja osobowości prawnej samorządu terytorialnego. "Samorząd terytorialny" 2004, nr 3.
• Reddin W.J.: Managerial Effectiveness. McGraw-Hill, New York 1970.
• Rokita J.: Zarządzanie strategiczne. Tworzenie i utrzymywanie przewagi konkurencyjnej. PWE, Warszawa 2005.
• Rola samorządu terytorialnego w rozwoju gospodarczym Polski i Rosji. Red. S. Raczkowski. PAN, Warszawa 1998.
• Rollinson D.: Organisational Behaviour and Analysis. Prentice-Hall, New Jersey 2002.
• Rybka I., Trawkowska D.: Wytyczne do tworzenia samorządowej strategii rozwiązywania problemów społecznych. [w:] Strategie w polityce społecznej. Red. M. Grewiński, A. Karwacki. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.
• Rysz-Kowalczyk В.: Diagnoza i diagnozowanie w polityce społecznej. [w:] Polityka społeczna. Red. G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Samorząd w Polsce. Istota, formy, zadania. Red. S. Wykrętowicz. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2004.
• Samorządowa polityka społeczna. Red. A. Frączkiewicz-Wronka. WSP TWP Warszawa 2002.
• Sektor publiczny w Polsce i na świecie. Między upadkiem, a rozkwitem. Red. J. Kleer. CeDeWu, Warszawa 2005.
• Sendrowicz M.: Subsydiarność jako zasada ustrojowa w Unii Europejskiej. [w:] Subsydiarność. Red. D. Milczarek. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998.
• Siwińska J.: Ewolucja sfery publicznej w gospodarce. [w:] Teoria wyboru publicznego. [w:] Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej. Red. J. Wilkin. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
• Skotnicki K.: Pojęcie autonomii w teorii prawa państwowego. "Studia Prawno-Ekonomiczne" 1986, t. XXXVI.
• Social Inclusion: Local Partnerships with Civil Society. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Foundation Paper No. 4, Dublin December 2003.
• Social Inclusion: Role of the Social Partners. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Foundation Paper, No. 5, Dublin September 2004.
• Spector M., Kitsuse J.I.: Constructing Social Problems. Transaction Publisher, New Brunswick - London 2009.
• Starczewska-Krzysztoszek M.: Sektor publiczny a sektor prywatny - kierunki i siła zmian. [w:] Sektor publiczny w Polsce i na świecie. Między upadkiem a rozkwitem. Red. J. Kleer. CeDeWu, Warszawa 2005.
• Staręga-Piasek J.: Podręcznik budowy strategii integracji społecznej. Warszawa 2005.
• Starościak J.: Prawo administracyjne. PWN, Warszawa 1996.
• Stiglitz J.E.: Ekonomia sektora społecznego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Strategia Lizbońska - droga do sukcesu zjednoczonej Europy. UKIE, Warszawa 2002.
• Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, listopad 2006.
• Strategia Zrównoważonego Rozwoju Polski do roku 2025. Wytyczne dla resortów. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 1999.
• Sundbo J.: The Theory of Innovation - Entrepreuners, Technology and Strategy. Edward Elgar, Cheltenham UK, 1998.
• Supernat J.: Zarządzanie. Kolonia Limited, Wrocław 2006.
• Sydow J.: Understanding the Constitution of Inter-organisational Trust. [w:] C. Lane, B. Bachman: Trust Within and Between Organisations. Oxford University Press, Oxford 2000.
• Szatur-Jaworska В.: Diagnozowanie w polityce społecznej. Wydawnictwo IPS UW, Warszawa 2002.
• Szczyt Rady Europejskiej w Lizbonie, marzec 2000. [w:] M.J. Radło: Strategia Lizbońska. Przyczyny - cele - skuteczność. Polskie priorytety. Polskie Forum Strategii Lizbońskiej, www.pfsl.pl.
• Szewc Т.: Dostosowanie prawa polskiego do zasad Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego. Wydawnictwo Branta, Bydgoszcz 2005.
