Doświadczenia wybranych krajów strefy euro w obszarze finansów publicznych i wnioski dla Polski

• Autorzy: Rafał Wielądek
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest odpowiedź na pytanie, jak kształtowało się doświadczenie wybranych krajów strefy euro w obszarze finansów publicznych i jakie wnioski z niego może wyciągnąć Polska. Praca składa się z trzech części. W części pierwszej zostaną zarysowane zasady prowadzenia polityki fiskalnej w ramach UGW, a także konsekwencje, jakie niosą one dla finansów publicznych państw wchodzących w skład tego grupowania. W części drugiej, zostanie przeprowadzone pogłębione badanie doświadczeń w przedmiotowej dziedzinie trzech wybranych krajów członkowskich strefy euro: Niemiec, Portugalii oraz Finlandii. Zostanie przeanalizowane kształtowanie się salda sektora finansów publicznych w wybranych krajach, zarówno w ujęciu ogólnym, jak i strukturalnym. Następnie, badaniu zostanie poddane cykliczne usytuowanie polityki fiskalnej w tych krajach. Tę część opracowania zamknie analiza procesu tzw. dostosowania fiskalnego w Niemczech, Portugalii i Finlandii, przeprowadzonego po przyjęciu wspólnej waluty przez te kraje. Wnioski dla Polski płynące z analizy zawartej w części drugiej zostaną sformułowane w trzeciej części.

EN

In January 2011, 12 years had passed since the launch of the Third Stage of the Economic and Monetary Union (EMU) in the European Union (EU). The EU member states that adopted the common European currency in 1999 have cumulated a significant experience in the field of application of economic policies under the framework of the common monetary policy. This experience is especially relevant in the case of fiscal policy, which remains the only national adjustment policy available under the EMU. However, since 1999 the national fiscal policies of the member states of the euro area are to bind a specific framework created by the stipulations of the Treaty of Maastricht and Stability and Growth Pact. This framework is created by the rules on maximum limits of deficit and indebtedness of the public sector, as well as by the principles of close coordination of the economic policies under broad economic policy guidelines (BEPG). Thus, the experience of the EMU member states under these specific circumstances may stand for a valuable lesson for Poland as a country that faces the perspective of joining the euro area. Upon this experience, Polish policymakers have a unique chance to analyse the fiscal policy choices under the EMU framework that are worth to be considered, and which of them should be avoided in order to succeed in the euro area. In the article, the Author sketches the fiscal policy framework of the EMU and then, in the light of it, analyses the experience of the selected countries. The chosen countries are Germany, Portugal, and Finland. The analysis focuses on developments in public finance, especially in terms of cyclically adjusted structural balances, but also on fiscal stance and fiscal adjustment conducted. Then, in line with the research method introduced, the situation of Poland is examined, which builds a context for closing conclusionsdrawn from the fiscal experience of the EMU member states. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Finanse publiczne; Strefa euro; Polityka podatkowa

EN

Public finance; Eurozone; Tax policy

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Szkoła Główna Handlowa. Kolegium Gospodarki Światowej
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 30
• Strony: 30--59

