Wielokryterialna symulacyjna ocena decyzji o finansowaniu edukacji wyższej

• Autorzy: Przemysław Szufel , Tomasz Szapiro

Warianty tytułu

Simulation Approach in Multicriteria Decision Analysis of Higher Education Financing Policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W tekście zaproponowano procedurę optymalizacji w warunkach podejmowania decyzji wielokryterialnych, w których przyporządkowanie ocen wariantom decyzji nie ma jawnej reprezentacji. Rozważany problem dotyczy identyfikacji i optymalizacji skutków projektów reform systemu edukacji wyższej modyfikujących system finansowania opłat za studia, a w szczególności wprowadzenia współpłatności. W opracowaniu przedstawiono model systemu edukacyjnego, który został wystylizowany i skalibrowany danymi z polskiej gospodarki. Za pomocą metod symulacji wieloagentowej wyznaczono wielokryterialne oceny decyzji regulatora o finansowaniu systemu edukacji wyższej (średni dochód, nierówności, wydatki budżetowe). Wyboru niezdominowanych ocen dokonano zgodnie z preferencjami reprezentowanymi za pomocą stożkowej relacji dominacji. (abstrakt oryginalny)

EN

In the paper we propose an optimisation procedure in a multicretaria decision making problem when there is no functional representation which assigns outcome values to decisions. The problem under consideration deals with education financing policy - particularly of co-financing education. We present a stylized model of an educational system calibrated accordingly to the polish educational market. We use a multiagent simulation to estimate outcomes for various education financing policies. The outcomes include household incomes, social inequality and government expenditures. Finally we compare the outcomes along to preferences represented by a cone domination relation and determine nondominated policy decisions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo wyższe; Edukacja; Finansowanie szkolnictwa; Symulacja; Symulacja wieloagentowa

EN

Higher education; Education; Financing of education; Simulation; Multi-agent based simulation

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 238 Zastosowanie badań operacyjnych : zarządzanie projektami, decyzje finansowe, logistyka
• Strony: 95--110

Twórcy

autor

Przemysław Szufel

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Tomasz Szapiro

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Axtell R. [2000], Why agents? On the varied motivations for agent computing in the social sciences, Center on Social and Economic Dynamics, Working Paper no. 17.
• Bank Światowy [2011], World Development Indicators, wordbank.org (dostęp 10.09.2011).
• Becker G.S. [1993], Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education, The University of Chicago Press, Chicago.
• Behrman J.R., Rosenzweig M.R. [2002], Does increasing women's schooling raise the schooling of the next generation?, "American Economic Review", vol. 92, s. 323-334.
• Bonabeau E. [2001], Agent-based modeling: methods and techniques for simulating human systems, Proceedings of National Academy of Sciences 99(3), s. 7280-7287.
• Coad P., Yourdon E. [1994], Analiza obiektowa, Oficyna Wyd. Read Me, Warszawa.
• Czapiński J., Panek T. (red.) [2009], Diagnoza społeczna 2009 - warunki i jakość życia Polaków, Warszawa.
• Ernst & Young Poland, IBnGR [2010], Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce do 2020 roku.
• Grossman M. [2006], Education and nonmarket outcomes, [w:] Handbook of Economics of Education, eds E.A. Hanushek, F. Welch, Elsevier, vol. 1, s. 577-633.
• GUS [2008], Dochody i warunki życia ludności Polski.
• GUS [2010], Szkoły wyższe i ich finanse w roku 2009, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Holland J. [1995], Hidden Order: How Adaptation Builds Complexity, Addison-Wesley, Reading, MA.
• Jajuga K., Jajuga T., Wrzosek K., Wrzosek S. [1993], Elementy teorii systemów i analizy systemowej, Wyd. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.
• Jennings N.R. [2000], On Agent-Based Software Engineering, "Artificial Intelligence", vol. 117, iss. 2, s. 277-296.
• Johnstone D.B., Arora A., Experton W. [1998], The Financing and Management of Higher Education: A Status Report on World-Wide Reforms, World Bank, Washington, DC.
• Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich [2010], Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego 2010-2020. Projekt środowiskowy.
• Luke S., Cioffi-Revilla C., Panait L., Sullivan K. [2004], MASON: A New Multi-Agent Simulation, Swarm Fest 2004.
• Macal C.M., North M.J. [2006], Tutorial on agent-based modeling and simulation part 2: how to model with agents, Proceedings of the 2006 Winter Simulation Conference, eds L.F. Perrone, F.P. Wieland, J.Liu, B.G. Lawson, D.M. Nicol, R.M. Fujimoto.
• Oechslein C., Klügl F., Herrler R., Puppe F. [2002], UML for Behavior-Oriented Multi-agent Simulations, "Lecture Notes in Computer Science", vol. 2296/2002, s. 742-743.
• Sztanderska U. [2004], Determinanty kształcenia wyższego w Polsce, [w:] Biogramy edukacyjne, red. B. Minkiewicz, T. Szapiro, Warszawa.
• Wojewnik P., Szapiro T. [2010], Bireference Procedure fBIP for Interactive Multicriteria Optimization with Fuzzy Coefficients, "Central European Journal of Economic Modelling and Econometrics (CEJEME)", vol. 2, iss. 3.