Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Podkarpacia : stan i perspektywy

• Autorzy: Ewa Baran , Bogumiła Grzebyk

Warianty tytułu

The Status and Perspectives of Sustainable Rural Development in Podkarpacie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem monografii jest rozpoznanie kierunków rozwoju społeczno-gospodarczego gmin wiejskich Podkarpacia po wejściu Polski do struktur UE. Gminy te charakteryzują się dużymi utrudnieniami w gospodarowaniu ze względu na położenie i występowanie specyficznego potencjału wewnętrznego. Rozwój społeczno-gospodarczy rozpatrywany będzie jako pozytywne zmiany na płaszczyźnie gospodarczej i społecznej, na które bezpośredni wpływ wywiera aktywność podstawowych elementów tego systemu. Ze względu na to, że rozwój dokonuje się w określonej przestrzeni geograficznej, szczególna uwaga zostanie zwrócona na wykorzystanie endogennych czynników rozwoju zapewniających w wymiarze lokalnym realizację koncepcji zrównoważonego rozwoju. W nowej sytuacji społeczno-gospodarczej Polski, tj. członkostwa w UE, istotne jest wskazanie czynników determinujących zachodzące zmiany w zakresie zrównoważonego rozwoju. Szczególnie ważne wydaje się określenie wpływu położenia gmin na terenach o szczególnych utrudnieniach w gospodarowaniu (ONW) oraz występowania systemu obszarów prawnie chronionych na tempo i kierunki ich rozwoju. (fragment tekstu)

EN

Sustainable development of the rural areas in Podkarpacie has become the priority of the regional policy due to the area's specific characteristics and new elements of the development policy, i.e. the Polish membership in the EU and the resulting availability of the EU regional and agricultural policy instruments. Uniqueness of the region has roots in its relative socio-economic underdevelopment to other parts of the country. The issue becomes of critical significance for the regional development policy which largely relies on external financial support, i.e. access to the EU funding. In this situation, the EU commitment to the idea of sustainable development, which recognizes the need to eliminate economic disparities mainly by stimulating the use of internal resources on the way to social and environmental development, plays a crucial role for success of the region's development policy. Sustainable development is of particular significance for the rural areas with high environmental qualities as they fall to the process of gradual yet increasing marginalization. Protected areas play two important roles in the process: on the one hand their use is strictly determined by the rule of environmental law (e.g. by conservation of water and soil resources, habitat richness and biological diversity as well as restoration of landscape) and on the other, Podkarpacie is a region of unique environmental qualities which are protected by various forms of environmental law. This fact has drawn attention to the EU policy tools which on principle are supposed to enhance implementation of sustainable development. Human factor plays the key role in the process of socio-economic development. The less favoured areas (LFAs) in Podkarpacie are characterized by the adverse trend of the dropping birth rate which has accounted for the major shift in the population structure with regard to economic age groups. The falling birth rate in 2000-2008 translated into the shrinking share of pre-working age population. Although in the pre-accession period and in the first years of the Polish membership in the EU the population of the researched area was stable, its density ratio was lower than the voivodship and national averages. (short original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszary wiejskie; Rozwój obszarów wiejskich; Polityka wobec obszarów wiejskich; Rolnictwo; Rozwój zrównoważony

EN

Rural areas; Rural development; Rural areas policy; Agriculture; Sustainable development

• Czasopismo: Prace Naukowe Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Monografie i Opracowania
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 13
• Strony: 176

