Priorytety płatności polskich gospodarstw domowych - zastosowanie podejścia eksploracyjnego w konfirmacyjnej analizie czynnikowej

• Autorzy: Piotr Białowolski , Dorota Węziak-Białowolska

Warianty tytułu

Payment Priorities of Polish Households - Exploratory Approach in Confirmatory Factor Analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł ma na celu z jednej strony zaprezentowanie postaw polskich gospodarstw domowych w zakresie obsługi zobowiązań płatniczych, z drugiej zaś strony - prezentację nowego podejścia do modelowania zmiennych ukrytych - konfirmacyjnej analizy czynnikowej z wkomponowanym podejściem eksploracyjnym (E-CFA). W toku analiz zidentyfikowano trzy grupy zobowiązań płatniczych charakteryzujących się podobną percepcją dotyczącą priorytetów ich regulowania w przypadku wystąpienia problemów finansowych. Były to: (1) zobowiązania mieszkaniowe, (2) zobowiązania kredytowe, (3) zobowiązania pozostałe. Ponadto wskazano cechy społeczno-ekonomiczne gospodarstw domowych wpływające na postawy w zakresie regulowania zobowiązań. Okazało się, że gospodarstwa domowe różnią się istotnie postawami w zakresie priorytetów obsługi zobowiązań płatniczych w zależności od poziomu wykształcenia głowy gospodarstwa domowego, wieku głowy gospodarstwa domowego oraz dochodu przypadającego na jednego członka gospodarstwa domowego. Natomiast istotne różnice w postawach nie występują w zależności od wielkości miejscowości zamieszkania. Ze względu na ograniczenia zarówno eksploracyjnej jak i konfirmacyjnej analizy czynnikowej do identyfikacji postaw w zakresie obsługi zobowiązań płatniczych zastosowano integrującą te dwa podejścia konfirmacyjną analizę czynnikową z podejściem eksploracyjnym. Analizy prowadzono na danych zebranych w ramach badania Consumer Finance prowadzonego wspólnie przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH, które przeprowadzono w lipcu 2011 roku na 829 elementowej próbie gospodarstw domowych. (abstrakt oryginalny

EN

The paper aims to present both payment priorities of Polish households and a novel approach to modeling latent variables - exploratory factor analysis in the confirmatory framework (E-CFA). In the course of analysis three groups of payment priorities were identified. These were: (1) housing maintenance, (2) credit commitments, and (3) other liabilities. Additionally, the influence of socio-economic characteristics of households on the attitudes connected with different payment priorities was checked. It turned out that household's attitudes differed significantly with respect to payment obligations depending on the level of education of a household's head, age of household's head and income per capita of a household. However, significant differences in attitudes were not identified with respect to the size of place of residence. Due to limitations in identification of the attitudes regarding payment priorities of both exploratory and confirmatory factor analysis, an approach integrating the two, namely exploratory factor analysis in the confirmatory framework was applied. Analyses were conducted on the data collected in the Consumer Finance Survey conducted jointly by the Conference of Financial Companies in Poland and Institute for Economic Development Warsaw School of Economics. The data were gathered in July 2011 and the sample consisted of 829 Polish households. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa domowe; Zobowiązania finansowe; Płatność

EN

Households; Financial liabilities; Payment

• Czasopismo: Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 28
• Strony: 179--195

Twórcy

autor

Piotr Białowolski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Dorota Węziak-Białowolska

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Asparouhov T., Muthen B. 2009. Exploratory Structural Equation Modeling, Structural Equation Modeling, Vol. 16, s.397-438.
• Białowolski, P., Kotowska I. E. 2011. Czynniki determinujące aktywność gospodarstw domowych na rynku finansowym [w:] Czapinski, J., Panek, T. (red.), Diagnoza Społeczna 2011 - warunki i jakość życia Polaków, Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.
• Białowolski, P., Dudek, S. 2010, Sytuacja na rynku consumer finance. Barometr KPF-IRG; Badanie okresowe kwartał 2010, Gdansk.
• Białowolski, P., Lewicka-Strzałecka A. 2007. Etyka zobowiązań finansowych i stosunek do instytucji upadłości konsumenckiej [w:] B. Klimczak, A. Lewicka - Strzałecka (red.), Etyka i Ekonomia, Warszawa: PTE.
• Brown T. A. 2006. Confirmatory Factor Analysis for Applied Research, New York, London: The Guilford Press.
• Browne M. W. 2001. An overview of analytic rotation in exploratory factor analysis, "Multivariate Behavioral Research", Vol. 36, s.111-150.
• Browne M. W., Cudeck, R. 1993. Alternative ways of assessing model fit, w: Bollen K. A., Long, J. S. (red.), Testing Structural Equation Models, Beverly Hills: Sage, s.136-162.
• Czapinski J., 2006, Polska - państwo bez społeczeństwa, "Nauka", 1/2006, s.7-26.
• DiStefano Ch., Zhu M., Mindrila D. 2009. Understanding and Using Factor Scores: Considerations for the Applied Researcher, "Practical Assessment, Research & Evaluation", Vol. 14(20), s.1-11.
• Grice J. W. 2001. Computing and evaluating factor scores,"Psychological Methods", Vol. 6, s.430-450.
• Kaplan D. 2009. Structural equation modeling. Fundation and Extentions, Los Angeles: Sage.
• Kołakowski L. 2003. Mini wykłady o maxi sprawach, Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Krajowy Rejestr Długów. 2009. Priorytety spłat płatności, Wyniki badania przeprowadzonego przez TNS OBOP, prezentacja niepublikowana.
• MacCallum R. C., Roznowski M., Necowitz L. B. 1992. Model modification in covariance structure analysis: The problem of capitalization on chance, "Psychological iulletin", Vol. 111, s.490-504.
• Węziak-Białowolska D. 2011. Kapitał społeczny w Polsce w świetle Diagnozy Społecznej - pomiar i wyniki, Studia Demograficzne (w druku).