• Szpor A.: Państwo a subsydiarność jako zasada prawa w UE i w Polsce. "Samorząd Terytorialny" 2002, nr 1-2.
• Szreniawski J.: Wstęp do nauki administracji. Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
• Tennyson R.: Poradnik partnerstwa. Kraków 2006.
• Tennyson R.: The Partnering Toolbook. Turyn 2004.
• The New Public Management. Current Trends and Future Prospects. Red. K. McLaughlin, S.P. Osborne, E. Ferlie. Routledge, London - New York 2004.
• Tkaczyński J.W.: Zasada subsydiarności w Traktacie z Maastricht o Unii Europejskiej. "Samorząd Terytorialny" 1998, nr 10.
• Turrini A., Cristofoli D., Frosini F., Nasi G.: Networking Literature About Determinants of Network Effectiveness. "Public Administration" 2010, No. 88 (2).
• Ustrojowo-prawne instrumenty polityki społecznej. Wybrane zagadnienia. Red. M. Baron-Wiaterek. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2005.
• Walker K.D., Dunn L.M.: Improving Hospital Performance and Productivity with the Balanced Scorecard. "Academy of Health Care Management Journal" 2006, Vol. 2.
• Walker R.M., Andrews R., Boyne G.A., Meier K.J., O'Toole L.J.: Wakeup Call: Strategic Management, Network Alarms, and Performance. "Public Administration Review" 2010, No. 70 (5).
• Weiner B.J., Alexander J.A., Zuckerman H.S.: Strategies for Effective Management Participation in Community Health Partnerships. "Health Care Management Review" 2000, No. 25(3).
• Wejcman Z., Jordan P.: Jak budować efektywnie partnerstwa. BORIS - materiały szkoleniowe programu CELODIN.
• Wiktorowska A.: Zasada subsydiarności. [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2001.
• Wojtkowiak-Jakacka M.: Zadania społeczne samorządu terytorialnego w okresie transformacji. [w:] Zarządzanie przedsiębiorstwem w warunkach rynku i konkurencji - wybrane problemy. Red. B. Iwankiewicz-Rak. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2006.
• Working Better Together? Managing Local Strategic Partnerships Cross-cutting National Report April 2000. The Audit Commission 2010.
• Wódz K., Wódz J.: Partnerstwo społeczne i kultura dialogu - droga do przezwyciężenia deficytu demokratycznego w UE. [w:] Negocjowana demokracja, czyli europejskie governance po polsku. Red. K. Wódz. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
• Wójcik A.: Problemy społeczne w strategiach samorządu terytorialnego. [w:] Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w wymiarze lokalnym. Red. B. Balcerzak-Paradowska. IPiSS, Warszawa 2009.
• Wysocka E.: Człowiek a środowisko życia. Podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy. Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2007 r.
• Wysocka E.: Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym. PWN, Warszawa 2008.
• Wzorce budżetów zadaniowych, rozwiązania zagraniczne na przykładzie Wielkiej Brytanii. Warszawa 2009, http://www.mf.gov.pl/_files_/budzet_zadaniowy/aktual-nosci/anglia_14-08-200909.pdf.
• Zadania społeczne. Red. Z. Pisz. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 1999.
• Zaheer A., Gözübüyük R., Milanov H.: It's the Connections: The Network Perspective in Interorganizational Research. "Academy of Management Perspectives" 2010, No. 24(1).
• Zaheer A., McEvilyB., PerroneV.: Does Trust Matter? Exploring the Role of Interorganizational and Interpersonal Trust on Performance. "Organization Science" 1998, nr 9 (2).
• Zalewski A.: Reformy sektora publicznego w duchu nowego zarządzania publicznego. [w:] Nowe zarządzanie publiczne w polskim samorządzie terytorialnym. Red. A. Zalewski. Wydawnictwo SGH, Warszawa 2005.
• Zalewski D.: Opieka i pomoc społeczna. Dynamika instytucji. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
• Zarys finansów publicznych i prawa finansowego. Red. W. Wojtowicz. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2004.
