Zadłużenie gmin w Polsce w latach 1999-2005 - stan i przyczyny

• Autorzy: Marcin Wiśniewski

Warianty tytułu

Communal Debt in Poland from 1999 till 2005 - Reasons, Volume and Structure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ideą przyświecającą tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego było i jest powierzenie jak największej części zadań jednostkom samorządowym, które są najbliżej obywatela. Stąd gros zadań, realizowanych przez samorządy, zlecono gminom. Na sfinansowanie wydatków związanych z wykonywaniem poszczególnych zadań gminy zostały wyposażone w dochody. Jednakże środki te - jak pokazuje historia - nie są wystarczające w stosunku do potrzeb. Wynika to między innymi z chęci realizowania powierzonych zadań na wysokim poziomie (a przynajmniej zadowalającym) oraz z rosnących oczekiwań społeczności wobec władz lokalnych. Czynniki te powodują konieczność zaciągania zobowiązań finansowych przez gminy (i inne jednostki samorządu terytorialnego). W niniejszym artykule zostaną zaprezentowane w pierwszej kolejności dochody i wydatki gmin kształtujące wynik finansowy, którego ujemna wartość prowadzi do wzrostu zadłużenia badanych podmiotów. Na podstawie tych kategorii finansowych zostaną podjęte próby ustalenia przyczyn powstania zadłużenia gmin. Następnie zostaną opisane prawne aspekty zaciągania długu gminnego, z uwzględnieniem jego form i ograniczeń. Ponadto zostanie dokonana analiza kształtowania się wielkości i struktury zadłużenia gmin. Dokonane prezentacje pozwolą na wyciągnięcie wniosków i wysunięcie ewentualnych hipotez. (fragment tekstu)

EN

The author has made an attempt to analyze Polish communal debt from 1999 to 2004. Firstly, the reasons of the debt have been shown. The communal debt is a result of budget deficits' accumulation. Thus, the author has presented communal incomes, spendings and deficits. The analyses of these economical categories allowed to make some conclusions about the debts reasons. Secondly, the legal aspects, restrictions and forms of communal debt have been presented. Finally, the debts volume and structure have been analyzed. Particularly, the participation of communal debt in government debt and local government debt has been studied. Moreover, the term and objective structure of the debt has been examined. The conducted researches have shown that since 1999 there was a significant increase of communal debt in Poland. After analyzing the debts structure, it has occurred that the bank credits and loans are the biggest and stable part of the debt, but the participation of the municipal bonds is still increasing. In author's opinion, the main reason for the debts growth is the communal authorities' willingness to realize investments that increase local growth and welfare. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zadłużenie; Gmina; Samorząd terytorialny; Budżet gminy; Dochody gminy; Wydatki budżetowe; Deficyt budżetowy

EN

Indebtedness; District; Local government; District budget; Local revenues; Budget expenditures; Budget deficit

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 2007
• Numer: nr 80
• Strony: 207--225

Twórcy

autor

Marcin Wiśniewski

Bibliografia

• Bakalarczyk S., Usługi bankowe dla gmin, Oficyna Wydawnicza AJG, Bydgoszcz 2005, s. 44, 99.
• Borodo A., Samorząd terytorialny - system prawnofinansowy, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, s. 134-167, 172-180.
• Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska-Koczkodaj M., Analiza finansowa w jednostkach samorządu terytorialnego, Municipium, Warszawa 2004, s. 110-112.
• Gaudemet P.M., Molinier J., Finanse publiczne, PWE, Warszawa 2000, s. 248.
• Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, s. 196.
• Kańduła S., Kijek I., Państwowy dług publiczny a zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego, w: Samorząd lokalny w Polsce, red. S. Michałowski, A. Pawłowska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004, s. 223.
• Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., DzU nr 78, poz. 483, art. 164 i 165.
• Nowacka E.J., Polski samorząd terytorialny, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005, s. 63-64.
• Rudzka-Lorentz Cz., System finansowy jednostek samorządu terytorialnego, w: System finansowy w Polsce, red. B. Pietrzak, Z. Polański, B. Woźniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 568.
• Sprawozdania roczne z wykonania budżetów gmin w latach 1999-2005, Ministerstwo Finansów, www.mf.gov.pl.
• Sprawozdania roczne z wykonania budżetów gmin w latach 2001-2005, Ministerstwo Finansów.
• Śliwiński P., Ostrowski J., Stępniewski M., Obligacje komunalne i ich rola w finansowaniu inwestycji, Twigger, Warszawa 2005, s. 15.
• Usługi bankowe dla samorządu terytorialnego, red. E. Denek, Biblioteka Menedżera i Bankowca, Warszawa 2000, s. 27-29, 32-34.
• Ustawa o finansach publicznych, art. 4, ust. 2, art. 5, ust. 1, art. 6, ust. 2, art. 9, art. 10, ust.1, art. 11, ust. 1, art. 69, art. 82, art. 84, art. 169, art. 170, art. 172.
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, DzU nr 203, poz. 1966, art. 4.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, DzU nr 16, poz. 93 z późn. zm., art. 720.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, DzU nr 140, poz. 939 z późn. zm., art. 69, ust. 1.
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, DzU nr 249, poz. 2104, art. 7 ust. 1.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, DzU nr 16, poz. 95 z późn. zm., art. 51 i 54.
• Wiśniewski M., Papiery komercyjne w Polsce i Unii Europejskiej - aspekty prawne emisji i obrotu, w: Nauki finansowe wobec współczesnych problemów gospodarki polskiej, t. 4, Rynki finansowe, red. J. Czekaj, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2004, s. 229-236.