Warianty tytułu
The Critique of Expected Utility Theory in Model of Respondent in Questionnaire Surveys
Języki publikacji
Abstrakty
Na problem konstrukcji kwestionariusza ankietowego w badaniach sondażowych można spojrzeć przez pryzmat treści oraz formy zawartych w nim pytań. O ile treść pytania odnosi się do poszukiwanych przez badacza faktów lub opinii, o tyle forma odnosi się do pozatreściowego wymiaru pytań. Treść pytań, zgodnie z orientacją etic, jest wynikiem przyjętej koncepcji badania, kategorii pojęciowych obowiązujących w zdefiniowanym obszarze badawczym oraz zasad pomiaru w ramach uprawianej dyscypliny. Forma pytań odnosi się zaś do tez teorii pytań w badaniach sondażowych, która w chwili obecnej nie istnieje. Model poznawczy respondenta zakłada, że udzielanie odpowiedzi na pytanie kwestionariuszowe jest procesem, w ramach którego realizowana jest sekwencja następujących faz: interpretacja pytania, przywołanie z pamięci gotowej odpowiedzi - sądu lub jedynie adekwatnych informacji, które pozwolą taki sąd wyprowadzić, sformułowanie odpowiedzi oraz jej zredagowanie. Przy czym zakłada się, że respondent może rozważać kilka wariantów odpowiedzi. Wybór jednego z nich podporządkowany jest z kolei zasadzie racjonalności. W świetle teorii racjonalnego wyboru odpowiedzi respondenta w badaniu kwestionariuszowym podlegają zasadzie maksymalizacji subiektywnej użyteczności. Oznacza to, że respondent wybiera odpowiedź, która w jego ocenie jest najbardziej korzystna. Uznaje się przy tym, że występuje samoistna motywacja do wyboru wariantów prawdziwych, co często uzasadnia się niskim kosztem mówienia prawdy. Mówienie prawdy minimalizuje bowiem psychologiczny koszt podejmowania decyzji. (fragment tekstu)
The concept of rationality is a base of explanation of respondents behaviours during interview. In model of choice decision a set of alternatives is assumed. An individual will choose an alternative that maximises utility. The honest answer is this one, which utility is the highest, because truth is the most valuable and the cost of honest answer is the lowest. The paper presents a critique of expected utility theory as a model of respondent in questionnaire surveys. Answering a question as a process of choice among risky prospects exhibit several pervasive effects that are inconsistent with the basic tents of utility theory. An alternative explanation of mechanism of answer is developed using prospect theory. (original abstract)
Słowa kluczowe
Rocznik
Numer
Strony
18--26
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Bibliografia
- Cieślak A., Behawioralna ekonomia finansowa. Modyfikacja paradygmatów funkcjonujących w nowoczesnej teorii finansów, "Materiały i Studia" 2003, nr 165.
- Falkowski A., Tyszka T., Psychologia zachowań konsumenckich, GWP, Gdańsk 2002.
- Kahneman D., Tversky A., Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk, "Econometrica" 1979, no. 2, s. 263-291.
- Klimkowski C., Znaczenie założeń behawioralnych w ekonomii, "Ekonomista" 2002, nr 5-6.
- Psychologia ekonomiczna, red. T. Tyszka, GWP, Gdańsk 2004.
- Pudney S., Modeling Individual Choice. The Econometrics of Corners, Kinks and Holes, Blackwell Cambridge & Oxford, 1990.
- Rubinstein A., Modeling Bounded Rationality, The MIT Press, Cambridge 1998.
- Simon H., Models of Man, Wiley, New York 1957.
- Sułek A., Sondaż polski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2001, s. 147.
- Szapiro T., Co decyduje o decyzji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
- Tyszka T., Zeleśkiewicz T., Racjonalność decyzji, PWE, Warszawa 2001.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171218919
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.