O kilku modelach samolubnego karania w ekonomii behawioralnej

• Autorzy: Adam Karbowski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Chociaż koncepcja samolubnego karania niesie ze sobą wiele pytań i wątpliwości, pozwoliła ona jednak spojrzeć na ewolucję altruizmu z zupełnie innej strony niż dotychczas. Uznane propozycje teoretyczne (Trivers, 1971; Hamilton, 1964) zakładają, że to sami altruiści zapewniają swoje przetrwanie. Osiągają to poprzez odpowiednio częstsze udzielanie pomocy innym altruistom. Koncepcja samolubnego karania nie nakłada podobnych warunków ograniczających na grupę altruistów. Przewrotnie stwierdza natomiast, że altruiści rozwijają się i mają potomstwo, ponieważ w pewnej mierze jest to sytuacja pożądana przez egoistów. Takie nowe spojrzenie może być inspirujące dla badaczy zajmujących się problematyką zachowań prospołecznych i moim zdaniem przyczyni się do wydania wielu oryginalnych i interdyscyplinarnych prac naukowych.

EN

The article discusses the phenomenon of selfish punishment and its impact on the evolution of altruistic behavior. The paper presents the basic theoretical models explaining the mechanism of selfish punishment. Discussion of the practical implications of this concept is enriched with numerous examples. At the end of the paper new research hypotheses were formulated and all of them require empirical verification. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój gospodarczy; Osobowość człowieka; Ekonomia behawioralna

EN

Economic development; Human personality; Behavioral economics

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Szkoła Główna Handlowa. Kolegium Gospodarki Światowej
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 29
• Strony: 236--249

Twórcy

autor

Adam Karbowski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Barclay P. (2006), Reputational benefits for altruistic punishment, "Evolution and Humań Behavior", No 27.
• Barr A. (2001), Social dilemmas and shame - based sanctions, "Working Paper" WPS, No 11, University of Oxford, UK.
• Bisson T. (1994), The feudal revolution, "Past and Present", No 142.
• Bornstein G. (1992), The free rider problem in intergroup conflicts over step-level and continuous public goods, "Journal of Personality and Social Psychology", No 62.
• Buss D. (2001), Psychologia ewolucyjna, Gdańskie Wyd. Psychologiczne, Gdańsk.
• Clutton-Brock T., Parker G. (1995), Punishment in animal societies, "Nature", No 373.
• Eldakar O.T., Farrell D.L., Wilson D.S. (2007), Selfish punishment: Altruism can be maintained by competition among cheaters, "Journal of Theoretical Biology", No 249.
• Emery N., Clayton N. (2001), Effects of experience and social context on prospective caching strategies by scrub jays, "Nature", No 414.
• Fehr E., Gachter S. (2002), Altruistic punishment in humans, "Nature", No 415.
• Fehr E., Gachter S. (2000). Cooperation and punishment in public goods experiments, "American Economic Review" No 90.
• Giraldeau L., Caraco T. (2000), Social Foraging Theory, Princeton University Press, Princeton, NJ.
• Hamilton W.D. (1964), The genetical evolution of social behaviour, "Journal of Theoretical Biology", No 7.
• Kelley H., Grzelak J. (1972), Conflict between individual and common interest in an n-person relationship, "Journal of Personality and Social Psychology", No 21.
• Kim S. (2006), For whom do we reciprocate? The effects of dominance relationships on the use of incentives in collective action, Working Paper.
• MacKinnon D., Cumbers A., Pike A., Birch K., McMaster R. (2009), Erolution in Economic Geography: Institutions, Political Economy, and Adaptation, "Economic Geography", No 85.
• Maynard Smith J. (1984). Game theory and the evolution of behaviour, ,"Behavioral and Brain Sciences", No 7.
• Monnin T., Ratnieks F. (2001), Policing in ąueenless ponerine ants, "Behavioral Ecology", No 50.
• Nakamaru M., Iwasa Y. (2006), The coevolution of altruism and punishment: Role of the selfish punisher, "Journal of Theoretical Biology", No 240.
• Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2006), Psychologia poznawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• O'Gorman R., Wilson D.S., Miller R.R. (2005), Altruistic punishing and helping differ in sensitivity to relatedness, friendship, and futurę interactions, "Evolution and Humań Behaviour", No 26.
• Ostrom E., Walker J., Gardner R. (1992), Convenants with and without a sword: Self-govemance is possible, "American Political Science Review", No 86.
• Rubinstein A., Osbome M. (1994), A Course in Game Theory, Cambridge, MIT Press.
• Shinada M., Yamagishi T., Ohmura Y. (2004), False friends are worse than bitter enemies: "altruistic" punishment of in-group members, "Evolution and Humań Behavior", No 25.
• Trivers R.L. (1971), The evolution of reciprocal altruism, "Quarterly Review of Biology", No 46.
• Wada K. (1994), Earthen structures built by Ilyoplax pusillus, "Ethology", No 96.
• Wenseleers T., Tofilski A., Ratnieks F. (2005), Queen and worker policing in the tree wasp Dolichovespula silvestri, "Behavioral Ecology and Sociobiology", No 58.
• Yamagishi T. (1986), The provision of a sanctioning system as a public good, "Journal of Personality and Social Psychology", No 51.