Twórcy

autor

Ewa Baran

autor

Bogumiła Grzebyk

Bibliografia

• Adamowicz M., Skala lokalna w terytorialnym podziale kraju [w:] Strategie rozwoju lokalnego, t. 1 : Aspekty instytucjonalne, Wyd. SGGW, Warszawa 2003.
• Adamska H., Klasyfikacja obszarów wiejskich Dolnego Śląska wg kryterium zrównoważonego rozwoju, "Roczniki Naukowe SERiA" 2009, t. X, z. 4.
• Baran E., Grzebyk B., Znaczenie zasobów środowiska przyrodniczego w działaniach na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów górskich [w:] Czynniki kształtujące konkurencyjność regionu górskiego (na przykładzie polskich Karpat), red. A. Czudec, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009.
• Baum R., Śleszyński J., Nowe funkcje rolnictwa - dostarczanie dóbr publicznych, "Roczniki Naukowe SERiA" 2009, t. 11, z. 2.
• Berbeka T., Znaczenie AKR oraz ARiMR jako instytucji realizujących zadania Wspólnej Polityki Rolnej UE [w:] Rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich na Dolnym Śląsku, red. B. Rutkowska, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2010.
• Bieńkowski J., Jankowiak J., Sadowski A., Regionalne zróżnicowanie poziomu zrównoważenia rozwoju rolnictwa (na podst. analizy modelowej i indeksu syntetycznego), "Roczniki Naukowe SERiA" 2008, t. X, z. 2.
• Bołtromiuk A., Badania IRWiR nad środowiskowym wymiarem rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa, "Wieś Jutra" 2010, nr 1(138).
• Bołtromiuk A., Ekonomiczne aspekty funkcjonowania obszarów chronionych, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2003.
• Borsa M., Polityka przestrzenna w gospodarce regionalnej i lokalnej [w:] Gospodarka regionalna i lokalna, red. Z. Strzelecki, PWN, Warszawa 2008.
• Bruthland B.H., Our common future, Report of the Word Commission on Environment and Development, Oxford University Press, Oxford 1987.
• Budzich-Szukała U., Program LEADER w Polsce - sposób na aktywizację wsi [w:] Polska wieś 2008 Raport o stanie wsi, FDPA, Warszawa 2008.
• Bułkowska M., Wpływ programu PROW 2004-2006 na poprawę konkurencyjności gospodarstw rolnych, "Roczniki Naukowe SERiA" 2008, t. X, z. 2.
• Cieślik J., Przedsiębiorczość dla ambitnych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2006.
• Couet F., M-Martine Salort, Kompendium wiedzy o ekonomii, przekład K. Malaga, PWN, Warszawa 2005.
• Czaja S., Fiedor B., Jakubczyk Z., Ekologiczne uwarunkowania wzrostu gospodarczego w ujęciu współczesnej teorii ekonomii, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok-Kraków 1993.
• Czapiewski K., Niewęgłowska G., Przestrzenne zróżnicowanie dopłat wyrównawczych ONW w Polsce w 2004 r., seria Ekonomiczne i Społeczne Uwarunkowania Rozwoju Polskiej Gospodarki Żywnościowej po Wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, nr 31, IERGŻ-P1B, Warszawa 2006.
• Czudec A., Ekonomiczne uwarunkowania wielofunkcyjnego rolnictwa, Prace Naukowe WE UR, seria Monografie i Opracowania, nr 6, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009. Czynniki kształtujące konkurencyjność regionu górskiego (na przykładzie polskich Karpat), red. A. Czudec, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010.
• Czudec A., Grzebyk B., Cechy kapitału ludzkiego na obszarach górskich, "Acta Agraria Et Silvestria", series Agraria vol. XLVI/2, sekcja ekonomiczna, Agrobiznes, jego otoczenie instytucjonalne i przemiany, PAN Oddział w Krakowie, Kraków 2006.
• Czudec A., Kata R., Miś T., Zając D., Rola lokalnych instytucji w przekształceniach rolnictwa o rozdrobnionej strukturze gospodarstw, Rzeszów 2008.
