Wartości kulturowe a kształt systemów rachunkowości

• Autorzy: Katarzyna Koleśnik

Warianty tytułu

Cultural values and accounting systems' form

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od dawna wielu autorów zajmuje się badaniem czynników, które pozwalają lepiej objaśnić odmienne ukształtowanie się w poszczególnych krajach koncepcji zasad rachunkowości mających wpływ zarówno na pomiar majątku, zobowiązań oraz wyniku w sprawozdaniu finansowym jak i ujawniane w nim informacje. Coraz częściej jako jedną z przyczyn tych różnic wymienia się uwarunkowania kulturowe. W poznawaniu świadomości własnej tożsamości kulturowej, jak i kultury innego kraju pomocna może okazać się psychologia międzykulturowa. Badacze tej dziedziny starają się usystematyzować cechy charakteryzujące poszczególne kręgi kulturowe. W niniejszym opracowaniu przedstawiono trzy podstawowe typologie cech kulturowych (tzw. modele wartości kulturowych): koncepcję S.H. Schwartza, G. Hofstede oraz S.J. Graya. Zastosowanie koncepcji S.H. Schwartza oraz G. Hofstede przy ocenie różnic międzykulturowych jest bardzo uniwersalne - zarówno w naukach psychologicznych, społecznych jak i w naukach o zarządzaniu. Natomiast model wartości kulturowych zaproponowany przez S.J. Graya - odnosi się stricte do systemów rachunkowości. (abstrakt oryginalny)

EN

For a long time many authors have been engaged in studying the factors that allow for a better explanation of different formulation in particular countries of the accounting principles' idea, influencing both the measure of property, liabilities as well as the result in the financial statements as well as the information disclosed therein. The cultural conditions are more often provided as one of the reasons for these differences. The cross cultural psychology may prove helpful in acquainting with own cultural identity awareness. Researchers of this field try to systematise the traits characterising particular cultural circles. This study presents three basic typologies of cultural traits (so called cultural value models): conception of S.H. Schwartz, G. Hofstede and SJ. Gray. Application of the conception of S.H. Schwartz and G. Hofstede for assessment of the cross-cultural differences is very universal - both in psychology, social sciences as well as management sciences. On the other hand, the cultural values model proposed by S J. Gray - strictly concerns the accounting systems. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Systemy rachunkowości; Kultura; Uwarunkowania społeczno-kulturowe; Kulturowe uwarunkowania

EN

Accounting systems; Culture; Social and cultural condition; Cultural determinants

• Czasopismo: Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 4/4
• Strony: 105--120

