Wybrane zagadnienia zarządzania systemem antydopingowym w Polsce i na świecie

• Autorzy: Jerzy Smorawiński , Andrzej Pokrywka , Michał Rynkowski

Warianty tytułu

Selected Aspects of Anti-Doping System Management in Poland and Worldwide

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W 1967 r. Międzynarodowy Komitet Olimpijski powołał Komisję Medyczną, która organizowała i nadzorowała walkę z dopingiem. Indywidualnie federacje sportowe tworzyły także własne programy antydopingowe. W 1994 r. Międzynarodowy Komitet Olimpijski, międzynarodowe federacje sportowe i narodowe komitety olimpijskie osiągnęły porozumienie i zunifikowały różne zasady oraz listę zakazanych środków. Trudności we wdrożeniu Kodeksu Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego przez federacje sportowe stały się przyczyną wielu skandali (akcja policji w trakcie Tour de France w 1998 r.) i doprowadził do zorganizowania Pierwszej Światowej Konferencji na temat Dopingu w Sporcie (Lozanna, luty 1999) z udziałem przedstawicieli rządów. W rezultacie powstała idea Światowej Agencji Antydopingowej (WADA) jako fundacji, której celem była promocja i koordynowanie walki z dopingiem w sporcie. WADA oficjalnie została powołana 10 listopada 1999 r., jednak dopiero od 1 stycznia 2004 r. przejęła od Komisji Medycznej IOC rolę głównego koordynatora walki z dopingiem w sporcie. W Polsce korzystanie ze środków dopingujących zostało zakazane w Ustawie o kulturze fizycznej z dnia 3 czerwca 1984 r. Trzy lata później, we wrześniu 1987 r., zostało otwarte w Instytucie Sportu w Warszawie laboratorium kontroli dopingu. W 1988 r. powstała Komisja Antydopingowa w Sporcie jako instytucja odpowiedzialna za wdrożenie i rozwój programu antydopingowego w Polsce. (abstrakt oryginalny)

EN

In 1967 the Medical Commission was founded by the International Olympic Committee (IOC) with aim to organize and supervise the fight against doping. However, individual sport federations created their own anti-doping rules. In order to unify the system, in 1994 IOC, International Federations (IFs) and National Olympic Committees (NOCs) reached an agreement regarding the unification of different rules, e.g. prohibited lists. Difficulties in implementation of the IOC Code by sport federations as well as numerous doping scandals, including the famous action of the French police during the cycling race Tour de France in 1998, led to the organization of the First World Conference on Doping in Sport (Lausanne, February 1999) with representatives of governments present. The meeting resulted in the idea of establishing the World Anti-Doping Agency (WADA) foundation, whose objective would be to promote and coordinate fight against doping in sport. WADA was officially established on 10 November 1999, but starting from 1 January 2004 it took over from the IOC Medical Commission the role of the main coordinator in fight against doping in sport. In Poland, the use of doping substances in sport was banned after the enactment of the Act on Physical Culture of 3 June 1984. Three years later, in September 1987, the Doping Control Laboratory was opened at the Institute of Sport in Warsaw. In 1988 the Commission Against Doping in Sport was established as an organization responsible for the development and implementation of anti-doping programme in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sport; System kontroli; Kontrola

EN

Sport; Control system; Control

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 197
• Strony: 72--83

Twórcy

autor

Jerzy Smorawiński

• Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu

autor

Andrzej Pokrywka

• Zakład Badań Antydopingowych w Warszawie

autor

Michał Rynkowski

• Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie, Warszawa

Bibliografia

• Delbeke, F.T., 2000, From Amanita Muscaria to Somatotropine: The Doping Story. Biol. Sport no. 17, s. 81-86.
• Dzierżanowski, R., Wysoczański, R., 1995, Historia dopingu farmakologicznego, w: Rewerski, W., Nazar, K., (red.), Doping, wyd. 3, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 11-36.
• Grucza, R., Pokrywka, A., 2006, Historia dopingu, w: Granowska, W., (red.), Doping zabija sport, Towarzystwo Lekarskie Warszawskie, Warszawa, s. 7-28.
• Modelowe reguły antydopingowe. Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie 2011, http://www.antydoping.pl/plik/2009/File/Modelowe%20reguly%20antydopingowe%20wersja%20-%20czerwiec%202011.doc [online] [dostęp 31 lipca 2011].
• Mottram, D.R., 2011, A Historical Perspective of Doping and Anti-Doping in Sport, w: Mottram, D.R., (ed.), Drugs in Sport, 5th ed., Routledge, s. 21-34.
• Muller, R.K., 2010, History of Doping and Doping Control, w: Thieme, D., Hemmersbach, P., (eds), Doping in Sports, Handbook of Experimental Pharmacology 195, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg , s. 1-23.
• Piechota, R., 2009, Reguły antydopingowe w Polsce, w: Pokrywka, A., (red.), Antydoping w Polsce, Instytut Sportu, Warszawa, s. 7-23.
• Piechota, R., 2009a, Sport w polityce organizacji międzynarodowych, w: Balcerzak, M., Jasudowicz, T., (red.), Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jana Białocerkiewicza, TNOiK, Toruń, s. 669-693.
• Piechota, R., Pokrywka, A., 2010, WADA - międzynarodowe standardy w 2010 roku, Sport Wyczynowy, nr 1, s. 86-90.
• Pokrywka, A., Gorczyca, D., Jarek, A., Kwiatkowska, D., 2010, In Memory of Alfons Bukowski on the Centenary of Anti-Doping Research, Drug Test Anal. 2010 no. 2, s. 538-541.
• Przybylski, Z., 1992, Medyczne aspekty dopingu w sporcie, w: Szwarc, A.J., (red.), Prawne problemy dopingu w sporcie, Polskie Towarzystwo Prawa Sportowego, Poznań, s. 25-40.
• Wach, A., 2003, Światowy Kodeks Antydopingowy - aspekty prawne, Sport Wyczynowy, nr 7-8, s. 37-43.
• Wach, A., 2007, Światowa Konwencja Antydopingowa, Sport Wyczynowy, nr 1-3, s. 138-139.
• World Anti-Doping Code, 2009, World Anti-Doping Agency. Montreal.
• The World Anti-Doping Code: International Standard for Testing, January 2009.