Projekty naprawy pieniądza w ujęciu przedstawicieli polskiej myśli akademickiej i życia gospodarczego w latach 1919-1923

• Autorzy: Aleksandra Faron-Prejss

Warianty tytułu

The Projects of Money Rehabilitation Presented by the Representatives of Academic Society and Business

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W latach 1919-1923 powstało wiele projektów naprawy pieniądza zarówno autorstwa przedstawicieli rządu, jak i sfer akademickich i gospodarczych. Reforma walutowa została jednak przeprowadzona dopiero 28.04.1924 r. przez Władysława Grabskiego, w sytuacji gdy wszystkie negatywne skutki inflacji uzmysłowiły warstwom rządzącym, że dalsze jej trwanie doprowadzi jedynie do ruiny gospodarczej kraju. O problemach gospodarczych II Rzeczypospolitej aktywnie wypowiadali się ekonomiści związani ze środowiskiem krakowskim, warszawskim, lwowskim i poznańskim (fragment tekstu)

EN

After the First World War the government of Poland had many problems to solve. First of all it was necessary to make borders of country, to win the war with the Soviet Union and to unify currency. There were several currencies in circulation in Poland in this time. Moreover, there was inflation which transformed in hyperinflation. The government realized that unification of the currencies and overcoming inflation had been necessary but it also realized that it had been necessary to replace old money by one new currency. That's why many projects of money rehabilitation appeared in the period of 1918-1923.The first project of money rehabilitation was presented by Towarzystwo Ekonomistów i Statystyków Polskich in March, 1919. One of the most important projects was prepared by Szkoła Krakowska - the most significant center of science in this period. A very interesting project was also proposed by one of the most famous economists of these times - Edward Taylor. There were also other projects. In spite of many discussions and polemics the monetary reform was implemented only in 1924 by Władysław Grabski when the situation in Poland was very difficult.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Reforma Grabskiego; Polityka pieniężna; Inflacja; Ekonomiści

EN

Grabski's reform; Monetary policy; Inflation; Economists

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 48 Zagadnienia teorii ekonomii i polityki gospodarczej w ujęciu mikro- i makroekonomicznym
• Strony: 23--45

