Zawartość błonnika pokarmowego i jego frakcji w pałce wodnej wąskolistnej (typha angustifolia)

• Autorzy: Agata Kurzawska , Danuta Górecka , Karolina Krzemińska , Krzysztof Dziedzic

Warianty tytułu

Contents of Dietary Fibre and Its Fractions in Narrow-Leaved Cattail Rhizome (Typha Angustifolia)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pałka wodna (Typha ssp.) jest rośliną od tysięcy lat wykorzystywaną w bardzo wszechstronny sposób przez człowieka. Służy do budowy dachów, łodzi, produkcji alkoholu, leków, jak również ma zastosowanie kulinarne. Celem pracy było oznaczenie zawartości błonnika i jego składu frakcyjnego w pałce wodnej wąskolistnej. Materiałem doświadczalnym była pałka wodna wąskolistna (Typha angustifolia), pobrana w okresie zimowym (styczeń 2009 r.) z trzech różnych zbiorników wodnych: stawu położonego w Puszczy Zielonce (k. Poznania), stawu hodowlanego w Osiecznej (k. Leszna) oraz jeziora w Osiecznej (k. Leszna). W badaniach wykorzystano poszczególne części morfologiczne pałki wodnej, tj. kłącza, łodygi, liście oraz kolby. Zawartość ogólnego błonnika pokarmowego (TDF) oraz frakcji nierozpuszczalnej (IDF) i rozpuszczalnej (SDF) oznaczono metodą enzymatyczną Aspa, natomiast zawartość neutralnego detergentowego błonnika pokarmowego (NDF) oraz frakcji celulozowej, hemicelulozowej i ligninowej metodą detergentową Van Soesta. Zawartość TDF w tych samych częściach morfologicznych pałki wodnej, niezależnie od rodzaju zbiornika wodnego, kształtowała się na podobnym poziomie (około 80%). Największą zawartością błonnika cechowała się łodyga (81,4-88,7%), a następnie liście i kolba, najmniejszą zaś kłącze (34,5-44%). Łodyga zawierała najwięcej celulozy (około 40%), kolba - hemiceluloz (około 30%), a liście - ligniny (około 20%). We wszystkich częściach morfologicznych pałki wodnej przeważała frakcja nierozpuszczalna. Przeprowadzone badania wskazują, że palka wodna może stanowić surowiec do pozyskiwania błonnika pokarmowego, a tym samym może być cennym składnikiem żywności funkcjonalnej. (abstrakt oryginalny)

EN

Cattail (Typha spp.) has been a plant used by man in a very wide-ranging way for thousands of years. It is used for construction of roofs, boats, production of alcohol, medicines, and also has culinary application. The aim of the study was to determine the contents of dietary fibre and its fractions in narrow-leaved cattail. The experimental material comprised narrow-leaved cattail (Typha angustifolia), harvested in the winter (January 2009 r.) from three water reservoirs, i.e. a pond in the Zielonka Forest (near Poznań), a lake and a fishing pond in Osieczna (near Leszno). Individual morphological parts of cattail were used within research i.e. rhizomes, stems, leaves, spikes. The contents of total dietary fibre (TDF) and of insoluble (IDF) and soluble faction (SDF) were determined by Asp enzymatic method, whereas the content of neutral detergent fibre (NDF) and of cellulose, hemicelluloses and lignin fraction by Van Soest detergent method. TDF content in the same morphological parts of cattail, whatever the place of harvesting, shaped at a similar level (approx. 80%). Stems were characterized by a larger content of fibre (81,4-88,7%) than leaves and spikes, whereas rhizomes (34,5-44%) - by the smallest. Stems contained the biggest amount of cellulose (approx. 40%), spikes - hemicelluloses (approx. 30%), whereas leaves - lignin (approx. 20%). The insoluble fraction dominated in all morphological parts of cattail. The conducted studies point out to the new opportunities of using cattail. It can become the material for acquiring dietary fibre, and thereby be a valuable ingredient of the functional food. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Towaroznawstwo; Badania towaroznawcze; Towaroznawstwo żywności

EN

Commodity science; Commodity research; Food commodities

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 205
• Strony: 133--139

Twórcy

autor

Agata Kurzawska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Danuta Górecka

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Karolina Krzemińska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Krzysztof Dziedzic

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Asp, N.G., Johanson, C.G., Halmer, H., 1983, Rapid Enzymatic Assay of Insoluble and Soluble Dietary Fiber, J. Assoc. Food Chem vol. 31, 476-482.
• Bernartowicz, S., 1951, Botanika rybacka, PWRiL, Warszawa.
• Eakalak Khan, Wanpen Virojnagud, Thunyalux Ratpukdi, 2004, Use of Biomass Sorbent for Oil Removal from Gas Stadion Runoff, Chemosfere vol. 57, 681-689.
• Gawęcki, J., Roszkowski, W., 2009, Żywienie człowieka a zdrowie publiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kurzawska, A., Dziedzic, K., 2011, Zawartość glutenu w kłączu pałki wodnej szerokolistnej (Typha latifolia), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• Letachowicz, B., Krawczyk, J., Klink, A., 2006a, Kumulacja metali oraz równowaga kationowa Typha latifolia L. wskaźnik stanu zanieczyszczenia środowiska, Zesz. Prob. Post. N. Rol. nr 515, 241-249.
• Letachowicz, B., Krawczyk, J., Klink, A., 2006b, Accumulation of Metals in Organs of Typha latifolia L., Polish Journal of Environmental Studies vol. 15, z. 2a, 407-409.
• McQueen, R.E., Nicholson, J.W.G., 1979, Modification of the Neutral Detergent Fiber Procedure for Cereal and Vegetables by Using a-amylase, J. Assoc. off Anal. Chem. vol. 62, 676-680.
• Mendelssohn, I.A., Slocum, M.S., 2004, Relationship Between Soil Cellulose Decomposition and Oil Contamination After an Oil Spill at Swanson Creek, Maryland, Marine Pollution Bulletin vol. 48, 359-370.
• Morton, J.F., 1975, Cattails (Typha spp.) - Weed Problem or Potential Crop, Economic Botany vol. 29, 7-29.
• O'Connell, D.W., Birkinshaw, C., O'Dwyer, T.F., 2008, Heavy Metal Absorbents Prepared from the Modification of Cellulose: A Review, Bioresource Technology vol. 99, 6709-6724.
• Sarwar Jahan, M., Khalidul Islam, M., Nasima Chowhury, D.A., Ibdal Moeiz, S.M., Arman U., 2007, Pulping and Papermaking Properties of Pati (Typha), Industrial Crops and Products vol. 26.
• Sculthorpe, C.D., 1967, The Biology of Aquatic Vascular Plants, Arnold, London.
• Van Soest, P.J., 1963, Use of Detergents in the Analysis Fibrous Feeds. I. Preparation of Fiber Residues of Low Nitrogen Content, J. Assoc. off Anal. Chem. vol. 46, 825-835.
• Van Soest, P.J., 1967, Use of Detergents in the Analysis of Fibrous Feeds. IV. Determination of Plant Cell Wall Constituents, J.A.O.A.C. vol. 50, 50-55.