Z historii fajansu w Polsce. Z historii ceramiki szlachetnej

• Autorzy: Rajmund Stanisław Jurczyk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nazwa fajans pochodzi od włoskiego miasta FAENZA. Jest to rodzaj wyrobów ceramicznych o barwie czerepu, od białej do jasno kremowej (niekiedy, w przypadku większej zawartości żelaza w surowcach, czerwonej lub różowej). Jest porowaty, o nasiąkliwości od 8 do 12%. Przepuszczalny dla cieczy i gazów. Łatwo wchłania ciecze co powoduje, że łatwo się brudzi, dlatego wyroby fajansowe są szkliwione (wyjątek to stosowanie ich do filtrów). Jest kruchy i w stosunku do porcelany posiada małą wytrzymałość mechaniczną. Istnieje kilka rodzajów fajansów, które różnią się między sobą składem mas i właściwościami fizycznymi. Najczęściej stosuje się tzw. fajans twardy (skaleniowy) i miękki (wapniowy). Wyroby wypala się dwukrotnie - pierwszy wypał zwany biskwitowym, w temperaturze 1000-1300°C. Otrzymany porowaty wyrób szkliwi się i wypala ponownie w znacznie niższej temperaturze. Uprzednio na biskwit można nakładać różnymi technikami dekoracje. Przy stosowaniu zdobienia na szkliwie, istnieje konieczność trzeciego wypału w temperaturze zależnej od rodzaju stosowanych farb. Z fajansu produkuje się wyroby artystyczne, użytkowe, w tym stołowe (którymi będę się głównie zajmował), wyroby sanitarne i płytki. (fragm. tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Wyroby ceramiczne; Historia; Rynek ceramiki

EN

Ceramic products; History; Ceramics market

• Czasopismo: Szkło i Ceramika
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 1
• Strony: 27--33

Twórcy

autor

Rajmund Stanisław Jurczyk

Bibliografia

• Maria Starzewska, Maria Jeżewska - "Polski fajans", Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1978 r.
• Leon Chrościński - "Fajans znaki wytwórni europejskich", Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1989 r.
• Halina Chojnacka - "Fajanse polskie XVIII - XIX wieku", Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1981 r.
• Bolesława Kołodziejowa, Zbigniew M. Stadnicki - "Zakłady Porcelany Ćmielów",. Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1986 r.
• Elżbieta Kowecka, Jerzy i Maria Łosiowie, Leon Winogradow - "Polska Porcelana", Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1975 r.
• Ryszard Stanisław Ryszard - "Porcelana", Arkady, Warszawa 1964 r.
• Bożena Kostuch - "Ceramika z pierwszej połowy XX wieku w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie", Kraków 2001 r.
• Grażyna Wróblewska - "Dawne fajanse polskie". Wystawa Poznań 1976 r.
• Maria Starzewska - "Polska Ceramika Artystyczna pierwszej połowy XX wieku", Muzeum Śląskie. Wrocław 1952 r.
• "100 - lecie Zakładu Fajansu we Włocławku", Wyd. Włocławskie Zakłady Ceramiki Stołowej, Włocławek 1973 r.
• I Biennale Fajansu Włocławskiego, Wyd. Zakłady Włocławek. Różne wyroby, II połowa XX w. Graficzne w Toruniu, 1973 r.