Optymalna nierówność płac w Polsce - analiza ekonometryczna

• Autorzy: Paweł Kumor , Jan Jacek Sztaudynger

Warianty tytułu

The Optimum Inequality of Earnings in Poland - the Econometric Analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Naszym celem jest zbudowanie ekonometrycznego modelu wzrostu, w którym podejmiemy próbę oszacowania optymalnego zróżnicowania płac. Przez optymalne będziemy rozumieli takie zróżnicowanie płac, przy którym stopa wzrostu PKB byłaby najwyższa. Obliczenie optymalnego zróżnicowania płac jest możliwe dzięki wprowadzeniu do modelu zmiennej - zróżnicowanie płac w sposób paraboliczny. Stawiamy hipotezę, że istnieje optymalne zróżnicowanie płac. Jeśli zróżnicowanie płac jest mniejsze od optymalnego jednostki najbardziej twórcze, pracowite i efektywne nie są wystarczająco wynagradzane i motywowane do wykorzystywania swoich możliwości w procesie wytwarzania produktu krajowego. Jeśli zróżnicowanie płac jest wyższe od optymalnego pracownicy o niższych kwalifikacjach mają niskie płace, czemu towarzyszy poczucie niesprawiedliwości, a czasami nawet wyzysku. Poczucie niesprawiedliwości i wyzysku godzi w więzi międzyludzkie, ogranicza zaufanie i kapitał społeczny. Do wydajnej pracy motywuje jedynie czynnik materialny. Natomiast brak jest pełnego, twórczego zaangażowania licznych pracowników zarabiających poniżej średniej płacy. Analiza empiryczna została przeprowadzona dla gospodarki Polski w latach 1980-2004. Z naszych wstępnych oszacowań wynika, że od 1996 roku zróżnicowanie płac jest wyższe od optymalnego i stopniowo narasta. Istotne statystycznie spowolnienie wzrostu PKB spowodowane nadmiernym zróżnicowaniem płac wystąpiło od 2000 roku (najwyższe w 2004 roku - około 2.2 punktu procentowego). Wynik ten wydaje się przeszacowany, chyba że uznamy, iż zmienna ta reprezentuje nie tylko samą siebie, ale też inne zmienne, na przykład przestępczość. (abstrakt oryginalny)

EN

Our aim is to build an econometric model of growth, in which we will try to estimate the optimum inequality of earnings. By optimum we understand such an inequality of earnings with which the rate of the GDP growth will be the highest. The calculation of the optimum inequality of earnings will be possible by means of the introduction of a variable into the model - the inequality of earnings in a parabolic shape. We put a hypothesis that optimum inequality of earnings exists. If the inequality of earnings is smaller than the optimum one, the best creative, hard working and efficient individuals are not sufficiently paid and motivated to use their abilities in the production process of the GDP. If the inequality of earnings is higher than the optimum one, workers with lower qualifications have low earnings which is accompanied by the sense of injustice or even sometimes of exploitation. The sense of injustice and exploitation threatens the human bonds, limits trust and the social capital. Only the financial factor motivates to efficient work. However, there is a lack of full, creative engagement of numerous workers earning below the average pay. An empirical analysis was conducted for the Polish economy between 1980 and 2004. Our initial estimation results in a fact that since 1996 the inequality of earnings has been higher than the optimum one and it has been increasing gradually. The greatest setback of the GDP growth caused by an excessive inequality of earnings took place in 2003 and 2004, when it exceeded one percentage point. The outcome seems overestimated unless we assume that the variable represents not only itself but also other variables, for instance crime. What sense does an optimum inequality of earnings estimated in such way have? As we believe this is the optimum inequality in the sense of the social consciousness and the social sense of justice. If the inequalities in earnings of the most educated and efficient and the least educated and efficient correspond with the social sense of justice then it is the easiest way for a good co-operation, the reinforcement of social bonds, trust and the social capital. So, it is the inequality of earnings optimum in the sense of the provision of the best social co-operation in the production process of the GDP. We are of the opinion that a similar attitude may be applied in search for the regional optimum GDP per capita inequality, the optimum one in the sense of the maximum increase of the whole country's GDP growth. Similarly one may search for the optimum GDP inequality per capita in a group of countries, such an inequality with which the whole group maximizes its pace of the economic growth. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nierówności płacowe; Płace; Powiązanie efektów pracy z płacą; Poziom płac; Płace w gospodarce narodowej; Analiza ekonometryczna; Zróżnicowanie płac; Model wzrostu gospodarczego

EN

Wage disparities; Wages; Linking the effects of work with pay; Wage level; Wages in the national economy; Econometric analysis; Wage differential; Economic growth model

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2007
• Numer: z. nr 10
• Strony: 494--511

Twórcy

autor

Paweł Kumor

• Uniwersytet Łódzki

autor

Jan Jacek Sztaudynger

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Aksman E., Redystrybucyjny efekt zasiłków społecznych i podatku dochodowego, "Ekonomista" 2005, nr 5.
• Fajnzylber P., Lederman D., Loayza N., What Causes Violent Crime?, "European Economic Review" 2002, no. 7.
• Ferreira F. H. G., Inequality and Economic Performance. A Brief Overview to Theories of Growth and Distribution, 1999, www.worldbank.org/poverty/inequal/econ/index.htm.
• Kordos J., Metody analizy i prognozowania rozkładów płac i dochodów ludności, PWE, Warszawa 1973.
• Kot S. M., Ekonometryczne modele dobrobytu, WN PWN, Warszawa-Kraków 2000.
• Kumor P., Nierównomierność rozkładu płac, "Wiadomości Statystyczne" 2006, nr 9.
• Kwarciński T., Sprawiedliwość czy efektywność? Wnioski z ekonometrycznego modelu wzrostu gospodarczego z historycznie optymalnym zróżnicowaniem płac, referat na konferencję "Wzrost gospodarczy, rynek pracy i integracja międzynarodowa", Instytut Ekonomii UŁ, Łódź 2006.
• Pawłowska Z., Ekonometryczna analiza rozkładów liczebności pracowników według wysokości płac w gospodarce uspołecznionej, Zakład Badań Statystyczno-Ekonomicznych, GUS, Warszawa 1979, zeszyt 107.
• Podstawy ekonomii, Milewski R. (red.), WN PWN, Warszawa 2004.
• Roczniki Statystyczne Polski, GUS, Warszawa 1990, 1993, 1998-2004.
• Sen A. K., On Ignorance and Eąual Distribution, "American Economic Review" 1973, vol. 63.
• Sirianni C., Friedland L., Social Capital and Civic Innovation: Learning and Capacity Buildingfrom the 1960s to the 1990s, referat na konferencję American Sociological Association Annual Meetings, August 20, Washington D.C. 1995, http://www.cpn.org/crm/contemporary/innovation.html.
• Solow R. M., Teoria kapitału i stopy przychodu, PWN, Warszawa 1967.
• Sztaudynger J. J., Modyfikacje funkcji produkcji i wydajności pracy z zastosowaniami, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003.
• Sztaudynger J. J., Wzrost gospodarczy a kapitał społeczny, prywatyzacja i inflacja, WN PWN, Warszawa 2005.
• Woźniak M. G, Ekonomiczność i sprawiedliwość jako wyzwania porządku konkurencyjnego, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Prace z zakresu ekonomii stosowanej, złożone do druku, Kraków 2007.