Mierzenie kapitału społecznego,

• Autorzy: Beata Łopaciuk-Gonczaryk

Warianty tytułu

Measuring Social Capital

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest krytyczna analiza istniejących wskaźników kapitału społecznego, połączona z próbą przedstawienia ogólnych rekomendacji odnośnie jego pomiaru. Artykuł opiera się na analizie dostępnej literatury, w tym: a) tekstów poświęconych definiowaniu i konceptualizacji kapitału społecznego, b) opracowań o charakterze metodologicznym dotyczących problemów z operacjonalizacją kapitału społecznego oraz c) przykładowych prac empirycznych wykorzystujących różnego rodzaju mierniki kapitału społecznego. W pierwszej części omówione są podstawowe trudności związane z mierzeniem kapitału społecznego. Druga część obejmuje zestawienie najważniejszych, wykorzystywanych w badaniach empirycznych, metod pomiaru kapitału społecznego oraz ich słabych i mocnych stron. Jak okazuje się, brakuje standaryzacji w zakresie stosowanych wskaźników kapitału społecznego, co wynika nie tylko z różnic w jego konceptualizacji, ale również z charakteru badanych zjawisk, silnie uzależnionych od kontekstu. Główną rekomendacją jest zachowanie ostrożności podczas doboru wskaźników kapitału społecznego, które powinny być zgodne z przyjętą w danych realiach badawczych, możliwie konkretną definicją kapitału społecznego. W wielu przypadkach oznacza to potrzebę odejścia od budowania wskaźników na bazie dostępnych danych wtórnych, na rzecz przeprowadzenia nowych badań empirycznych, np. inspirowanych omówionymi w artykule metodami analizy sieci społecznych, czy też generatorami pozycji i zasobów. W celu tworzenia coraz trafniejszych i rzetelniejszych wskaźników kapitału, m.in. poprzez doskonalenie pytań używanych w kwestionariuszach, można uzupełniać metody ilościowe elementami badań jakościowych. Co więcej, kapitał społeczny jest pojęciem wielowymiarowym i jako taki nie daje się podsumować pojedynczym wskaźnikiem, natomiast warto podejmować próby identyfikowania różnych wymiarów kapitału społecznego oraz badania związków zachodzących między tymi wymiarami. (abstrakt oryginalny)

EN

The article aims to critically review the most common indicators of social capital, combined with an attempt to provide general recommendations on how social capital should be measured. The article is based on an analysis of available research reports, including: (i) papers focusing on the definition and conceptualization of social capital; (ii) methodological studies on problems related to the operationalization of social capital; and (iii) examples of empirical studies using various kinds of measures of social capital. In the first part of the article, the author discusses the fundamental difficulties of measuring social capital. The second part covers an overview of the key methods for measuring social capital used in empirical research, and their strengths and weaknesses. According to the author, there is a lack of standardization in the use of social capital indicators, which results not only from differences in conceptualization, but also from the nature of the studied processes, which are highly dependent on the context. The main recommendation is to exercise caution when choosing social capital indicators, which should be consistent with the definition of social capital adopted under specific research conditions, according to Łopaciuk-Gonczaryk. In many cases, this means the need to move away from devising indicators based on available secondary data, the author says, in favor of conducting new empirical research, for example research inspired by the social network analysis methods discussed in the article. In order to create increasingly relevant and reliable indicators of social capital, quantitative methods could be supplemented with elements of qualitative research, for example by improving questions used in questionnaires, Łopaciuk-Gonczaryk says. What is more, social capital is a multidimensional concept and as such it cannot be summarized with a single index, the author adds. Instead, it is worth attempting to identify the various dimensions of social capital and study the relationships taking place between these dimensions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kapitał społeczny; Operacjonalizacja; Pomiary; Wskaźniki społeczne; Analiza sieciowa

EN

Social capital; Operationalization; Measurement; Social indicators; Network analysis