• Czudec A., Wyposażenie w czynniki wytwórcze a konkurencyjność gospodarstw rolnych, "Roczniki Naukowe SERiA" 2008, t. X, z. 3.
• Czyżewski A., Henisz-Matuszczak A., Rolnictwo Unii Europejskiej i Polski, Wyd. Akademia Ekonomiczna, Poznań 2004.
• Dobrzańska B.M., Kapitał natury w warunkach zrównoważonego rozwoju [w:] Obszary badań nad trwałym i zrównoważonym rozwojem, red. B. Poskrobko, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2007.
• Dobrzańska B.M., Planowanie strategiczne zrównoważonego rozwoju obszarów przyrodniczo cennych, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2007.
• Dokument problemowy "Efekty polityki spójności w Polsce" s. 22-23 pdf/ www.mrr.gov.pl/rozwój regionalny (18.09.09).
• Domagalska-Grędys M., Zmiany dochodów gospodarstw rolnych Unii Europejskiej, Polski i regionu FADN 800, "Roczniki Naukowe SERiA" 2009, t. XI, z. 2.
• Drygas M., Ocena przydatności wybranych instrumentów WPR po 2013 roku. [w:] Wyzwania przed obszarami wiejskimi i rolnictwem w perspektywie lat 2014-2020, red. M. Kłodziński, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2008.
• Dubel K., Uwarunkowania przyrodnicze w planowaniu przestrzennym, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1998.
• Duczkowska-Piasecka M., Pozarolnicze przedsięwzięcia gospodarcze na obszarze gminy i rola banków w rozwoju przedsiębiorczości [w:] Rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 1996.
• Ekspertyza pt. "Analiza możliwości wykorzystania wskaźników powiązanych z produkcją zaproponowanych przez Komisję Europejską oraz zaproponowanie wskaźników specyficznych dla produkcji rolnej w Polsce w ramach delimitacji obszarów ONWw 2010 roku ", red. G. Niewęgłowska, 2010.
• Encyklopedia agrobiznesu, PWN, Warszawa 1998.
• Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z 20 września 2005 roku.
• Filipowicz L., Amerykańska ekonomia podaży, Poltext, Warszawa 1991.
• Gilder G., Wealth and Poverty, Basic Books, New York 1981.
• Gorzelak G., Strategiczne kierunki rozwoju Polski Wschodniej [w:] Ekspertyzy do Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Polski Wschodniej do 2020 roku, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2007.
• Górka K., Ekonomika ochrony środowiska, Wyd. AE w Krakowie, Kraków 1990.
• Groot R.S., Perk J., Chiesura J.A., Vliet A., Importance and threat as determining factors for criticality of natural capital, "Ecological Economics" 2003, vol. 44.
• Grosse T.G., Polityka regionalna UE i jej wpływ na rozwój gospodarczy, przykład Grecji, Włoch, Irlandii i wnioski dla Polski, Warszawa 2000.
• Halamska M., Śpiewak R., Rozwój wiejski - nowa utopia czy konieczność? [w:] Polska wieś i rolnictwo w Unii Europejskiej Dylematy i kierunki przemian, red. M. Drygas, A. Rosner, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2008.
• Heffner K., Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w Polsce. Uwarunkowania, czynniki, skutki [w:] Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Szanse rozwojowe obszarów wiejskich w przestrzeni europejskiej, red. S. Sokołowska, A. Bisaga, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008.
• Heller J., Szczepaniak A.J., Regionalne uwarunkowania i efekty podziału funduszy z Unii Europejskiej, "Studia Regionalne i Lokalne" 2008, nr 2.
• II Polityka ekologiczna państwa, Ministerstwo Ochrony Środowiska, Warszawa 2000, www.mos.gov.pl/publikacje
• Informacja o stanie infrastruktury technicznej wsi - raport roczny 2009, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2010.
• Informacje o stanie infrastruktury technicznej wsi na koniec 2007 roku, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2008.
