Kapitał ludzki jako czynnik transformacji polskiej gospodarki - aspekty makro- i mikrospołeczne

• Autorzy: Adam Bartoszek

Warianty tytułu

The Human Capital as a Factor in the Transformation of the Polish Economy - some Social Macro and Micro Aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dlaczego w warunkach kapitalistycznej transformacji dyskurs klasowy stał się bezużyteczny? Stawiam tu hipotezę, że popularności bezklasowego podejścia do diagnozowania czynników transformacji ekonomicznej sprzyja rozpowszechnienie teorii kapitału ludzkiego. Pytanie badawcze brzmi następująco - dlaczego teoria kapitału ludzkiego stała się swoistą ideologiczną doktryną modernizacji systemów gospodarczych krajów postkomunistycznych? Zastosowanie teorii kapitału ludzkiego do diagnozy mechanizmów transformacji polskiej gospodarki powiążę z jej makrosystemowymi dylematami. Analizę tę uzupełnia empiryczna ilustracja sposobów myślenia Polaków o rzeczywistości gospodarczej i szansach rynkowych na poziomie lokalnym (sfera mikro). Odwołam się do danych z badań nad czynnikami aktywizacji i degradacji kapitału ludzkiego w miastach peryferyjnych małej i średniej wielkości, wykonanych w latach 2008-2009 w ramach projektu MNiSW nr N N1 16201433. (fragment tekstu)

EN

The article discusses the dilemmas of transformations in Polish economy. While the theories of human capital mobilisation are overly displayed, there is a lack of awareness of the role that class differences play in the transition from socialism to capitalism. The theory of human capital performs the function of mobilization but also hides the real class differences in the field of the property rights. The author tends to link these two mechanisms for developing capitalistic entrepreneurship and a market culture. He analyzes the characteristics of human capital at the micro- and macro-social level. The conclusions suggest that activation of the human capital increases the educational aspirations, individualisation of theattitudes and strengthens the amoral familiarism of Polish society. Consumer' s attitudes are the source of the economic activity among the Poles but they still lack the positive models for modern enterprise and respect for the market property rights. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kapitał ludzki

EN

Human capital

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 70 Społeczno-kulturowe uwarunkowania funkcjonowania rynków i przedsiębiorstw
• Strony: 13--24

