Determinanty procesów rozpadu małżeństw w Polsce - ujęcie wielowymiarowe

• Autorzy: Dorota Strózik

Warianty tytułu

Determinants of Marriages Breakdown in Poland - Multivariate Approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem artykułu są procesy rozpadu małżeństw w zakresie rozwodów i ich społeczna percepcja w Polsce. Celem badania było rozpoznanie uwarunkowań tych procesów w Polsce. W badaniu została podjęta próba weryfikacji hipotezy, że rozwody i ich społeczna percepcja w różnym stopniu są uwarunkowane czynnikami środowiskowymi, demo-społecznymi i ekonomicznymi. Do analiz wykorzystano narzędzia wielowymiarowej analizy statystycznej, a źródłem danych były opracowania GUS oraz materiały z dwóch badań sondażowych. W procesie badania wykazano znaczne rozbieżności pomiędzy deklaratywną a faktyczną stroną zagadnienia. Pomimo że większość Polaków krytycznie oceniała zjawisko wzrastającej liczby rozwodów, rzeczywistość społeczna ujawniła bardziej pejoratywne oblicze - prorodzinnym deklaracjom polskiego społeczeństwa towarzyszą utrzymujące się wciąż na wysokim poziomie wskaźniki rozpadu małżeństw. Praktyczne zastosowanie metod taksonomicznych ukazało ponadto wyraźne przestrzenne zróżnicowanie stopnia destabilizacji małżeństw ze względu na poziom modernizacji społeczno-ekonomicznej regionu. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is focused on the processes of marriages breakdown and social attitudes to divorce in Poland. The main aim of this article was to identify determinants stimulating the divorce processes in Poland. An attempt was made to verify a hypothesis that divorces as well as attitudes toward divorce are variously determined by milieu, economic, demographic, and social factors. The research was carried out with the aid of multivariate statistical analysis and it was based mainly on the data of the Polish Central Statistical Office and two public opinion polls. The results obtained indicated a significant divergence between Poles' attitudes and their behaviors. Despite pro-family declarations and common criticism of divorces, the country experienced a rapid increase of divorce rates. Practical implementation of cluster analysis revealed the intense spatial differentiation of marriage breakdown processes in Poland resulting from different levels of socio-economic modernization in the regions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwody; Małżeństwo; Analiza statystyczna; Opinia publiczna; Analiza korespondencji; Taksonomia; Uwarunkowania społeczno-kulturowe

EN

Divorces; Marriage; Statistical analysis; Public opinion; Correspondence analysis; Taxonomy; Social and cultural condition

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 195
• Strony: 118--136

Twórcy

autor

Dorota Strózik

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Aczel, A.D., 2005, Statystyka w zarządzaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Cichomski, B., Jerzyński, T., Zieliński, M., 2009, Polskie Generalne Sondaże Społeczne: struktura skumulowanych wyników badań 1992-2008, Instytut Studiów Społecznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Holzer, J.Z., 1989, Demografia, PWE, Warszawa.
• Kotowska, I.E., 1999, Drugie przejście demograficzne i jego uwarunkowania, w: Katowska I.E. (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, Monografie i Opracowania nr 461, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
• Kotowska, I.E. (red.), 2003, Polityka ludnościowa - cele, rozwiązania, opinie, Raport zbadania finansowanego przez KBN, grant 5H02B 020 20, Instytut Statystyki i Demografii, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
• Kryczka, P., 1999, Rozwód w opinii społecznej, Studia Socjologiczne, nr 1.
• Podogrodzka, M., 2003, Bezrobocie a proces zawierania małżeństw w ujęciu przestrzennym w Polsce w latach 1990-1998, Studia Demograficzne, nr 2.
• Rosset, E., 1975, Demografia Polski. Reprodukcja ludności, PWN, Warszawa.
• Stanisz, A., 2007, Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem Statistica PL na przykładach z medycyny. Analizy wielowymiarowe, t. 3, StatSoft Polska, Kraków.
• Wieczorek, M., 1990, Demograficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania rozwodów w Polsce, Monografie i Opracowania nr 325, SGPiS, Warszawa.
• Wierzchosławski, S., 1988, Wielodyscyplinarność i interdyscyplinarność badań zjawisk demograficznych, Studia Demograficzne, nr 4.
• Zdaniewicz, W., Adamczuk, L., Praktyki niedzielne, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC [online] http://www.iskk.ecclesia.org.pl/praktyki-niedzielne.htm [dostęp: wrzesień 2010].
• Zeliaś, A., 2000, Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania życia w Polsce w ujęciu dynamicznym, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.