• Innowacyjność 2006. Raport, red. A. Żołnierski, Warszawa 2006.
• Jankowska-Kłapkowska A., Ochrona środowiska naturalnego a jej kompleksowa efektywność, "Ekonomista" 1981, nr 3^1.
• Jeżowski P., Kategoria rozwoju zrównoważonego w naukach ekonomicznych [w:] Ekonomiczne problemy ochrony środowiska i rozwoju zrównoważonego w XXI wieku, red. P. Jeżowski, Wyd. SGH, Warszawa 2007.
• Józwiak W., Polskie gospodarstwa rolnicze w pierwszych latach członkostwa - kwestie efektywności i konkurencyjności, Program wieloletni 2005-2009, nr 181, IERiGŻ PIB, Warszawa 2010.
• Karwat-Woźniak B., Potencjał ekonomiczny polskich gospodarstw indywidualnych w toku zmian globalnych, "Roczniki Naukowe SERiA" 2009, t. XI, z. 2.
• Kasenberg A., Rolewicz C., Przestrzenna diagnoza ochrony środowiska w Polsce, "Studia KPZK PAN" 1985, nr 89.
• Kierunki rozwoju obszarów wiejskich. Założenia do strategii zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa 2010, MRiRW, Warszawa, www.minrol.gov.pl
• Klepacka-Kołodziejska D., Wspieranie obszarów wiejskich o niekorzystnych warunkach gospodarowania w Polsce i Unii Europejskiej, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2009.
• Klepacki B., Zrównoważony rozwój gospodarczy - moda czy utrwalony trend? [w:] Ekonomika i organizacja gospodarki żywnościowej, "Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie" 2000, nr 40.
• Kłodziński M., Aktywizacja społeczno-gospodarcza gmin wiejskich i małych miast, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2006.
• Kłodziński M., Rosner A., Małe i średnie firmy a rozwój gospodarczy obszarów wiejskich [w:] Rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich wschodniego i zachodniego pogranicza, red. M. Kłodziński, A. Rosner, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2000.
• Kociszewska I., Zasoby pracy na obszarach wiejskich w kontekście globalizacji [w:] Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Szanse rozwojowe obszarów wiejskich w przestrzeni europejskiej, red. S. Sokołowska, A. Bisaga, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008.
• Kokoszka K, Nowe funkcje wsi i rolnictwa jako podstawa zrównoważonego rozwoju [w:] Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Szanse rozwojowe obszarów wiejskich w przestrzeni europejskiej, red. S. Sokołowska, A. Bisaga, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008.
• Kołodziejczyk D., Fundusze unijne w budżecie samorządu terytorialnego [w:] Problemy ekonomii, polityki ekonomicznej i finansów publicznych, Prace Naukowe UE we Wrocławiu t. 2, red. J. Sokołowski, Wyd. UE we Wrocławiu, Wrocław 2009.
• Kołodziejczyk D., Kierunki rozwoju pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich [w:] Polska przestrzeń wiejska: procesy i perspektywy, "Studia Obszarów Wiejskich 2004, nr 6, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Koreleski K., Środowiskowe ograniczenia w zagospodarowaniu terenów górskich, "Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich" 2002, z. 48, Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich PAN, Kraków.
• Kostka M.S., Teoria renty gruntowej a gospodarowanie zasobami przyrody, Dział Wydawnictw Filii UW w Białymstoku, Białystok 1987.
• Kośmicki E., Społeczne aspekty kryzysu ekologicznego współczesnego rolnictwa europejskiego [w:] Socjologia i ekonomia ochrony środowiska na wsi i w rolnictwie, red. Z. Czaja, E. Kośmicki, Wyd. AE w Poznaniu, Poznań 1999.
• Kot J., Zarządzanie rozwojem gmin a praktyka planowania strategicznego, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003.
