Czynniki wytwórcze w rolnictwie Unii Europejskiej i Polski

• Autorzy: Anna Henisz

Warianty tytułu

The Productive Factors in the Agriculture in Poland and the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie czynników wytwórczych rolnictwa obejmuje zarówno strukturę agrarną dotyczącą liczby gospodarstw, ich rozmiarów, zróżnicowania gospodarstw pod względem zasobów produkcyjnych, ziemi, pracy, wyposażenia kapitałowego, jak i społeczno-zawodową strukturę ludności wiejskiej, jej kwalifikacji i zatrudnienia w rolnictwie. Niniejszy artykuł służy porównaniu tych struktur w rolnictwie polskim z sytuacją w krajach Unii Europejskiej. Celem nadrzędnym jest uwypuklenie potrzeby przemian strukturalnych w polskim rolnictwie. Zachodzące w Polsce przemiany, zmierzające do wzrostu skali produkcji i spadku zatrudnienia, co zostało ukazane, nie mogą być dążeniem samym w sobie. Głównym zamierzeniem transformacji sektora rolnego, wzorem krajów Wspólnoty, powinno być przede wszystkim poprawienie sytuacji materialnej gospodarstw rolnych, co jest możliwe jedynie dzięki aktywnej polityce państwa. Wynika to ze specyfiki rolnictwa, a przez to sektora rolno-żywnościowego w gospodarce, którą każda polityka makroekonomiczna, zakładająca zrównoważony wzrost gospodarczy, musi uwzględniać. W artykule wykorzystano przede wszystkim dostępne zasoby statystyczne. Przegląd materiałów źródłowych i literatury dowodzi, iż najbardziej reprezentatywne dane empiryczne, jeśli idzie o UE, zawierają materiały Eurostatu, tj. roczne sprawozdania opracowane w Systemie Rachunkowości Rolnej FADN (Farm Accountancy Data Network) i zbiorcze bilanse dla rolnictwa EAA (Economic Accounts for Agriculture). W stosunku do Polski stanowią je: Powszechny Spis Rolny, roczniki statystyczne GUS oraz wyniki rachunkowości rolnej. Cennym źródłem są także zasoby Internetu. Wiele opracowań pochodzi z IV i VI Departamentu Komisji UE. Dopełnienie literaturowe stanowią pozycje polskich i zagranicznych autorów. Wszelkie dane statystyczne obejmują swym zasięgiem czasowym średnią z ostatniej dekady - najczęściej lata 1990-1998. Jeśli jest inaczej - ma to swoje odzwierciedlenie w tekście. Zakres przestrzenny obejmuje Polskę oraz Unię Europejską. W artykule wykorzystano metodę analizy paralelnej. (fragment tekstu)

EN

The purpose of the article is making the comparative analysis of productive polish structures of agriculture on background of agriculture of European Union. Authors compare agrarian structure, production in turn final but next structure of vegetable and animal production, and structure of farmers' qualifications. Structural conversions, for increase of production's scale and decrease of employment, there can not be purpose in. Ultimate intention of this transformation, first of all, it is obliged to be policy of intervention state leaned correcting of situation of material rural farm - exemplar country community - mainly through their boosts of profitable efficiency. It is possible on the way of correcting economic structure in this sector only, due to macroeconomics policy in conditions of active state and creation of institutional infrastructure of service activity of agricultural-food sector, which would correct and adjusted the market's imperfection. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Czynniki produkcji; Rolnictwo; Struktura agrarna; Struktura ludności; Ludność wiejska; Użytki rolne; Gospodarstwa rolne; Produkcja rolna; Zatrudnienie w rolnictwie

EN

Production factors; Agriculture; Agrarian structure; Population composition; Rural population; Agricultural land; Arable farm; Agricultural production; Employment in agricultural sector

