Przeciw tezom o niemożności - Elinor Ostrom o działaniu zbiorowym i zarządzaniu wspólnymi zasobami

• Autorzy: Dariusz Grzybek

Warianty tytułu

Against Impossibility Theorems - Elinor Ostrom on Collective Action and Common Pool Resources Governance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł analizuje niektóre aspekty krytyki tezy o "tragedii dobra wspólnego" przeprowadzonej przez Elinor Ostrom w ramach badań nad instytucjami zarządzania wspólnymi zasobami. Badania te doprowadziły nie tylko do wypracowania instytucjonalnej teorii zarządzania dobrami wspólnymi, ale też przyczyniły się do zakwestionowania znaczenia tzw. paradoksów społecznych, takich jak logika działania wspólnego Olsona czy dylemat więźnia jako model sytuacji społecznych. Prace Ostrom pokazują niedostateczność zarówno leseferyzmu, jak też etatyzmu i centralizmu w odniesieniu do zarządzania dobrami wspólnymi. W warunkach polskich mogą zwłaszcza przyczynić się do przezwyciężenia tej drugiej skrajności. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper is a short commentary on Elinor Ostrom's criticism of 'The Tradegy of Commons', which is part of her research on Common Pool Resources (CPR) institutions. She delivered an institutional theory of Common Pool Resources governance and also seriously undermined so called social paradoxes, as Olsons' logic of collective action or prisoners dilemma as a model of social situations. The core of these social paradoxes and Garett Hardin's Tragedy of Commons respectively, is an assumption of rational choice taken by an isolated, selfish and egoistic individual. In Ostroms opinion such theories are not really wrong, but are very special cases in the World of interpersonal communication, customs and institutions. Ostrom has developed an institutional analysis of CPR governance and formulated basic rules of a good and durable CPR Institution. Ostroms' works takes account of both laissez-faire and centralized, government-run allocation as the wrong approach toward management of the Commons. These analyses seem useful in Poland, where nowadays CPR governance is highly centralized. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie; Dobro wspólne; Dobra publiczne

EN

Management; Common good; Public goods

• Czasopismo: Współczesne Zarządzanie
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1
• Strony: 104--112

Twórcy

autor

Dariusz Grzybek

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• 1. Brzeziński M., Gorynia M., Hockuba Z. (2008), Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI w. Między imperializmem a kooperacją, "Ekonomista", nr 2.
• 2. Buchanan J.M. (1965), An Economic Theory of Clubs, "Economica", vol. 32, n. 2.
• 3. Coase R.H. (1960), The Problem of Social Cost, "Journal of Law and Economics", vol. 3.
• 4. Downs A. (1957), An Economic Theory of Democracy, New York.
• 5. Friedman J. (ed.) (1996), Rational Choice Controversy. Economic Models and Politics Reconsidered, Yale University Press, New Haven - London.
• 6. Gleaser E., Johnson S., Shleifer A. (2001), Coase versus the Coasians, "The Quarterly Journal of Economics", vol. 116, no. 3.
• 7. Godłów-Legiędź J. (2010), Współczesna ekonomia. Ku nowemu paradygmatowi?, Wyd. C.H. Beck, Warszawa.
• 8. Green D.P., Shapiro I. (1994), Pathologies of Rational Choice Theory: a critique of applications in political science, Yale University Press, New Haven - London.
• 9. Hardin G. (1968), The Tragedy of the Commons, "Science", vol. 162.
• 10. Krupa-Dąbrowska R. (1968), Wspólnoty gruntowe będą współwłasnością, "Rzeczpospolita", 2.02.2010.
• 11. Lazear E.P. (2000), Economic Imperialism, "Quarterly Journal of Economics", vol. 115, n. 1.
• 12. Laerhoven F.v., Ostrom E. (2007), Tradition and Trend in the Study of the Commons, "International Journal of the Commons", vol. I, no. 1.
• 13. Lissowski G. (1992), Prawa indywidualne a wybór społeczny, IFiS PAN, Warszawa.
• 14. Mueller D. (2003), Public Choice III, Cambridge University Press.
• 15. Niskanen W.A. (1968), The Peculiar Economics of Bureaucracy, "American Economic Review", vol. 58, no. 2.
• 16. Olson M. (2003), The Logic of Collective Action. Public Goods and the Theory of Groups, Harvard University Press, Cambrigde (Mass.), [I wyd. - 1965].
• 17. Ostrom E. (1990), Governing the Commons. The Evolution of institution for Collective Action, Cambridge University Press.
• 18. Ostrom E. (2000), Collective Action and the Evolution of Social Norms, "The Journal of Economic Perspectives", vol. 14, no. 3.
• 19. Ostrom E. (2005), Understanding Institutional Diversity, Princeton University Press, Princeton - Oxford.
• 20. Ostrom E. (1992), Walker J., Gardner R., Covenants With and Without a Sword: Self-Governance is Possible, "American Political Science Review", vol. 86, no. 2.
• 21. Sen A.K. (1970), The Impossibility of Paretian Liberal, "Journal of Political Economy", vol. 78.
• 22. Stiglitz J.E. (2004), Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa.
• 23. Wilkin J. (red.) (2005), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• 1. Informacja o wynikach kontroli gospodarowania środkami funduszu leśnego, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa 2009, www.nik.gov.pl. [odczyt z 21.09.2011].
• 2. Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, Biuletyn Informacji Publicznej, bip.kprm.gov.pl, [odczyt z 20.05.2012].