Zmiany skali wykorzystania zasobów gruntów rolnych w Polsce w procesie przemian systemowych i integracji z Unią Europejską

• Autorzy: Włodzimierz Dzun

Warianty tytułu

Changes in the Degree of Agricultural Land Use in Poland in View of System Changes and European Union Integration

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polska pod względem zasobów gruntów rolnych ma stosunkowo duże potencjalne możliwości w realizacji celów stawianych przed rolnictwem. W ujęciu geodezyjnym dysponuje 18,93 mln ha gruntów rolnych z tego około 13,97 mln ha to grunty orne. W okresie transformacji systemowej podstawową tendencją zmian w zakresie wykorzystania tych zasobów było szybkie zmniejszanie się powierzchni gruntów rolnych w użytkowaniu gospodarstw rolnych i pogorszenie skali ich wykorzystania w gospodarstwach rolnych (szybki wzrost gospodarstw bez produkcji rolnej oraz wzrost odłogowania i ugorowania gruntów w gospodarstwach prowadzących produkcję rolną). Wejście Polski do UE i objęcie rolnictwa WPR nie zahamowało wypadania gruntów rolnych z gospodarstw rolnych, natomiast poprawiło, przynajmniej formalnie, skalę wykorzystania ich w ramach gospodarstw rolnych. Skala wykorzystania gruntów rolnych jest silnie skorelowana ze strukturą obszarową gospodarstw i jest niższa im silniejsze rozdrobnienie gospodarstw. Podstawowym mankamentem dotychczasowego gospodarowania zasobami gruntów rolnych w Polsce jest słaba, w stosunku do potrzeb, dynamika poprawy struktury obszarowej gospodarstw rolnych, a przede wszystkim brak zdecydowanej tendencji szybkiego wzrostu powierzchni użytków rolnych w gospodarstwach powyżej 50 ha UR. Jeśli ta sytuacja nie ulegnie poprawie, możliwości konkurencyjne polskiego rolnictwa na WPR UE będą się szybko pogarszać. (abstrakt oryginalny)

EN

As to the volume of agricultural land, Poland's capacity to accomplish agricultural objectives is relatively high. From the geodetic perspective, it has 18.93 mln ha of agricultural land at its disposal, including 13.97 mln ha of arable land. During the time of system transformation, the basic trend in the use of these resources was towards a quick reduction in the volume of agricultural land used by farms and a deterioration in the degree of their use on farms. Poland's accession to the EU, along with the adoption of the Common Agricultural Policy, did not hinder the exclusion of agricultural land from farms. It has improved, however, (at least in the formal aspect) the degree of their use within agricultural holdings. The fundamental drawback of current agricultural land management in Poland is low - as per demand - dynamics in the improvement of farm area structure, and in particular the lack of an articulated trend towards rapid growth in the agricultural land volume among agricultural holdings comprising arable land of above 50 ha. If such circumstances are to remain unchanged, the competitive edge of Polish agriculture will quickly fall into decline. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Integracja rolnictwa Polski z UE; Grunty rolne; Przekształcenia systemowe

EN

Integration of Polish agriculture with the EU; Arable land; Systemic transformation

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1
• Strony: 18--39

Twórcy

autor

Włodzimierz Dzun

• Polska Akademia Nauk

Bibliografia

• Dzun W.: Duże gospodarstwa rolne w Polsce i wybranych krajach UE-15. Wieś i Rolnictwo, nr 3, 2006.
• Dzun W.: Gospodarowanie zasobami ziemi rolnej w Polsce. Wieś i Rolnictwo, nr 2,2007.
• Dzun W.: Gospodarstwa rolne w procesie transformacji systemowej (lata 1990-2002). Wieś i Rolnictwo, nr 1, 2004.
• Dzun W., Józwiak W.: Problemy poprawy struktury gospodarstw rolnych w Polsce. Wieś i Rolnictwo, nr 2, 2009.
• Dzun W.: Przedsiębiorstwa rolne przed i po wejściu Polski do UE. IERiGŻ-PiB, Warszawa 2009.
• Górska J., Michna W.: Ubytek użytków rolnych na cele pozarolnicze w Polsce. Wieś i Rolnictwo, nr 4, 2010.
• Józwiak W.: Funkcjonowanie i role społeczne najmniejszych gospodarstw rolnych. Wieś i Rolnictwo, nr 2, 2006.
• Józwiak W.: Potrzebna jest rewizja pojęcia "gospodarstwo rolne" oraz związanych z nim praw i obowiązków. Wieś i Rolnictwo, nr 2, 2005.
• Kowalski A.: Ziemia w polityce państwa [w:] Gospodarowanie ziemią rolniczą. ANR, IERiGŻ-PIB. Dodatek do Nowego Życia Gospodarczego, 24.5.2007.
• Paszkowski S., Poczta W., Wysocki F.: Sytuacja strukturalna i produkcyjna rolnictwa polskiego na tle rolnictwa UE [w:] Identyfikacja priorytetów w modernizacji sektora rolno-spożywczego w Polsce. FAPA, Warszawa 1998.
• Poczta W.: Rolnictwo polskie w przededniu integracji z Unią Europejską. Poznań 2003.
• Poczta W.: Wpływ integracji na sytuację strukturalną, produkcyjną i ekonomiczną polskiego rolnictwa [w:] Stan polskiej gospodarki żywnościowej po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Praca zbiorowa pod red. R. Urbana. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2009.
• Podstawy strategii zintegrowanego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce. Praca zbiorowa pod red. J. Wilkina. Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2003.
• Polska strategia w procesie kształtowania polityki Unii Europejskiej wobec obszarów wiejskich i rolnictwa (red. nauk. J. Wilkin, M. Błąd, D. Klepacka). IRWiR PAN, Warszawa 2006.
• Sikorska A.: Rynek ziemi i struktura agrarna [w:] Gospodarowanie ziemią rolniczą. ANR, IERiGŻ-PIB. Dodatek do Nowego Życia Gospodarczego, 24.5.2007.