Współczesne cele i metody kształcenia w świetle koncepcji Wacława Nałkowskiego

• Autorzy: Magdalena Misztalska

Warianty tytułu

The Aims and Methods of Education According to Wacław Nałkowski and Contemporary Authors

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współczesna dydaktyka geografii jest definiowana jako nauka, która formułuje cele nauczania geografii, opracowuje kryteria doboru i sposoby układu treści nauczania geografii, adaptuje ogólnodydaktyczne oraz opracowuje własne metody kształcenia i środki dydaktyczne. Nadrzędnym jej zadaniem jest więc określenie celów, które geografia ma do spełnienia w procesie edukacji, od tego bowiem zależy dobór treści nauczania, metod i środków dydaktycznych oraz kontroli i oceny uczniów. Wacław Nałkowski spośród wielu gałęzi geografii wyróżniał również geografię szkolną. W swoich publikacjach podkreślał kształcące znaczenie przedmiotu. Zestawienie celów kształcenia sformułowanych przez Nałkowskiego (1920) z celami nauczania geografii współczesnej pozwala na stwierdzenie, że większość z nich pozostała niezmieniona. Współczesne cele poznawcze odpowiadają "kształceniu konkretnemu" Nałkowskiego, cele kształcące to nic innego jak "kształcenie formalne", natomiast cele wychowawcze odpowiadają dawnemu "kształceniu uczuć etyczno-społecznych".[...]Chociaż współczesne cele kształcenia geograficznego nie różnią się istotnie od tych, które formułował Nałkowski, szkolna rzeczywistość w coraz większym stopniu odbiega od standardów, jakie wypływają z dydaktyki Nałkowskiego. Jest to uczony, którego poglądy szanowane są jedynie oficjalnie i okazjonalnie, zwłaszcza na poziomie teoretycznym. W praktyce szkolnej natomiast wciąż pokutują metody i podręczniki, które służyć mają głównie napełnianiu magazynu recepcyjnego uczniów i przełamywaniu ich zdrowego, instynktownego oporu. (fragment tekstu)

EN

An important task of geographical education is thought to be the formulation of teaching objectives, the selection of contents and development of teaching methods. The primary task is then to define teaching objectives since the formulation of objectives is thought to be a decisive factor in the selection of contents and methods. All these topics constitute the subject matter of the special branch of geography distinguished by Nałkowski, namely the "school geography", which was seen as extremely important. The article contains a comparison of contemporary geography teaching purposes according to Stanisław Zając, and those promoted by Wacław Nałkowski. The author concludes that although the modern geographical education goals are not significantly different from those formulated by Nałkowski, school reality increasingly deviates from the standards fixed by him more than a century ago. Therefore, Nałkowski is a scholar whose views are respected only officially and occasionally, especially at theoretical level. In school practice, however, there are promoted methods and manuals, which serve mainly to fill-in students' brain with theory, and to break their natural, instinctive resistance. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nauka; Postęp cywilizacyjny; Psychologia

EN

Science; Progress of civilization; Psychology

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Geographica
• Rocznik: 2011
• Tom: 2 Koncepcje Wacława Nałkowskiego w świetle osiągnięć współczesnej nauki i filozofii
• Strony: 118--122

Twórcy

autor

Magdalena Misztalska

• Uniwersytet Opolski; Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu

Bibliografia

• Angiel J., 2010, Eseje geograficzne - wykorzystanie w edukacji regionalnej, "Geografia w Szkole", nr 5, s. 12-14.
• Mularczyk M., Kowalska A., 2003, Postawy gimnazjalistów wobec geografii szkolnej, "Geografia w Szkole", nr 5, s. 16-20.
• Nałkowski W., 1920, Zarys metodyki geografii, wyd. II, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie, Poznań-Łódź-Lublin-Wilno.
• Nałkowski W., 1968, Dydaktyka geografii, oprac. G. Wuttke, PZWS, Warszawa.
• Piskorz S. (red.), 1997, Zarys dydaktyki geografii, WN PWN, Warszawa.
• Piskorz S., Wężowicz-Bochenek B., 2010, Trudności w pracy geografii i ich przezwyciężenie, "Geografia w Szkole", nr 5, s. 5-11.
• Rodzoś J., Szczęsna J., Wojtanowicz P., 2008, Transformacje geografii szkolnej, [w:] A. Hibszer (red.), Polska dydaktyka geografii. Idee - tradycje - wyzwania, Wydział Nauk o Ziemii Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec, s. 99-110.
• Stankiewicz M., 2000, Znaczenie map topograficznych w nauczaniu geografii oraz kształtowaniu wiedzy o swoim regionie, "Geografia w Szkole", nr 2/3, s. 74-80.
• Zając S., 1997, Cele nauczania geografii, [w:] Piskorz S. (red.), Zarys dydaktyki geografii, WN PWN, Warszawa, str. 29-42