Twórcy

autor

Katarzyna Koleśnik

• Uniwersytet Gdański, doktorantka

Bibliografia

• Adamek J., Rachunkowość w kręgu kultury islamskiej, w: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, tom 49 (105), Stowarzyszenie Księgowych w Polsce Rada Naukowa, Warszawa 2009
• BenedictR., Wzory kultury, PWN, Warszawa, 1966
• Chui A.C.W., Lloyd A.E., Kwok C.C.Y., The Determinants of Capital Structure: Is National Culture a Missing Piece to the Puzzle?, Journal of International Business Studies, nr 33, 2002
• Ding Y., Jeanjean T., Stołowy H., Why do national GAAP differ from IAS? The role of culture, The International Journal of Accounting, nr 40, 2005
• Doupnik T., Perera H., International accounting, McGraw-Hill Irwin, Boston, 2009
• Filipiak M., Socjologia kultury: zarys zagadnień, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 2002
• Hall E.T., Poza kulturą, PWN, Warszawa, 2001
• Hall E.T., Taniec życia. Inny wymiar czasu, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa, 1999
• Glaum M., Mandler V., Rachungslegung aufglobalen Kapitalmärtken, Gabler, Wiesbaden, 1996, s. 28, za: A. Jaruga, Międzynarodowe standardy rachunkowości (MSSF/MSR) i ich zastosowanie w Unii Europejskiej, w: Jednostkowe sprawozdanie finansowe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, MSSF/MSR, praca zbiorowa pod redakcją A. Jarugi, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce Zarząd Główny w Warszawie Centralny Ośrodek Szkolenia Zawodowego, Warszawa, 2005
• Gottlieb, Max M., Międzynarodowe Standardy Rachunkowości: w praktyce światowej i w warunkach polskich, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa, 1994
• Gray S.J., Towards a Theory of Cultural Influence on the Development of Accounting Systems Internationally, Abacus 24, 1988
• Hill Ch.W.L., International business: competing in the global marketplace, McGraw-Hill/Irwin, New York, 2009
• Hofstede G., Hofstede G.J., Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu, PWE, Warszawa, 2007
• Hofstede G., Culture's Consequences: International Differences in Work-Related Values, Beverly Hills: Sage, 1980
• Hope O.E., Firm - level disclosures and the relative role of culture and legal origin, Social Science Research Network, January 2, 2003, http://ssrn.com/abstract=380000
• House R.J., Hanges, P.J., Javidan, M., Dorman, P.W., Gupta, V., Culture, leadership and organizations. The GLOBE study of 62 societies. Thousands Oaks: Sagę Publications, 2004, za: E. Olczak, Różnice kulturowe w funkcjonowaniu człowieka, w: A. Paszkowska - Rogacz, E. Olczak, E. Kownacka, D. Cieślikowska, Doradztwo zawodowe a wyzwania międzykulturowe, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa, 2006
• Jaggi B., Yee Low P., Impact of Culture, Market Forces, and Legal Systems on Financial Disclosures, The International Journal of Accounting, Vol. 35, nr 4, 2000
• Kłoskowska A., Kultura masowa. Krytyka i obrona, PWN, Warszawa, 198
• Kroeber A.L., Istota kultury, PWN, 1989
• Krzywda D., Modele rachunkowości i ich wpływ na informacje sprawozdawcze, Zeszyty Naukowe nr 3 Wyższej Szkoły w Bochni. 2005
• Kurek B., Rachunkowość jako stymulator rozwoju kultury, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, w: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, tom 24 (80), Stowarzyszenie Księgowych w Polsce Rada Naukowa, Warszawa 2004
• Międzynarodowe regulacje rachunkowości: wpływ na rozwiązania krajowe, praca zbiorowa pod redakcją A. Jarugi, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, 2002
• Mueller G., Gernon H., Meek G.K., Accounting: an International perspective: a supplement to introductory accounting textbooks, IRWESf Burr Ridge, Illinois, Boston, Massachusetts Sydney, Australia, 1994
• Nobes Ch., Parker R., Comparative International Accounting, Prentice Hall International, UK, 1991
• Rachunkowość międzynarodowa, praca zbiorowa pod redakcją L. Bednarskiego, J. Gierusza, PWE, Warszawa, 2001
• Rachunkowość wobec procesów globalizacji, praca zbiorowa pod redakcją J. Gierusza, M. Jerzemowskiej, T. Martyniuk, Uniwersytet Gdański. Katedrą Rachunkowości, Katedra Analizy Ekonomicznej, Gdańsk: Uniwersytet Gdański, 2002
• Rachunkowość międzynarodowa: praca zbiorowa pod redakcją K. Winiarskiej , Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk, 2009
• Riahi-Belkaoui A., The Cultural Shaping of Accounting, Quorum Books, WestportCA, 1995
• Riahi-Belkaoui A., The Linguistic Shaping of Accounting, Quorum Books, WestportCA, 1995
• Sagiv L., Schwartz S.H., Cultural values in organizations: insights for Europe, European Journal of International Management, vol. l, nr 3, 2007
• Salter S.B., Cultural Influence on the Development of Accounting Systems Internationally. A Test of Gray's (1988) Theory, Journal of International Business Studies, Vol. 26,1995
• Schwartz S.H., Beyond individualizm/collectivism: New cultural dimensions of values, w: U. Kim, H. C. Triandis, C. Kagitcibasi, S.C. Choi, Individual-ism and collectivism: Theory, method and applications, Sage, Thousand Oaks, CA, 1994, za: A.C.W. Chui, A.E. Lloyd, C. C.Y. Kwok, "The Determinants of Capital Structure: Is National Culture a Missing Piece to the Puzzle?", Journal of International Business Studies, nr 33, 2002
• Sowińska A.K., Rachunkowość od antropologii do międzynarodowych standardów, w: Rachunkowość w zarządzaniu jednostkami gospodarczymi., praca zbiorowa pod red. T. Kiziukiewicz, Katedra Rachunkowości Uniwersytetu Szczecińskiego, Katedra Rachunkowości Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin, 2006
• Surdykowska S., Rachunkowość międzynarodowa, Zakamycze, Kraków, 1999
• Szuster A. "Orientacje prospołeczne a preferowanie wartości (w kategoryzacji Shaloma Schwartza) " w: Jednostka i społeczeństwo. Podejście psychologiczne, praca zbiorowa pod redakcją M. Lewickiej, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2002
• Trompenaars F., Hampden-Turner Ch., Siedem wymiarów kultury: znaczenie różnic kulturowych w działalności gospodarczej, Oficyna Ekonomiczna, Kraków, 2002
• Tylor E., Cywilizacja pierwotna. Badania rozwoju mitologii, filozofii, wiary, mowy, sztuki i zwyczajów, t.1, Warszawa, 1896, [za:] Filipiak M., Socjologia kultury: zarys zagadnień, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 2002
• Zarzeski Taylor M., Spontaneous Harmonization Effects of Culture and Market Forces on Accounting Disclosures Practices, Accounting Horizons, Vol. 10, nr l, March, 1996