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 30
• Strony: 127--153

Twórcy

autor

Anna Henisz

Bibliografia

• Analiza i ocena propozycji Komisji Europejskiej z 30 stycznia 2001 r. dla krajów kandydackich, SAEPR, FAPA, Warszawa 2002.
• Floriańczyk Z., Wpływ reformy Wspólnej Polityki Rolnej lat dziewięćdziesiątych na dochody rolnicze gospodarstw towarowych w Unii Europejskiej, IERiGŻ, Warszawa 2002.
• Frenkel I., Zatrudnienie i źródła utrzymania ludności wiejskiej w Polsce, "Problemy Integracji Rolnictwa" 1997, nr 3.
• Gorter H., Pokrivcak J., The Impact of Central and Eastern Europe Joining the Common Agricultural Policy on Agricultural Protection in the European Union: A Political Economy Perspective, w: J.G. Hartell, J.F.M. Swinnen, Agriculture and East-West European Integration, Ashgate, Vermont, USA, 2000.
• Karaś D., Polskie rolnictwo na tle rolnictwa UE, www.cie.gov.pl/index.html.
• Kieldsen-Kragh S., Optymalna skala produkcji w hodowli bydła i trzody w rolnictwie duńskim, (tłum. A. Czyżewski, Ł. Pawelczak, M. Malicki) "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1994, nr 1-2.
• Klepacki B., Sytuacja dochodowa rolników o różnym wykształceniu w okresie przemian gospodarczych, "Wieś i Rolnictwo" 1997, nr 2.
• Kolasińska, N., Przezbórska L., Pozarolnicza działalność gospodarstw rolnych w Polsce i perspektywy przemian zatrudnienia ludności wiejskiej, "Problemy Integracji Rolnictwa" 1999, nr 3.
• Krawcówna-Gocłowska M., Biedniejsi krewni Unii, "Boss - Rolnictwo" 1999, nr 24,
• Krzyżanowska Z., Analiza skutków "Agendy 2000" na rynku mleka w Polsce, "Wieś i Rolnictwo" 2000, nr 1(106).
• Matuszak E., Kwalifikacje zawodowe rolników w kontekście integracji z Unią Europejską, Doradztwo rolnicze w okresie przygotowawczym do integracji z Unią Europejską. Materiały konferencyjne, KCDRRiOW, Poznań 1999.
• Michna W., Bezrobocie na wsi i możliwości jego ograniczenia, IERiGŻ, Warszawa 1999.
• Michna W., Źródła utrzymania ludności wiejskiej i wykorzystanie zasobów siły roboczej w różnych regionach, IERiGŻ, Warszawa 2002.
• Olszewski M., Polityka strukturalna UE, Materiały Seminarium Wiejskiego Centrum Integracji Europejskiej, Kraków 2000.
• Papuga J., Potrzeby infrastrukturalne wsi - stan obecny i plany do 2006 r., "Boss - Rolnictwo" 1999, nr 34.
• Paszkowski S., Poczta W., Wysocki F., Sytuacja strukturalna i produkcyjna rolnictwa polskiego na tle rolnictwa UE, w: Identyfikacja priorytetów w modernizacji sektora rolno-żywnościowego w Polsce, FAPA, Warszawa 1998.
• Pietras J. (red.) Biała Księga Polska - Unia Europejska. Strukturalne problemy wsi i rolnictwa, URM, Warszawa 1999.
• Poczta W., Produkcja rolna w Polsce - wielkość, tempo wzrostu i efektywność wytwarzania na tle krajów członkowskich UE, "Problemy Integracji Rolnictwa" 1998, nr 4(12).
• Piskorz W., Proces integracji polskiego rolnictwa z UE, w: Doradztwo rolnicze - regulacje Unii Europejskiej, Biuro Studiów i Analiz Kancelarii Senatu, Warszawa 1996.
• Rocznik Statystyczny Rolnictwa 1998, GUS, Warszawa 1999.
• SAPARD - Operational Programme for Poland, Ministry of Agriculture and Rural Development, Proposal as of 31 July 2000.
• Sosnowska B., Ewolucja poziomu i struktury wykształcenia ludności wiejskiej oraz jej implikacje społeczno-ekonomiczne, Warszawa-Poznań-Białystok 2001.
• Stereotypy w Unii Europejskiej dotyczące polskiego sektora rolno-spożywczego, SAEPR, FAPA, Warszawa, listopad 2000.
• The Agricultural Situation in the European Union, 1997 Report, Brussels - Luxembourg 1998.
• Urban S. (red.), Agrobiznes a rozwój wsi i rolnictwa w warunkach przygotowań do przystąpienia Polski do UE, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław 2000.
• Woś A., Brak nadziei na szybkie ożywienie w rolnictwie, "Rzeczpospolita", 2 stycznia 2002.
• Woś A., Udział rolnictwa w tworzeniu produktu społecznego i zatrudnienie rolnicze, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2000, nr 2-3.
• Woś A., J.S. Zegar, Polityka rolna do końca XX wieku, IERiGŻ, Warszawa 1992.
• Woś A., J.S. Zegar, Rolnictwo społecznie zrównoważone, Warszawa 2002.
• Zawadzka D., Rozproszenie chowu trzody w Polsce a jego wysoka koncentracja w krajach Unii Europejskiej, "Biuletyn Informacyjny" 2000, nr 10, (112).