Meandry ideologii konfucjańskiej i polityki w Chinach

• Autorzy: Jan Konior

Warianty tytułu

Meanderings of Confucian Ideology and the Policy in China

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł zwraca uwagę na aspekty historyczno-polityczne ideologii konfucjańskiej w historii Chin, uwzględniając systemy filozoficzne: konfucjanizm i taoizm. Wykształcona klasa chińskich literatów miała duży wpływ na zbiurokratyzowany system zarządzania. Konfucjanizm organizuje społeczeństwo i jego hierarchię pomiędzy zwierzchnictwem a jego podporządkowaniem. Jednostka powinna dostosować się do ustalonych norm społecznych (konfucjańskich), które sprawdzone w historii, stają się gwarantem ładu społecznego. Władza w Chinach zawsze podlegała kontroli. Cesarze rządzili przez swoich ministrów, najbliższą rodzinę, często też przez eunuchów. Jedni drugich kontrolowali i jedni drugim niedowierzali. Kontrola, donosicielstwo, brak zaufania, przemoc - to stałe elementy w polityce zarządzania Chinami, zarówno w cesarskich Chinach, jak i obecnych - komunistycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article draws attention to the historical and political aspects of the ideology of Confucius in the history of China with regard to the philosophic systems of Confucianism and Taoism. The educated class of Chinese writers had a big impact on the bureaucratic management system. Confucianism organizes society and its hierarchy between authority and those that are subordinated to it. An individual must conform to established (Confucian) social norms that have been tested by history, and have become a guarantor of the social order. Authority in China has always been subject to control. Emperors ruled through their ministers, their next of kin, and quite often through eunuchs. They controlled one another and disbelieved one another. Control, informing on each other, mistrust, violence - these are the fixed elements in the policy of China, both in Imperial China as well as in the present, communist period. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Religia; Ustrój polityczny; Systemy filozoficzne; Kultura polityczna

EN

Religion; Political organization; Philosophical systems; Culture of politics

• Czasopismo: Horyzonty Polityki
• Rocznik: 2012
• Tom: 3
• Numer: nr 5 Religijne wizje polityki
• Strony: 83--102

Twórcy

autor

Jan Konior

• Akademia Ignatianum w Krakowie

Bibliografia

• Arystoteles, Mesotes, Etyka Nikomachejska, II, 5.
• Chiński optymizm, z Krzysztofem Gawlikowskim rozmawia Marcin Żyła, "Znak" 638-639, lipiec - sierpień 2008.
• Corradini P., La Città Proibita, Storia e collezioni, wyd. pol., Zakazane Miasto, Historia i zbiory sztuki, Arkady, Warszawa 1999.
• Cua A.S., Emergence of Chinese Philosophy, [w:] Comparative Approaches to Chinese Philosophy, red. Bo Mou, San Jose State University, USA 2003.
• Darcourt P., Requiem pour L'église de Chine, Editions de la Table Ronde, Paris 1969.
• Dialogi konfucjańskie, przekł. K. Czyżewska-Madajewicz i in., Ossolineum, Wrocław 1976.
• Eberhard W., Guilt and Sin in Traditional China, University of California Press, California 1967.
• Eberhard W., Symbole chińskie, Obrazkowy język Chińczyków, Universitas, Kraków 1996.
• Fairbank J.K., Historia Chin, Nowe spojrzenie, wyd. II, w j. polskim, przekł. T. Lechowska, Z. Słupski, Wydawnictwo Marabut, Warszawa - Gdańsk 2003.
• Fenby J., Chiny, upadek i narodziny wielkiej potęgi, przekł. J. Wąsiński, J. Wołk-Łaniewski, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009.
• Granet M., Cywilizacja chińska, przekł. i oprać, sinologiczne M.J. Künstler, Warszawa 1995.
• Gumilow L., Śladami cywilizacji wielkiego stepu, PIW, Warszawa 1973.
• Hegel G.W.H., Wykłady z historii filozofii, 1.1, przekł. S.F. Nowicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• Hsien C.H., The Chinese Concept of "Face", "American Anthropologist" nr 46, USA 1944.
• Jullien F., Pochwała nieokreśloności, zapiski o myśli i estetyce Chin, przekł. B. Szymańska, A. Śpiewak, Wydawnictwo UJ, Kraków 2006.
• Konior J., "Zagadnienie grzechu" w kulturze chińskiej, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006.
• Kruczkowska M., Chiny mogą się zestarzeć, zanim się wzbogacą, <http:// wyborcza.pl/1,75477,6533408, html>.
• Małek R., Meandry religii i polityki w Chinach, "Znak" nr 638-639, lipiec - sierpień 2008.
• Olszewski W., Chiny, zarys kultury, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2003.
• Pimpaneau J., Chiny kultura i tradycje, przekł. I. Kałużyńska, Dialog, Warszawa 2001.
• Shih J., La Catechetica Missionaria, PUG, Roma 1993.
• Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Wisiliew L., Kulty, religie i tradycje Chin, przekł. A. Bogdański, PIW, Warszawa 1974.
• Wu J.C.H., O radości, przekł. i oprać. R. Małek, Verbinum, Warszawa 1987.
• Zee A., Potykając chmury, rzecz o chińskim języku i podniebieniu, przekł. A. Molek, Wydawnictwo Buki, Piaseczno 2008.