Czynniki środowiskowe jako źródło ryzyka operacyjnego w przedsiębiorstwach górniczych

• Autorzy: Izabela Jonek-Kowalska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W obecnej sytuacji najważniejsze dla górnictwa węgla kamiennego w Polsce są źródła ryzyka tkwiące w otoczeniu środowiskowo-technologicznym i powiązanym z nim otoczeniu polityczno-prawnym, ponieważ uregulowania dotyczące emisji dwutlenku węgla oraz rozwój czystych technologii węglowych warunkują przetrwanie branży górniczej. Bez wprowadzenia innowacji technologicznych istnienie górnictwa węgla kamiennego może być poważnie zagrożone. Niezwykle istotnym źródłem ryzyka dla polskich przedsiębiorstw górniczych jest także otoczenie ekonomiczne warunkujące dostęp do źródeł finansowania działalności innowacyjnej. Bez dokapitalizowania połączonego z poprawą wyników finansowych w całej branży wdrażanie nowych technologii nie będzie możliwe. By zmienić sytuację polskich przedsiębiorstw górniczych niezbędny jest także dialog społeczny z pracownikami i reprezentującymi ich związkami zawodowymi. Dlatego też w otoczeniu społecznodemograficznym również należy upatrywać ważnych dla działalności operacyjnej przedsiębiorstw górniczych źródeł ryzyka.

EN

In the contemporary extremely turbulent business environment, in the era of intensification of crisis generating factors, risk management is becoming one of the basic determinants of corporate existence. The identification of the sources of risk is a key stage in this process. Prompt and effective recognition of the dangers threatening the company enables the selection of instruments to protect it against the risk and its effects. Due to the significance of the problem of identification of sources of risk, the article considers the role of the industry environment in operation risk generation. In order to make these considerations concrete it refers them to the Polish mining companies which have contended with numerous problems for years and whose operation in the conditions of crisis have become particularly difficult. The basic aim of these considerations is to determine the impact of the industry environment on the operational risk of mining companies. The analysis of risk factors is carried out with regard to the industry environment segmentation: economic, socio-demographic, environmental, technological and international. Eventually, the article attempts to hierarchise the sources of risk within the industry environment of mining companies.

Słowa kluczowe

PL

Górnictwo węgla kamiennego; Ryzyko operacyjne; Ekologiczne aspekty działalności przedsiębiorstwa

EN

Hard bituminous coal mining; Operational risk; Ecological aspects of the company's activities

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2011
• Numer: z. 109
• Strony: 89--111

Twórcy

autor

Izabela Jonek-Kowalska

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• Dubiński J., Stańczyk K., Podziemne zgazowanie węgla - doświadczenia światowe i eksperymenty prowadzone w KD Barbara, w: Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Kraków 2010.
• Działania w zakresie realizacji Programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2003-2006 z wykorzystaniem ustaw antykryzysowych i zainicjowaniem prywatyzacji niektórych kopalń, Kompania Węglowa, Katowice 2003.
• Górnictwo końca XX wieku - trzeci rok reformy, dodatek do miesięcznika "Gospodarka Śląska", 2000, Nr 12.
• Jonek-Kowalska I., Koncentracja a restrukturyzacja przedsiębiorstw, w: Nowoczesność przemysłu i usług. Relacje i wartość w strategiach zarządzania przedsiębiorstwami, pod red. J. Pyki, TNOiK, Katowice 2008.
• Jonek-Kowalska I., Problemy motywacji w przedsiębiorstwach przemysłu wydobywczego, w: Psychologiczne i socjologiczne aspekty zarządzania zasobami ludzkimi, pod red. F. Byloka i M. Harciarka, Seria Monografie Nr 160, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2009.
• Jonek-Kowalska I., Turek M., Koncentracja przedsiębiorstw przemysłowych - przyczyny, przebieg, efekty, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.
• Karbownik A., Turek M., Pawełczyk E., Efekty realizacji rządowego programu reformy górnictwa węgla kamiennego w latach 1998-2001, w: Globalne i regionalne uwarunkowania nowoczesności przemysłu i usług, pod red. J. Pyki, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2001.
• Krzak M., Oporna restrukturyzacja, "Tygodnik Solidarność", 1999, Nr 5.
• Kupczyk A., Czerwonka M., Kryzys i restrukturyzacja, "Prawo i Życie", 1998, Nr 25.
• Lorenz U., Grudziński Z., Międzynarodowe rynki węgla kamiennego energetycznego, Studia, Rozprawy, Monografie, Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków 2009.
• Macieja J., Przyszłość nie musi być czarna jak węgiel, "Gazeta Wyborcza" z 21 grudnia 1992 r.
• Macieja J., Spółki węglowe toną w długach, "Puls Biznesu", 1999, Nr 10.
• Malko J., Wojciechowski H., Polityka Unii Europejskiej w zakresie rozwoju energetyki zero-emisyjnej, w: Uwarunkowania wdrożenia zero-emisyjnych technologii węglowych w energetyce, pod red. M. Ściążko, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze 2007.
• Nowak M., Kopalnia albo nic, "Przegląd Tygodniowy", 1999, Nr 47.
• Pieńkowski L., Reaktory jądrowe typu HTR jako skondensowane źródło ciepła. W stronę synergii węglowo-jądrowej, w: Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Kraków 2010.
• Program powstrzymania upadłości węgla kamiennego w Polsce, Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów, 1 IX 1993 r.
• Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w Polsce - realizacja pierwszego etapu w 1993 roku w ramach możliwości finansowych państwa, Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów, 15 III 1993 r.
• Ściążko M., Dreszer K., Chmielniak T., Skutki techniczno-ekonomiczne usuwania i składowania dwutlenku węgla dla wytwarzania energii elektrycznej, w: Uwarunkowania wdrożenia zero-emisyjnych technologii węglowych w energetyce, pod red. M. Ściążko, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze 2007.
• Ściążko M., Chmielniak T., Zero-emisyjny kompleks energio-chemiczny - unikalny przykład działania proekologicznego wykorzystującego węgiel kamienny, w: Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Kraków 2010.
• Ściążko M., Zuwała J., Uwarunkowania dla rozwoju i wdrażania technologii zero-emisyjnych w energetyce, w: Uwarunkowania wdrożenia zero-emisyjnych technologii węglowych w energetyce, pod red. M. Ściążko, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze 2007.
• Taczanowski S., Wykorzystanie węgla w symbiozie z energią jądrową, w: Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Kraków 2010.
• Turek M., Ganszczyk Z., Jonek-Kowalska I., Determinanty innowacyjności w przedsiębiorstwach górniczych, w: Ekonomiczne uwarunkowania wprowadzania innowacji, pod red. M. Zielińskiego, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria: Organizacja i Zarządzanie.
• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, Dz.U. 1994, Nr 27 poz. 96.
• Ustawa z dnia 7 września 2007 roku o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015, Dz.U. Nr 192, poz. 1379.
• Zielona Księga - Europejska strategia na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii, Komisja Wspólnot Europejskich, KOM (2006) 105, Bruksela 8 III 2006 r.