Twórcy

autor

Rafał Wielądek

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Alesina A., Perotti R., Fiscal Adjustment in OECD Countries: Composition And Macroeconomic Effects, NBER Working Papers No. 5730, National Bureau of Economic Research, Cambridge 1996.
• Ayuso-i-Casals J., Deroose S., E. Flores and L. Moulin (red.), The role of fiscal rules and institutions in shaping budgetary outcomes, European Economy, Economic Papers No. 275, European Commission, Brussels 2007.
• Budnikowski A., Międzynarodowe stosunki gospodarcze, PWE, Warszawa 2006.
• Burda M., Wyplosz Ch., Macroeconomics. A European text, Oxford University Press, Oxford 2005.
• Buti M. i inni, Automatic Stabilizers and Market Flexibility in EMU. Is There a Trade-off?, Economic Department Working Papers No. 335, Organisation for Economic Co-operation and Development, Paris 2002.
• Calmfors L., The Revised Stability and Growth Pact - A Critical Assessment, Institute for International Economic Studies, Stockholm University, Stockholm 2006.
• Debrun X., Kapoor R., Fiscal Policy and Macroeconomic Stability: Automatic Stabilizers Work, Always and Everywhere, "IMF Working Paper" No. 111, International Monetary Fund, Washington 2010.
• Fatas A., Mihov I., On Constraining Fiscal Policy Discretion in EMU, "Oxford Review of Economic Policy" No. 19, 2003.
• EMU and the conduct of fiscal policies, European Central Bank Monthly Bulletin, January 2004.
• Fiscal adjustment and surveillance issues, European Commission, Brussels 2006.
• Giavazzi F., Jappelli T., Pagano M., Searching for non-linear effects of fiscal policy: Evidence from industrial and developing countries, "European Economic Review" No. 7, 2000.
• Gonzales P. i inni, Political budget cycles and fiscal decentralization, University of Warwick, Coventry 2006.
• Gros D., Thygesen N., European Monetary Integration, Longman, London 1992.
• Haberler G., The International Monetary System: Some recent Developments and Discussion, w: G. Halm, Approaches to Greater Flexibility in Exchange Rates, Princeton University Press, Princeton 1970.
• Hemming R. i inni, The Effectiveness of Fiscal Policy in Stimulating Economic Activity, "IMF Working Paper" No. 208, International Monetary Fund, Washington 2002.
• Kenen P.B., The theory of optimum currency areas: an eclectic view, w: Mundell R., Swoboda A. (red.), Monetary Problems of the International Economy, The University of Chicago Press, Chicago & London 1969.
• McCallum B.T., Whitaker J.K., The effectiveness of fiscal feedback rules and automatic stabilizers under rational expectations, Journal of Monetary Economics No. 2, 1979.
• Hallenberg M., von Hagen J., Organizacja procesu budżetowego w Polsce. Reguły budżetowe a stabilność fiskalna i gospodarcza, Ernst & Young S.A. Poland, Warszawa 2006.
• Mitnz N., Monetary Union and Economic Integration, New York University, New York 1970.
• Mongelli P., European Economic and Monetary Integration and the Optimum Currency Area Theory, European Economy Economic Papers No. 302, European Commission, Brussels 2008.
• Mongelli P., "New" Views on the Optimum Currency Area Theory: What EMU is Telling Us?, ECB working paper No. 138, European Central Bank, Frankfurt am Main 2002.
• Moździerz A., Nierównowaga finansów publicznych, PWE, Warszawa 2009.
• Mundell R., The Theory of Optimum Currency Areas, The American Economic Review No. 9, 1961.
• Noord P. van den, The Size and Role of Automatic Fiscal Stabilizers in the 1990s and Beyond, Economic Department Working Papers No. 230, Organisation for Economic Co-operation and Development, Paris 2000.
• Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Public Finance in EMU - 2001, European Commission, European Economy No. 3, 2001.
• Rato R. de, Benefits of Fiscal Consoldation, wykład w Real Academia de Doctores, Barcelona 2004; http:// www.imf.org/external/np/speeches/2004/112504b.htm.
• Reforma finansów publicznych w Polsce, Zeszyt BRE Bank-CASE Nr 94, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2008.
• Silgoner M.A., Reitschuler G., Crespo-Cuaresma J., The Fiscal Smile: The Effectiveness and Limits of Fiscal.
• Stabilizers, "IMF Working Paper" No. 182, International Monetary Fund, Washington 2003.
• Schuknecht L., EU Fiscal Rules. Issues and Lessons from Political Economy, "EBC Working Paper" No. 421, European Central Bank, Frankfurt am Main 2004.
• Stan finansów publicznych w Polsce. Konieczność reformy, Zeszyt BRE Bank-CASE Nr 65, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2003.
• The long-term sustainability of public finances in the European Union, European Commission, European Economy No. 4, 2006.