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1-2
• Strony: 1--24

Twórcy

autor

Beata Łopaciuk-Gonczaryk

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Adler P.S., Kwon S.-W., [2002], Social Capital: Prospects for a New Concept, "Academy of Management Review", Vol. 27, No. 1: 17-40.
• Arrow K.J., [2000], Observation on Social Capital, [w:] Social Capital: A Multifaceted Perspective, P. Dasgupta, I. Seragilden (red.), Washungton DC, World Bank.
• Bourdieu P., [1986], The Forms of Capital, [w:] Handbook of Theory of Research for the Sociology of Education, J.G. Richardson (red.), New York, Greenwood Press.
• Brehm J., Rahn W., [1997], Individual-level evidence for the causes and consequences of social capital, "American Journal of Political Science", Vol. 41, No. 3: 999-1023.
• Bullen P., Onyx J., [2000], Measuring Social Capital in Five Communities, "The Journal of Applied Behavioral Science", Vol. 36, No. 1: 23-42.
• Burt R.S., [1992], Structural Holes: The Social Structure of Competition, London: Harvard University Press.
• Burt R.S., [2005], Brokerage and Closure. An introduction to Social Capital, Oxford University Press, Oxford.
• Coleman J.S., [1990], Foundations of Social Theory, Harvard University Press, Cambridge.
• Czapiński J., [2008], Kapitał ludzki i kapitał społeczny a dobrobyt materialny. Polski paradoks, Zarządzanie Publiczne, nr 2(4): 5-28.
• Dasgupta P., [2005], The Economics of Social Capital, Working Paper, University of Cambridge, Cambridge.
• Degenne A., Lebeaux M., Lemel Y., [2006], Does social capital offset social and economic inequalities? Social capital in everyday life, [w:] Creation and Returns of Social Capital: A new research program, H. Flap, B. Völker (red.), Routledge Taylor & Francis Group, London.
• Durlauf S.N., Fafchamps M., [2004], Social Capital, National Bureau of Economic Research, Working Paper 10485, Cambridge.
• Fałkowski J., Łopaciuk-Gonczaryk B., [2011], Wpływ kapitału społecznego na dobrobyt materialny jednostki - głos w dyskusji, Zarządzanie Publiczne, w druku.
• Flap H., Völker B., [2001], Goal specific social capital and job satisfaction. Effects of different types of networks on instrumental and social aspects of work, Social Networks, Vol. 23: 297-320.
• Fukuyama F., [1995], Trust: The Social Virtues and the Creation of Prosperity, Free Press, New York.
• Fukuyama F., [2000], Social Capital and Civil Society, International Monetary Fund Working Paper.
• Grootaert Ch., Van Bastelaer T., [2002], The Role of Social Capital In Development: An Empirical Assessment, Cambridge University Press, Cambridge.
• Growiec K., Growiec J., [2010], Trusting Only Whom You Know, Knowing Only Whom You Trust: The Joint Impact of Social Capital and Trust on Individuals' Economic Performance and Well-Being in CEE Countries, MPRA Paper No. 23350, [online] http://mpra.ub.uni-muenchen. de/23350/, dostęp dnia: 1.03.2011.
• Hansen M.T., Podolny J.M., Pfeffer J., [2000], So many ties, so little time: A task contingency perspective on the value of social capital in organizations, Paper presented at the 2000 Organization Science Winter Conference.
• Hsung R.-M. Lin Y. Jr., [2008], Social capital of personnel managers: causes and return of position- generated networks and participation in voluntary associations, [w:] Social Capital: An International Research Program, N. Lin, B.H. Ericson (red.), Oxford University Press, New York.
• Inkeles A., [2000], Measuring social capital and its consequences, Policy Sciences, No. 33: 245-268.
• Klimowicz M., Bokajło W., [2010], Kapitał społeczny - interpretacje, impresje, operacjonalizacja, CeDeWu, Warszawa.
• Knack S., Keefer Ph., [November 1997], Does Social Capital Have an Economic Payoff? A Crosscountry Investigation, "Quarterly Journal of Economics", 1251-88.
• Kostro K., [2005], Kapitał społeczny w teorii ekonomicznej, "Gospodarka Narodowa", nr 7-8: 167-168.
• Lazega E., [1999], Generalized Exchange and Economic Performance Social Embeddesness of Labor Contracts in a Corporate Law Partnership, [w:] Corporate Social Capital and Liability, R. Th. A. J., Leenders, Sh. M. Gabbay (red.), Boston, Kluwer Academic Publishers.
• Lin N., [2001], Social Capital: A Theory of Social Structure and Action, Cambridge, Cambridge University Press.
• Lin N., Ao D., [2008], The Invisible Hand of Social Capital: An Exploratory Study, [w:] Social Capital: An International Research Program, N. Lin, B.H. Ericson (red.), Oxford University Press, New York.
• Lin N., Dumin M., [1986], Access to Occupations through Social Ties, Social Networks, Vol. 8: 365-385.
• Łopaciuk-Gonczaryk B., [2009a], Więzi społeczne, zaufanie i kapitał społeczny, [w:] Więzi społeczne i przemiany gospodarcze. Polska i inne kraje europejskie, S. Golinowska, J. Wilkin, M. Bednarski, U. Sztanderska, M. Socha, B. Balcerzak-Paradowska (red.), Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, s. 33-49.
• Łopaciuk-Gonczaryk B., [2009b], Kapitał społeczny korporacji, rozprawa doktorska, Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warszawski.
• Łopaciuk-Gonczaryk B., [2011], Kapitał społeczny firmy, Polityka Społeczna, nr 7 (448): 2-6.