• Zarządzanie przedsiębiorstwem przyszłości. Koncepcje, modele, metody. Red. K. Perechuda. Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 2000.
• Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce ochrony zdrowia. Red. A. Frączkiewicz-Wronka. Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• Zarządzanie. Teoria i praktyka. Red. A.K. Koźmiński, W. Piotrowski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Zasady Partnerstwa na rzecz rozwoju dzielnic Boguszowice Osiedle i Boguszowice Stare, zawiązane w ramach realizacji projektu "Skorzystaj z szansy" Program Aktywności Lokalnej - "Moja Dzielnica - moje miejsce", współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
• Zgud Z.: Zasada subsydiarności w porządku prawnym Wspólnot Europejskich. Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 1999.
• Zielińska-Głębocka A.: Zasada subsydiarności a samorządność terytorialna w Unii Europejskiej. "Sprawy Międzynarodowe" 1998, nr 11-12.
• Ziemski S.: Problemy dobrej diagnozy. Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.
• Zimmermann J.: Prawo administracyjne. Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2006.
• Ziółkowska W.: Finanse publiczne. Teoria i zastosowanie. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań 2005.
• Żukowski M.: Wpływ Unii Europejskiej na politykę społeczną państw członkowskich. [w:] Polityka społeczna w procesie integracji europejskiej. Przegląd problemów. Red. A. Rączaszek, W. Koczur. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2009.
• Europejska Karta Samorządu Lokalnego sporządzona w Strasburgu z dnia 15 października 1985 roku, Dz.U. 1994, nr 124, poz. 607.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. nr 78, poz. 483.
• Protokół spotkania dotyczącego tworzenia koalicji w ramach Programu Aktywności Lokalnej "Moja dzielnica - moje miejsce" z dnia 16.04.2009 roku.
• Protokół ze spotkania koalicji na rzecz rozwoju dzielnic Boguszowice Stare i Osiedle z dnia 14.05.2009 roku.
• Protokół ze spotkania koalicji w ramach partnerstwa lokalnego na rzecz rozwoju dzielnic Boguszowice Stare i Osiedle z dnia 9.06.2009 roku.
• Rozporządzenie Rady Europy nr 1260/1999 z 12 czerwca 1999 roku ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych.
• Sprawozdanie ze spotkania koalicji tworzącej partnerstwo na rzecz rozwoju dzielnic Boguszowice Stare i Osiedle z dnia 21.10.2009 roku.
• Ustawa z 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Dz.U. 2003, nr 96, poz. 873 z późn. zm.
• Ustawa z 28 lipca 2005 roku o partnerstwie publiczno-prywatnym, Dz.U. 2005, nr 169, poz. 1420.
• Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o partnerstwie publiczno-prywatnym, Dz.U. 2009, nr 19, poz. 100.
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U. 2003, nr 80, poz. 717.
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz.U. nr 64, poz. 593.
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Dz.U. 2004, nr 99, poz. 1001.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, Dz.U. nr 16, poz. 95 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, tekst jednolity z dnia 12 października 2001 roku, Dz.U. nr 142, poz. 1591.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym, Dz.U. nr 91 poz. 578 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa, Dz.U. nr 91, poz. 577.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa, Dz.U. 2001, nr 142, poz. 1590 z późn. zm.
• Ustawa z 18 kwietnia 2002 roku o stanie klęski żywiołowej, Dz.U. z 2002 roku, nr 62, poz. 558 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 6 lipca 2001 roku o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisji dialogu społecznego, Dz.U. nr 100, poz. 1080 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, Dz.U. z 1998 roku, nr 96 poz. 603 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 8 października 2004 roku o zasadach finansowania nauki, Dz.U. nr 238, poz. 2390; nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 roku nr 85, poz. 727 i nr 179, poz. 1484.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 roku o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz.U. 2006, nr 227, poz. 1658.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2008, nr 25, poz. 150.