Twórcy

autor

Adam Bartoszek

Bibliografia

• J. Kochanowicz: Duch kapitalizmu na polskiej peryferii: perspektywa historyczna. W: Kultura i gospodarka. Red, J. Kochanowicz. M. Marody. Wydawnictwo Naukowe Scholar. Warszawa 2010. s. 21 i nast.
• A. Aslund. Jak budowano kapitalizm. Transformacja Europy Środkowej j Wschodniej. Rosji i Azji Środkowej. KiW. Warszawa 2010. s. 43-49.
• F. Bylok. 1. Sikora. B. Sztumska: Wybrane aspekty socjologii rynku. WWZPCZ. Częstochowa 2001. s. 46-47.
• T.G. Grosse: Kulturowe podstawy zróżnicowań kapitalizmu w Europie. W: Kultura i gospodarka. Op. cit., s. 225-231.
• Z. Krasnodębski: Demokracja peryferii. Gdańsk 2003, s. 197-212.
• T. Zarycki: Peryferie. Nowe ujęcia zależności centro-peryferyjnych. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009. s. 147 i nast.
• R. Dahrendorf: Klasy w społeczeństwie postkapitalistycznym (II) Konflikt w sferze polityki W: R. Dahrendorf: Klasy i konflikt klasowy w społeczeństwie przemysłowym. Nomos. Kraków 2008. s. 267
• Termin C. W. Milsa: Białe kołnierzyki. Amerykańskie klasy średnie. Warszawa 1965. s. 258-273
• H. Domański: Struktura społeczna. Wydawnictwo Naukowe Scholar. Warszawa 2004. s. 87-90
• J. Gardawski, L. Gilejko. J. Siewierski. R. Towalski: Socjologia gospodarki Warszawa 2006.
• W. Morawski: Socjologia ekonomiczna. PWN. Warszawa 2001
• M.B. Wallerstein, M. Mogee. R. Schoeneds: Global Dimensions of Intelectual Property Rights in Science and Technology. National Research Council Washington D.C. 1999
• J. Tittenbrun: Własność j interesy: Prywatyzacja w Polsce w ujęciu socjologii gospodarki. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1999. nr 3-4. s. 233-248
• J. Tittenbrun: Z deszczu pod rynnę. Meandry polskiej prywatyzacji (4 tomy). Poznań 2008
• D. Ost: Klęska "Solidarności". Muza. Warszawa 2007. s. 276-282
• E. Wnuk-Lipiński: Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany społecznej. PWN. Warszawa 1996, s. 184
• H. Domański. Polska klasa średnia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002; H. Domański: O ruchliwości społecznej w Polsce. IFiS PAN. Warszawa 2000
• H. Domański: Struktura społeczna. Wydawnictwo Naukowe Scholar: Warszawa 2004. s. 240
• E. Luttwak: Turbokapitalizm. Zwycięzcy i przegrani światowej gospodarki. Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2000
• T. Nonaka: The Knowledge Creating Company. "Harvard Business Review". November-December 1991
• Stan kapitału ludzkiego w Polsce. Raport Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Kadrami 2008. PSZK Warszawa (www.pzszk.org.pl patrz www.rynckpracy.pl/pliki/pdf/14.pdf). s. 43
• A. Bartoszek: Kapitał społeczno-kulturowy młodej inteligencji wobec wymogów rynku. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003. s. 218
• L. Gilejko: Robotnicy w transformacji - ocena ich położenia i szans. W: Wygrani i przegrani polskiej transformacji. Red. M. Jarosz. PWN. Warszawa 2005, s. 183 i 196
• P. Kozarzewski: Strategie przetrwania i rozwoju gospodarstw domowych W: Wygrani i przegrani polskiej transformacji. Red. M. Jarosz. PWN. Warszawa 2005, s. 247
• T. Mincer: Investment in Human Capital and Personal Income Distribution. "Journal of Political Economy". University of Chicago Press 1958. No. 66. s. 281-302
• T. W. Schultz: Investment in Human Capital. "American Economic Review". No. 51. s. 1-17
• G. Backer: Investment in Human Capital: An Theoretical Analysis. "Journal of Political Economy", University of Chicago Press 1962. No. 70. s. 9-49
• G. Hacker: Human Capital An Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education. Columbia New York and London 1964.
• T. Michalczyk, S. Musioł: Kapitał ludzki i społeczny rozwój społeczno-ekonomiczny w świetle nowej analizy instytucjonalnej. W: Kapitały ludzkie i społeczne a konkurencyjność regionów. Red. M.S. Szczepański, K. Bierwiaczonek, T. Nawrocki. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice. s. 62.
• P. Drucker: Społeczeństwo kapitalistyczne. PWN, Warszawa 1999.
• M. Adamowicz: Zarządzanie wiedzą jako strategia budowania niematerialnych zasobów organizacji pracujących dla wsi i rolnictwa. W: Materiały z konferencji "Zarządzanie wiedzą i informacją w organizacjach pracujących dla wsi i rolnictwa'". Warszawa - 16 września 2005
• B. Ślusarczyk: Kapitał ludzki jako czynnik determinujący zdolność konkurencyjną gospodarki narodowej. za B. Liberska: Polska w procesie liberalizacji gospodarki światowej. W: Wzrost gospodarczy w Polsce - perspektywa średniookresowa. Red. J. Lipiński, W.M. Orłowski. Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2001. s. 142
• S. Roszkowska: Kapitał ludzki a efektywność gospodarowania w Polsce w ujęciu regionalnym. W: Zróżnicowanie rozwoju polskich regionów. Elementy teorii i próba diagnozy. Red. E. Kwiatkowski. Łódź 2008, s. 145-146
• Polska. Ale jaka? Red. M. Jarosz. Wydawnictwo Oficyna Naukowa, Warszawa 2005
• P. Sztompka: Socjologia. Wydawnictwo Znak. Kraków 2002. s. 323 i nast.
• P. Sztompka: Zaufanie. Fundamenty społeczeństwa. Wydawnictwo Znak. Kraków 2007.
• A. Miszalska: Erozja więzi społecznej w III RP. W: Obszary ładu i anomii. Konsekwencje i kierunki polskich przemian. Red. A Miszalska, A. Piotrowski. Łódź 2006. s. 159
• Zróżnicowanie kapitału społecznego w środowisku wielkomiejskim. W: Kapitał społeczny a nierówności - kumulacja i redystrybucja. Red. K. Marzec-Holka. Bydgoszcz 2009. s. 187
• A. Bartoszek: Edukacyjna i zawodowa ruchliwość mieszkańców a jakość życia w miastach peryferyjnych. W: Aktywizacja i degradacja kapitału ludzkiego w środowisku lokalnym. Red. A. Bartoszek, U. Swadźba. Katowice 2010
• A. Bartoszek., U. Swadźba: Między rozwojem a peryferyjnością kapitału ludzkiego -wnioski o mobilności i jakości życia w środowisku lokalnym. W: Aktywizacja i degradacja kapitału ludzkiego w środowisku lokalnym. Red. A. Bartoszek, U. Swadźba. Katowice 2010.