Odległość w wyodrębnianiu stref wpływu wielkich miast w Polsce

• Autorzy: Hanna Gruchociak

Warianty tytułu

Distance to Isolate the Impact Zones of Large Cities in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W literaturze przedmiotu z zakresu analizy regionalnej wielu autorów podkreśla, że informacja na temat dojazdów do pracy jest niezbędna do dokonania delimitacji obszarów metropolitalnych. Do niedawna przeprowadzenie delimitacji stref wpływu wielkich miast w Polsce na podstawie informacji o dojazdach do pracy nie było możliwe ze względu na brak odpowiednich danych. Jednak w 2010 roku Urząd Statystyczny w Poznaniu opublikował wyniki unikatowego badania na temat dojazdów w roku 2006 do pracy, opartego na danych pozyskanych z zasobów rejestrów podatkowych Ministerstwa Finansów. W pracy podjęto próbę wyodrębnienia zbioru wielkich miast oraz zaproponowano algorytm wyznaczania odległości od najbliższego z nich. Pozwoliło to na zbadanie zróżnicowania siły zależności charakterystyk rynku pracy oraz dojazdów związanych z zatrudnieniem od odległości od ośrodków centralnych. W oparciu na wyznaczonych odległościach podjęta została próba delimitacji stref wpływu wielkich miast. Wskazane zostały również zależności pomiędzy położeniem badanych obszarów i natężeniem dojazdów do pracy, w szczególności uwzględniające ich odległości od ośrodków centralnych. Rozważania te oparte zostały na modelu J.H.Thunena. (abstrakt oryginalny)

EN

In the literature, the authors emphasize that information on commuter routes is essential to make delimitation of metropolitan areas. Until recently, conducting the delimitation of the influence zones of large cities in Poland, based on information about commuter routes was not possible due to the lack of adequate data. In 2010, the Statistical Office in Poznań published the results of a unique research concerning employment-related population flows for the year 2006, based on the data obtained from tax records of the resources of the Ministry of Finance. This was the first study since 1988 for this labor market area. This paper attempts to isolate a set of large cities and propose an algorithm for determining the distance from the nearest of them. This allowed to examine diversification of the strength of correlation between characteristics of the labor market and commuter routes, and distance from the large cities. Based on the determined distances, an attempt was made to delimitate the influence zones of large cities. The relationship between location of the areas and intensity of commuter routes on their territory, particularly taking into account their distance from large cities, was also studies. These considerations were based on the Thünen's model. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wielkie miasta; Rynek pracy; Transport pasażerski; Migracja ludności

EN

Great city; Labour market; Passenger transport; Population migration

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 227
• Strony: 107--125

Twórcy

autor

Hanna Gruchociak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Beguin, H. 1992, Region a ośrodki centralne, w: Ponsard, C. (red.), Ekonomiczna analiza przestrzenna, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Chojnicki, Z., 1966, Zastosowanie modeli grawitacji i potencjału w badaniach przestrzenno-ekonomicznych, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
• Collin, J.P., Robertson, M, 2004, Metropolitan Change and Related Political Behaviour in Canadian Metropolies, referat przygotowany na spotkanie programu International Observatory w Bordeaux, 9 stycznia.
• Czyż, T. (red.), 1996, Zastosowanie modelu potencjału w regionalizacji strukturalnej Polski, Wydawnictwo Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Filas-Przybył, S., Stachowiak, D., 2010, Badanie przepływów ludności związanych z zatrudnieniem, w: Procesy metropolizacyjne w teorii naukowej i praktyce, konferencja naukowa Łódź, 12-14 października 2009, GUS, Warszawa.
• Gawryszewski, A., Korcelli, P., Nowosielska, E., 1998, Funkcje metropolitalne Warszawy, Zeszyty IGiPZ PAN, nr 53.
• Gazińska, M., 1995, Modele ciążenia i potencjału w badaniu bezrobocia w województwie szczecińskim, Przegląd Statystyczny, r. XLII, z. 3-4.
• Goldstein, H., 2003, Multilevel Statistical Models, 3rd ed., Edward Arnold, London.
• Herbst, M., 2003, Koniunktura gospodarcza metropolii, Scholar, Warszawa.
• Hoffmann-Martinot, V., 2004, Towards an Americanization of French Metropolitan Areas?, referat przygotowany na spotkanie programu International Metropolitan Observatory w Bordeaux, 9 stycznia.
• Hołowiecka, B., 2002, Strefa wpływu Torunia na podstawie dojazdów do pracy, w: Szymańska, D. (red.), Biuletyn Geograficzny, nr 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2002, s. 251-262.
• Huriot, J.M., 1992, Przestrzeń produkcyjna a renta gruntowa, w: Ponsard, C. (red.) Ekonomiczna analiza przestrzenna, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Jałowiecki, B., 2000, Społeczna przestrzeń metropolii, Scholar, Warszawa.
• Klassen, L.H., Paelinck, J.H.P, Wagenaar, S., 1982, Systemy przestrzenne, PWN, Warszawa.
• Kopczewska, K., Kopczewski, T., Wójcik, P., 2009, Metody ilościowe w R Aplikacje ekonomiczne i finansowe, CeDeWu.pl, Warszawa.
• Korcelli, P., Gawryszewski, A., Potrykowska, A., 1992, Przestrzenna struktura ludności Polski. Tendencje i perspektywy, Studia KPZK PAN, t. XCVIII.
• Kruszka, K. (red.), 2010, Dojazdy do pracy w Polsce. Terytorialna identyfikacja przepływów ludności związanych z zatrudnieniem, GUS, Warszawa.
• Parysek, J., 1997, Podstawy gospodarki lokalnej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Raudenbush, S. W., Bryk, A.S., 2002, Hierarchical Linear Models. Applications and Data Analysis Methods, Second Edition, Sage Publications, London-Thousand Oaks-New Delhi.
• Sellers, J., 2004, The Suburbanized Metropolies and Politics: Is There a U.S. Model, referat przygotowany na spotkanie programu International Metropolitan Observatory w Bordeaux, 9 stycznia.
• Smętkowski, M., 2001, Nowe relacje między metropolią i regionem w gospodarce informacyjnej. Studia Regionalne i Lokalne, nr 4.
• Smętkowski, M., 2007, Delimitacja obszarów metropolitalnych - nowe spojrzenie, w: Gorzelak, G., Tucholska, A. (red.), Rozwój, region, przestrzeń, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, EUROREG, Warszawa, s. 215-233.
• Swianiewicz, P., Mielczarek, A., Klimska, U., 2004, Nierówne koalicje: liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu zarządzania rozwojem, Scholar, Warszawa.
• Swianiewicz, P., Klimska, U., 2005, Społeczne i polityczne zróżnicowanie aglomeracji w Polsce - waniliowe przedmieście, mozaika przedmieść, Prace i Studia Geograficzne, t. 35, Warszawa, s. 45-70.
• Twisk Jos, W.R., 2010, Analiza wielopoziomowa - przykłady zastosowań. Praktyczny podręcznik biostatyki i epidemiologii, Szkoła Główna Hadlowa Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Węziak, D., 2007, Wielopoziomowe modelowanie regresyjne w analizie danych, Wiadomości Statystyczne, nr 9, s. 1-12, Warszawa.
• Zoller, H.G., 1992, Przestrzeń rezydencjalna a cena mieszkania, w: Ponsard, C. (red.), Ekonomiczna analiza przestrzenna, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.