• Kowalski A., Przewidywane nakłady z Europejskiego Funduszu Rolnego na rozwój obszarów wiejskich w latach 2007-2013, "Biuletyn PAN KPZK" 2006, z. 228.
• Kozak M.W., Konkurencyjność turystyczna polskich regionów, "Studia Regionalne i Lokalne" 2006, nr 3.
• Kożuch A., Wspieranie rozwoju gospodarczego przez władze lokalne [w:] Uwarunkowania przedsiębiorczości, red. K. Jaremczuk, Wyd. PWSZ, Tarnobrzeg 2008.
• Krajowa strategia rozwoju regionalnego 2010-2020: Regiony, miasta, obszary wiejskie. Synteza 2010, Warszawa, www.mrr.gov.pl
• Kudłacz T., Programowanie rozwoju regionalnego, PWN, Warszawa 1999.
• Kukuła K., Metoda unitaryzacji zerowanej, PWN, Warszawa 2000.
• Kukuła S., Krasowicz S., Zrównoważone rolnictwo, www.iung.pulawy.pl (2008).
• Kutkowska B., Możliwości rozwoju obszarów wiejskich zlokalizowanych na terenach o wysokich walorach przyrodniczych, "Wieś i Rolnictwo" 2007, nr 3.
• Lechwar M., Kapitał ludzki a problem nierówności na obszarach wiejskich [w:] Zarządzanie wiedzą w agrobiznesie w warunkach polskiego członkostwa w Unii Europejskiej, Prace Naukowe, nr 35, Wyd. SGGW, Warszawa.
• Lorek E., Wybrane problemy zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska w studiach i badaniach regionalnych [w:] Studia regionalne w Polsce. Teoria, polityka, projektowanie, red. F. Kuźnik, Prace Naukowe AE w Katowicach, Katowice 2005.
• Manteuffel Szoege H., Zarys problemów ekonomiki środowiska, Wyd. SGGW, Warszawa 2005.
• Markowski T., Teoretyczne podstawy rozwoju lokalnego i regionalnego [w:] Gospodarka regionalna i lokalna, PWN, Warszawa 2008.
• Meyer W., Elbe S., Local Network Governance. Perspectives and Problems for the German Rural Sector.
• Mioduszewski W., Jankowska-Huflejt H., Woda i użytki zielone przedmiotem badań w Instytucie Melioracji i Użytków Zielonych, "Wieś Jutra" 2010, nr 1.
• Misiąg W., Tomalak M., Wpływ wydatków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności na stan finansów publicznych w latach 2004-2007, Instytut Badań nad Gospodarka Rynkową, Warszawa 2008.
• Morten, Materiały treningowe w projekcie Zasady Programowania, Zarządzania, Monitorowania i Ewaluacji Programów UE na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Finansowanych z EFOIGR. AGROTEC, 2006.
• Mossakowska E., Ludność wiejska na rynku pracy. Agrobiznes. Konkurencja w agrobiznesie, jej uwarunkowania i następstwa, Prace Naukowe AE we Wrocławiu, nr 1118, Wrocław 2006.
• Musiał W., Ekonomiczne i społeczne problemy rozwoju obszarów wiejskich Karpat Polskich, Wyd. IRWIR PAN, Warszawa 2008.
• Myna A., Rozwój lokalny, regionalny, strategie rozwoju, regionalizacja, "Samorząd Terytorialny" 1998, nr 11.
• Niedzielski E., Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości gospodarczej na terenach wiejskich, "Roczniki Naukowe SERiA" 1999, t.1, z. 3.
• Niewęgłowska G. Czapiewski K.Ł., Skutki działania instrumentu płatności wyrównawczych ONW ze szczególnym podkreśleniem zachowań migracyjnych ludności [w:] Sytuacja ekonomiczna i aktywność inwestycyjna różnych grup gospodarstw rolnych w Polsce i innych krajach unijnych w latach 2004-2005, Program wieloletni 2005-2009, nr 68, IERiGŻ PIB Warszawa 2007.
• Niewiadomski K., Ewolucja kryteriów wyodrębniania rolniczych obszarów problemowych (na przykładzie województwa podlaskiego), "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2006, nr 4.
• Nowakowski P., Uwarunkowania i perspektywy chowu przeżuwaczy na górskich użytkach zielonych, "Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich" 2008, z. 55.