Twórcy

autor

Aleksandra Faron-Prejss

• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

Bibliografia

• J. Dąbrowski: Kilka uwag o stratach wojennych przemysłu Królestwa Polskiego z uwzględnieniem polityki ekonomicznej Niemiec i Austrii. "Przegląd Techniczny" 1919, nr 17-20, s. 84 i nast.
• E. Rose: Bilans gospodarczy trzech lat niepodległości. Gebethner i Wolff, Warszawa 1922, s. 32 i dalsze.
• A. Jackowski: Przemysł w Polsce po wojnie europejskiej. Szkic ekonomiczno-statystyczny. Odbitka z ..Rzeczpospolitej", Warszawa 1920, s. 20.
• T. Bissaga: Geografia kolejowa Polski z uwzględnieniem stosunków gospodarczo-komunikacyjnych. Drukarnia Biblioteka Polska, Warszawa 1938, s. 91 i nast.
• Z. Karpiński: Ustroje pieniężne w Polsce od roku 1917. PWN, Warszawa 1968, s. 29.
• F. Młynarski: Na przełomie kwestii walutowej. Towarzystwo Wydawnicze "Ignis", Warszawa 1922, s. 5
• B. Straszewicz: Jak rozwiązać sprawę waluty w Polsce. Drukarnia Straszewiczów, Warszawa 1920, s. 10.
• M. Obiezierski: Paląca sprawa naszego przesilenia gospodarczego, drożyzny i waluty polskiej. Druk. Synowie St. Niemiry, Warszawa 1921, s. 13.
• Z. Dalski: Wpływ losów waluty polskiej na życie gospodarcze zachodniej Polski. Fiszer i Majewski, Poznań 1922, s. 15.
• F. Hilchen: Sprawa Gdańska i polska gospodarka narodowa. Drukarnia "Nowogrodzka", Warszawa 1933, s. 10.
• H. Nowak: Bankowość w Polsce. Druk Banku Polskiego, Warszawa 1932, s. 235.
• A. Faron: Przebieg inflacji markowej w II Rzeczypospolitej. Zeszyty Naukowe AE, nr 26, Katowice 2003.
• U. Zagóra-Jonszta: Spory o model gospodarki Drugiej Rzeczypospolitej. (Problem etatyzmu, planowania i kartelizacji). AE, Katowice 1991, s. 17.
• A. Lityńska: Szkoła Krakowska (1921-1939). Zeszyty Naukowe AE, nr 59, Seria specjalna: Monografie, Kraków 1983, s. 9 i nast.
• W. Malinowski: Stabilizacja waluty w Polsce w latach 1924 i 1927 w świetle literatury. Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 1932, s. 37 i nast.
• U. Zagóra-Jonszta: Akademicka myśl ekonomiczna wobec interwencjonizmu w Polsce międzywojennej. "Ekonomista" 1990, t. I, s. 185-208.
• A. Lityńska: Polska myśl ekonomiczna okresu międzywojennego. AE, Kraków 1998, s. 26 i nast.
• Lista członków Towarzystwa Ekonomistów i Statystyków Polskich. "Ekonomista" 1920, t. 2, s. 218-220.
• Wielka Encyklopedia Powszechna. T. II. PWN, Warszawa 1963, s. 348.
• Z Towarzystwa Ekonomistów i Statystyków Polskich. Szkic projektu reformy walutowej w Polsce."Ekonomista" 1919, t. I, s. 199 i nast.
• J. Piekałkiewicz: Kronika Finansowa. Skarbowość. "Ekonomista" 1922, t. 4, s. 92 i nast.
• E. Taylor: Uwagi o reformie polskiej waluty. "Przegląd Wszechpolski" 1922, nr 12, s. 903-924.
• VI Zjazd Prawników i Ekonomistów Polskich. "Przegląd Gospodarczy" 1920, nr 5, s. 10 i nast.
• A. Krzyżanowski: Ankieta Towarzystwa Ekonomicznego. "Czas" 1921, nr 226.
• R. Rybarski: Marka polska i złoty polski. Peryński i Niklewicz, Warszawa 1922, s. 20.
• T. Brzeski: Kwestia walutowa. "Ekonomista" 1922, t. 4., s. 33-40.
• F. Młynarski: Zasady reformy walutowej Druk. Literacka, Warszawa 1921, s. 2-8.
• S. Głąbiński: Finanse i waluta w Polsce. "Przegląd Wszechpolski" 1922, nr 1, s. 15-30.
• VII Zjazd Prawników i Ekonomistów Polskich. "Przegląd Gospodarczy" 1922, nr 13, s. 495 i nast.
• Dziesięciolecie Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie (1921-1931). Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego, Kraków 1931, t. 48, s. 16.
• Program gospodarczy Rządu (Z posiedzenia Rady Centralnego Związku w dn. 16 stycznia 1921 r.). Odpowiedź nacz. dyr. p. Andrzeja Wierzbickiego. "Przegląd Gospodarczy" 1921, nr 3, s. 91.
• IV Walne Zgromadzenie Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie. "Czas" 1924, nr 58.
• Memoriał w sprawie położenia finansowego. Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków 1923, s. 12-14.
• A. Krzyżanowski, L. Oberlender: Naprawa skarbu i waluty w Austrii w latach 1922 i 1923. Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego, Kraków 1923, s. 60.
• A. Gałuszka: Uwagi o programie oszczędności w wydatkach Państwowych. Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego, Kraków 1923, t. 10. s. 37-39.
• F. Młynarski: Walka o naprawę skarbu. Tow. Wydawnicze "Ignis", Warszawa 1923, s. 5 i nast.
• F. Młynarski: Kryzys i reforma walutowa. Książnica-Atlas, Lwów 1925, s. 24.
• E. Rose: Pożyczka zagraniczna i reforma walutowa. "Przegląd Gospodarczy" 1923, nr 17, s. 603.
• E. Rose : O własnych siłach (Widoki uzyskania kredytu zagranicznego). "Przegląd Gospodarczy" 1920, nr 3, s. 1.
• E. Rose: Najbliższe zadanie. "Przegląd Gospodarczy" 1920. nr 14, s. 3.
• E. Rose: O naszą walutę. "Przegląd Gospodarczy" 1920, nr 6, s. 1 i nast.
• E. Rose: Nowa faza akcji naprawy skarbu. "Przegląd Gospodarczy" 1923, nr 16, 564.
• E. Rose: Reforma skarbu a stabilizacja waluty. "Przegląd Gospodarczy" 1922, nr 23, s. 822-826.
• E. Rose: Dokoła zagadnienia stabilizacji marki polskiej, "Przegląd Gospodarczy" 1922, nr 24, s. 869.
• E. Strasburger: Finanse Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1920 (Referat wygłoszony na Zjeździe prawników i ekonomistów w Warszawie w maju 1920 r.). "Ekonomista" 1920, t. 3, s. 51.
• T. Brzeski: O zepsuciu i naprawie pieniądza. Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1924, s. 60.
• K. Krzetuski: Inflacja. "Dodatek Ekonomiczny" do "Czasu" 1921, nr 3
• A. Krzyżanowski: Inflacja a produkcja. "Dodatek Ekonomiczny" do "Czasu" 1921, nr 3.
• F. Zweig: W kwestii drożyzny. "Czas" 1922, nr 142.
• S. Głąbiński: Słowo o projektach finansowy ministra Grabskiego. "Przegląd Wszechpolski" 1923, nr 3, s. 170-184.
• E. Taylor: Zagadnienia polskiej polityki emisyjnej. "Ruch Prawniczy i Ekonomiczny" 1923, z. 1, s. 38.
• A. Krzyżanowski: Zasady ogólne nauki o przerzucaniu podatków. "Ekonomista" 1921. t. I. s. 15
• F. Zweig: Przerzucenie podatków. "Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne" 1923, t. 21, s. 129 i nast.
• A. Krzyżanowski: Waluta. W: Polityka i Gospodarstwo. Pisma pomniejsze oraz przemówienia 1920-1931. PAV, Kraków 1931, s. 51.
• E. Taylor: Rozbiory i sprawozdania. Rybarski Roman Prof.: Marka polska i złoty polski. "Ekonomista" 1922, t. 3. s. 155.
• T. Lulek: Sprawa walutowa w Polsce. Wydawnictwa Naukowe Akademii Handlowej w Krakowie, Kraków 1919, s. 108 i nast.
• T. Lulek: Przedwojenne obciążenie podatkowe ludności Polski. "Czas" 1923, nr 259.
• T. Lulek: Opodatkowanie dochodu osób prawnych. Drukarnia Ludowa, Kraków 1924, s. 100 i nast.
• E. Rose: Przesilenie na tle inflacji. "Przegląd Gospodarczy" 1921, nr 10, s. 355.
• E. Rose: Finanse a polityka. "Przegląd Gospodarczy" 1921, nr 12, s. 434.
• J. Zdziechowski: Polityka finansowa. Obóz Wielkiej Polski, Warszawa 1927, s. 5.