• Marsden P., [1990], Network data and measurement, "Annual Review of Sociology", Vol. 16: 453-463.
• Mokken R.J., Lewis Ch., [1982], A nonparametric approach to the analysis of dichotomous item responses, Applied psychological measurement, Vol. 6: 417-430.
• Mokken R.J., [1997], Nonparametric models for dichotomons responses, [w:] Handbook of Modern Item Response Theory, W.J. van Der Linden, R.K. Hambleton (red.), Springer, New York.
• Molenaar I.W., [1997], Nonparametric Models for Polytomous Responses, [w:] W.J. Van Der Linden, R.K. Hambleton (red.), Handbook of Modern Item Response Theory, Springer, New York.
• Moran P., [2005], Structural vs. Relational Embeddedness: Social Capital and Managerial Performance, "Strategic Managerial Journal", Vol. 26: 1129-1151.
• Nahapiet J., Ghoshal S., [1998], Social Capital, Intellectual Capital and the Organizational Advantage, "Academy of Management Review", Vol. 23, No. 2: 242-266.
• Narayan D., Cassidy M.F., [2001], A dimensional approach to measuring sociai capital, "Current Sociology", 49, 59-102.
• Narayan D., Pritchett L., [1999], Social capital: evidence and implications, [w:] Social Capital: A Multifaceted Perspective, P. Dasgupta, I. Seragilden (red.), Washington DC, World Bank.
• Nowak E., [2010], Rola Kościoła i religii w procesie tworzenia kapitału społecznego w Polsce - perspektywa teorii sekularyzacji, [w:] Kapitał społeczny - interpretacje, impresje, operacjonalizacja, M. Klimowicz, W. Bokajło (red.), CeDeWu, Warszawa.
• Oh H., Chung M., Labianca G., [2004], Group social capital and group effectiveness: the role of informal socializing ties, "Academy of Management Journal", Vol. 47, No. 6: 860-875.
• Paldam M., [2001], Social Capital: One or many? Definition and Measurement, [w:] Issues in New Political Economy, Sayer S. (red.), Blackwell Publishers, Oxford.
• Paxton P., [1999], Is social capital declining in the United States? A multiple indicator assessment, "American Journal of Sociology", 105, 88-127.
• Putnam R.D., [1993], Making Democracy Work, Civic Traditions in Modern Italy, Princeton N.J., Princeton University Press.
• Putnam R.D., [2000], Bowling alone: The Collapse and the Revival of American Community, New York: Simon & Schuster.
• Sabatini F., [2009], Social capital as social networks: A new framework for measurement and an empirical analysis of its determinants and consequences, "The Journal of Socio-Economics", No. 38: 429-442.
• Sierocińska K., [2011], Kapitał społeczny. Definiowanie, pomiar, typy, Studia Ekonomiczne nr 1 (LXVIII).
• Sijtsma K., Molenaar I.W., [2002], Introduction to Nonparametric Item Response Theory, Measurement Methods for the Social Sciences Series, Vol. 5, Sage Publications, London.
• Smart A., [2008], Social capital, Anthropologica, Vol. 50, No. 409-416.
• Snijders T.A.B., [1999], Prologue to the Measurement of Social Capital, La Revue Tocqueville, Vol. 20: 27-44.
• Sobel J., [2002], Can we trust social capital, "Journal of Economic Literature", Vol. XL: 139-154.
• Solow R.M., [2000], Notes on Social Capital and Economic Performance, [w:] Social Capital: A Multifaceted Perspective, P. Dasgupta, I. Seragilden (red.), Washungton DC, World Bank.
• Stone W., [February 2001], Measuring social Capital. Towards a theoretically informed measurement framework for researching social capital in family and community life, Research Paper No. 24, Australian Institute of Family Studies, [online] http://www.aifs.gov.au/institute/pubs/RP24.pdf, dostęp 5 lipca 2011.
• Stout M., [2008], Establishing a Practical Measure of Social Capital: Results of a confirmatory factor analysis using the Social Capital Community Benchmark Survey, presentation at the 2008 meetings of the American Sociological Association, [online] http://www.hha.dk/nat/WPER/03- 5_gts.pdf, dostęp 5 lipca 2011.
• Sztompka P., [2002], Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Theiss M., [2005], Operacjonalizacja kapitału społecznego w badaniach empirycznych, [w:] Kapitał Społeczny we wspólnotach, H. Januszek (red.), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Tsai W., Ghoshal S., [1998], Social capital and value creation: The role of intrafirm networks, "The Academy of Management Review", Vol. 41, No. 4: 464-476.
• Van Der Gaag M., Snijders T., [2005], The Resource Generator: social capital quantification with concrete items, "Social Networks", Vol. 27: 1-29.
• Van Deth J.W., [2003], Measuring social capital: orthodoxies and continuing controversies, "International Journal of Social Research Methodology", Vol. 6, No. 1: 79-92.
• Western J., Stimson R., Baum S., Van Gellecum Y., [2005], Measuring Community Strength and Social Capital, "Regional Studies", Vol. 39 (8): 095-1109.
• Węziak-Białowolska D., [2010], Kapitał społeczny w Polsce - propozycja pomiaru i wyniki, "Zeszyty Naukowe", Instytut Statystyki i Demografii SGH, nr 4.
• Woolcock M., [1998], Social Capital and Economic Development: Toward a Theoretical Synthesis and Policy Framework, Theory and Society, Vol. 27, No. 1: 151-208, [w:] Foundations of Social Capital, E. Ostrom, T.K. Ahn (red.), Edward Elgar Publishing, Chaltenham.