• Ostromęcki A., Zając D., Ekonomiczne i społeczne bariery rozwoju rolnictwa w południowo- -wschodniej Polsce [w:] Możliwości i bariery rozwoju regionu, red. A. Czudec, Wyd. UR, Rzeszów 2009.
• Ostromęcki A., Zając D., Sytuacja demograficzna a gospodarka karpackiego regionu górskiego [w:] Czynniki kształtujące konkurencyjność regionu górskiego (na przykładzie polskich Karpat), red. A. Czudec, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010.
• Pearce D., Economics, equity and sustainable development, "Futures" 1988, vol. 20, no. 6.
• Pearce D., Markandya A., Barbier E., Blueprint for a Green Economy, Earthscan, London 1988.
• Pełka W., Fundusze Unii Europejskiej w finansowaniu rozwoju regionalnego w Polsce [w:] Finansowanie rozwoju regionalnego w Polsce, red. L. Oręziak, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. R. Łazarskiego, Warszawa.
• Ploeg J. van der, Renting H. i in., Rural development: from practice and policies towards, "Theory Sociologia Ruralis" 2000, no. 40(4).
• Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, Rada Ministrów, Warszawa 2008.
• Polityka ekologiczna państwa, Ministerstwo Ochrony środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Warszawa 1990.
• Powęska H., Dobra kultury jako potencjalny czynnik rozwoju funkcji turystycznej na Mazowszu, "Roczniki Naukowe SERiA" 2008, t. XI, z. 5.
• Powęska H., Zmienność i rozwój funkcji obszarów wiejskich, Acta Scientiarum Polonarum, Oeconomia 4(1), wyd. SGGW, Warszawa 2005.
• Program wieloletni - synteza badań 2005 roku, nr 23, Wyd. IERiGŻ PIB, Warszawa 2005.
• Raport końcowy Ewaluacja ex post Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006, Konsorcjum: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej IERiGŻ - PIB, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk IRWiR PAN, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa IUNG - PIB, BSM Głowacki, Skopiński, Starzyński, Załuski Sp. J. BSM SP.J., Warszawa 28 maja 2009 r.
• Rechul H., Zasoby naturalne -jak blisko jest koniec dostępności, "Wokół Energetyki" 2004, nr 4.
• Redclift M.R., Sustainable Development (1987-2005) - an Oxymoron Comes of Age, "Problems of Sustainable Development" 2009, vol. 4, no. 1.
• Regionalny program operacyjny województwa podkarpackiego na lata 2007-2013, Zarząd Województwa Podkarpackiego, Rzeszów 2007.
• Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2008, GUS, Warszawa.
• Rolnictwo w województwie podkarpackim w 2006 r., US w Rzeszowie, Rzeszów 2007.
• Roszkowska-Mądra B., Obszary wiejskie o niekorzystnych warunkach gospodarowania w aspekcie ich zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2010.
• Roszkowska-Mądra B., Znaczenie koncepcji systemów gospodarowania w rolnictwie w rozwoju obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, J. Agribus. Rural Dev. 2009, nr 3(13).
• Rozwój zrównoważony rolnictwa i obszarów wiejskich na Dolnym Śląsku, red. B. Rutkowska, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2010.
• Ruben R., Pender J., Rural Diversity and Heterogeneity in Less-favoured Areas: the Quest for Policy Targeting, "Food Policy" 2004, no. 29.
• Silski Z., Elementy ekonomiki i polityki regionalnej, Wyd. Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2000.
• Skrzypek E., Wpływ zarządzania wiedzą i kapitałem intelektualnym na proces doskonalenia organizacji w warunkach gospodarki opartej na wiedzy [w:] Ekonomika przedsiębiorstw w nowych uwarunkowaniach systemowych, red. J. Kitowski, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2004.
