Przyczyny systemowe zaniżonej wyceny prywatyzowanych przedsiębiorstw

• Autorzy: Jarosław Mielcarek

Warianty tytułu

Systemic Causes of Lowered Valuation of Privatized Enterprises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Istnieją dwie grupy przyczyn systemowych zaniżonej wyceny prywatyzowanych przedsiębiorstw. Istota gospodarki socjalistycznej, polegająca na ograniczeniach zasobowych, nierównowadze popytowej i przetargach o plan w systemie nakazowo-rozdzielczym przejawiała się tendencją autarkiczną na poziomie mikro i makro, przerostami zatrudnienia w przedsiębiorstwach (ukryte bezrobocie) i powstaniem nadmiernych rezerw zasobów wszelkiego rodzaju oraz zniekształceniem struktury przedsiębiorstwa. W momencie upadku socjalizmu istniały w przedsiębiorstwach państwowych wielkich rozmiarów koszty zasobów niewykorzystanych, które nie powinny być uwzględniane przy wycenie. Po drugie, obowiązujący w procesie prywatyzacji stan prawny nie uwzględniał tych czynników systemowych i ich skutków. RKP i sprawozdania finansowe, będące podstawą do wyceny przedsiębiorstw, opierały się na przyjmowanym implicite założeniu, że koszt zasobów wykorzystanych równał się kosztowi zasobów dostarczonych, co było drastycznie nietrafne w odniesieniu do przedsiębiorstw państwowych po upadku socjalizmu. W ten sposób określono drugą grupę przyczyn systemowych zaniżonej wyceny prywatyzowanych przedsiębiorstw. Powstały w drugiej połowie lat osiemdziesiątych rachunek kosztów działań wprowadził rozróżnienie na koszty zasobów dostarczonych i koszty zasobów wykorzystanych w przedsiębiorstwie. Przedstawiony przykład wyceny metodą dochodową na podstawie zdyskontowanych zysków netto i strumieni pieniężnych za pomocą RKP i ABC wykazał, że systemowe przyczyny doprowadziły do znaczącego zaniżenia wyceny prywatyzowanych przedsiębiorstw. (abstrakt oryginalny)

EN

There are two groups of systemic causes of lowered valuation of the privatized enterprises. The essence of the socialist economy, which consists of resource constraints, the demand disequilibrium and plan bargaining in directive-distributing system, manifested itself in: autarkic tendency at the micro and macro-level, over-employment in companies (hidden unemployment), excessive resources reserves of all kinds, and creation and distortion of the enterprises structure. After the collapse of socialism, huge costs of unused capacity existed in state enterprises, which should not be included in the valuation. Secondly, in the privatization process the existing legal status did not take into account these factors and their effects. Traditional costing (TC) and financial statements, which were the basis for the valuation of enterprises took the implicit assumption that the cost of resources used was equal to the cost of resources supplied, which was drastically inaccurate in relation to the state enterprises after the collapse of socialism. In this way a second group of systemic reasons of the privatized enterprises lowered valuation was identified. Created in the second part of the eighties activity- based costing (ABC) pointed out the difference in the cost of resources supplied and the cost of resources used in the enterprise. An example of a method of valuation based on discounted net profits and cash flows by TC and ABC showed that the systemic causes have led to the significant privatized enterprises lowered valuations.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wycena przedsiębiorstwa dla potrzeb prywatyzacji; Wycena przedsiębiorstwa; Metoda dochodowa wyceny; Metoda zdyskontowanych strumieni pieniężnych

EN

Valuation of companies for privatization; Enterprise valuation; Income valuation methods; Discounted cash flow (DCF)

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 51
• Strony: 595--607

Twórcy

autor

Jarosław Mielcarek

• Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu

Bibliografia

• Balicki W.: Makroekonomia, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań 1998.
• Cooper R., Kaplan R.S.: Activity-Based Systems: Measuring the Costs of Resource Usage, "Accounting Horizons", September 1992.
• Cooper R., Kaplan R.S.: Profit Priorities from Activity-Based Costing, "Harvard Business Review", May-June 1991.
• Kaplan R.S., Cooper R.: Zarządzanie kosztami i efektywnością, Dom Wydawniczy ABC, Kraków 2000.
• Kaplan R.S., Cooper R.: Cost and Effects. Using Integrated Cost Systems to Drive Profitability and Performance, Harvard Business School Press, Boston 1998.
• Kornai J.: Contradictions and Dilemmas. Studies on The Socialist Economy and Society, Corvina, Budapest 1983.
• Kornai J.: Economics of Shortage, North Holland Publishing Company, Amsterdam 1980.
• Mielcarek J.: Teoretyczne podstawy rachunku kosztów i zasobów - koncepcji ABC i ABM, Prace habilitacyjne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2005.
• Rozporządzenie (WE) Komisji nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady, DzU UE, 29.11.2008, L 320.
• Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie ustalania kosztu wytworzenia dla celów bilansowej wyceny zapasów, Dz.Urz. MF 2007 nr 2.
• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości, DzU 2002, nr 76, poz. 694 z późn. zm.