• Smolik J., Samorząd gminny i rolnictwo a rozwój obszarów wiejskich, Studia i Monografie, nr 147, Wyd. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2009.
• Strategia rozwoju kraju 2006; Strategia rozwoju kraju 2007-2015, załącznik 1: Powiązanie "Strategii rozwoju kraju" z innymi strategiami i programami, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2009.
• Strategia rozwoju turystyki dla woj. podkarpackiego na lata 2007-2013, PART, PROT, Warszawa 2006.
• Strużycki M., Małe i średnie przedsiębiorstwa w gospodarce regionu, PWE, Warszawa 2004.
• Sytuacja ekonomiczna i aktywność inwestycyjna różnych grup gospodarstw rolnych w Polsce i innych krajach unijnych w latach 2004-2005. Program wieloletni 2005-2009, nr 68, EERiGŻ PIB Warszawa 2004.
• Szlachta J., Polityka rozwoju regionalnego Polski w warunkach integracji europejskiej, Prace i Materiały IRG AGH, nr 82, Warszawa 2009.
• Szomburg J., Polska wobec Strategii Lizbońskiej, Biała Księga 2003, Polskie Forum Strategii Lizbońskiej, Gdańsk-Warszawa 2003.
• Ślusarz G., Podkarpacie w procesie przebudowy strukturalnej [w:] Możliwości i bariery rozwoju regionu, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009.
• The CAP and the Regions: the Territorial Impact of the Common Agricultural Policy, red. M. Shuckmith, K. Thomson, D. Roberts CAB International, Cambridge 2005.
• Tkocz J., Organizacja przestrzenna wsi w Polsce, Uniwersytet Śląski, Katowice 1998.
• Uglis J., Jęczmyk A., Agroturystyka szansą ożywienia obszarów wiejskich, "Roczniki Naukowe SERiA" 2009, t. XI, z. 4.
• Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. (DzU, nr 101, poz. 444).
• Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (DzU nr 92, poz. 880).
• Walenia A. Znaczenie funduszy strukturalnych UE w finansowaniu rozwoju przedsiębiorczości [w:] Innowacyjność jako czynnik rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, red. A. Czudec, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2007.
• Walenia A., Wybrane czynniki warunkujące wdrażanie polityki spójności Unii Europejskiej w regionie Podkarpacia [w:] Polityki europejskie, finanse i marketing, "Zeszyty naukowe SGGW" nr 1(50), Warszawa 2010.
• Wilkin J., Wielofunkcyjność rolnictwa i obszarów wiejskich, Wyzwania przed obszarami wiejskimi i rolnictwem w perspektywie lat 2014-2020, red. M. Kłodziński, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2008.
• Wojciechowska-Ratajczak B., Przedsiębiorczość na wsi wielkopolskiej w świetle badań ankietowych [w:] Przedsiębiorczość w agrobiznesie a rozwój obszarów wiejskich, red. S. Makarski, AR w Krakowie, Wydział Ekonomii w Rzeszowie, Rzeszów 1997.
• Woś A., Rolnictwo zrównoważone (sustainable agriculture). Podstawowe pojęcia i ich interpretacja, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1992, nr 1-3.
• Woś A., Zasięg koniecznych zmian w polityce rolnej [w:] Przyszłość wsi polskiej. Wizje, strategie, koncepcje, Warszawa 2001.
• www.lfa.iung.pulawy.pl
• www.minrol.gov.pl (dane z kwietnia 2008).
• Zawalińska K., Instrumenty i efekty wsparcia UE dla regionalnego rozwoju obszarów wiejskich, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2009.
• Zawalińska K., Wnioski i rekomendacje wynikające z badań pracowników IRWIR PAN w 2009 roku, "Wieś i Rolnictwo" 2010, nr 1.
• Zegar J.S., Konkurencyjność rolnictwa w dobie globalizacji, "Roczniki Nauk SERiA" 2008, t. X, z. 1.
• Zegar J.S., Strategie rozwoju zrównoważonego wobec zróżnicowania obszarów wiejskich [w:] Regionalne strategie rozwoju zrównoważonego, red. S. Kozłowski, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2004.