Polityka historyczna czy historyczna świadomość? Działalność Instytutu Pamięci Narodowej

• Autorzy: Filip Musiał

Warianty tytułu

Political History or Historical Awarness? : Activites of the Institute of National Remembrance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W latach 2000-2011 Instytut Pamięci Narodowej realizował przede wszystkim misję poszerzania społecznej świadomości historycznej, której podstawowym elementem było z jednej strony "odzyskanie" pamięci wydarzeniach ocenzurowanych i usuniętych z dziejów w konsekwencji celowych działań reżimu. Z drugiej natomiast strony dekonstruowanie reżimowej propagandy historycznej. Zarazem od 2006 roku realizował politykę historyczną (politykę pamięci) - rozumianą jako promowanie tematów wybranych ze znacznie szerszej palety przedsięwzięć edukacyjnych realizowanych przez IPN czy wyników prowadzonych przez jego historyków badań naukowych. Dynamika tych działań wyraźnie załamała się po 10 kwietnia 2010 roku. (abstrakt oryginalny)

EN

Major tasks of the Institute of National Remembrance between 2000 and 2011 included: mission to increase historical awareness in the society with major stress put on "regaining" remembrance about censored and hidden by the regime historical facts. On the other hand, one of the most important activities was deconstructing the communistic historical propaganda. Starting from 2006 the Institute began to realize political history understanded as promotion of historical problems selected from the width education activities or science research conducted by the Institute. The dynamics of this activities collapsed after the 10th of April 2010 r., when the president of the mainboard of the Institute prof. Janusz Kurtyka died in the airplane crash. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia polityczna; Świadomość polityczna; Komunizm; Polityka historyczna

EN

Political history; Politics awareness; Communism; Historical policy

• Czasopismo: Horyzonty Polityki
• Rocznik: 2011
• Tom: 2
• Numer: nr 3 Edukacja polityczna
• Strony: 149--170

Twórcy

autor

Filip Musiał

• Akademia Ignatianum w Krakowie; Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie

Bibliografia

• A. Giddens, Nowoczesność i tożsamość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001
• F. Jaegger, J. Riisen, Geschichte des Historismus. Eine Einfuhrung, C.H. Beck, Monachium 1992
• J. Riisen, Westliches Geschichts-denken: Eiene interkulturelle Debatte, Vandenhoeck und Ruprecht, Göttingen 1999
• J. Rüsen, Zerbrechende Zeit. Über der Sinn der Geschichte, Böhlau Verlag, Köln 2001.
• A. Smolar, Polityka historyczna, [w:] Seminaria Lucieńskie 2006-2007. Referaty wprowadzające do dyskusji, red. L. Dąbkowska-Cichocka, K. Janaszek, J. Uklański, Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2008, s. 61
• M. Janowski, Polityka historyczna: między edukacją historyczną a propagandą, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. S.M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki, IPN, Łódź 2008, s. 229-236.
• M.A. Cichocki, Władza i pamięć. O politycznej funkcji historii, Ośrodek Myśli Politycznej, Wyższa Szkoła Europejska im. ks. J. Tischnera w Krakowie, Kraków 2005
• D. Gawin, Polityka historyczna - próba bilansu, "Arcana" 2009, nr 90, s. 28-32
• P. Nora, Czas pamięci, "Res Publica Nowa" 2001, nr 7
• Pamięć i odpowiedzialność, red. R. Kostro, T. Merta, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków - Wrocław 2005
• Pamięć i polityka zagraniczna, red. P. Kosiewski, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2006
• Polityka historyczna. Historycy - politycy - prasa, Muzeum Powstania Warszawskiego, Warszawa 2005
• K. Pomian, Historia. Nauka wobec pamięci, Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006
• R. Traba, Historia - przestrzeń dialogu, ISP PAN, Warszawa 2006
• K.M. Ujazdowski, T. Merta, R. Kostro, Co to jest polityka historyczna?, "Przegląd Polityczny" 2006, nr 76.
• M. Korkuć, Pozytywista narodowej pamięci, "Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej", numer specjalny 2010.
• J. Topolski, Świat bez historii, Wiedza Powszechna, Warszawa 1976, s. 7.
• P. Kołakowski, Pretorianie Stalina. Sowieckie służby bezpieczeństwa i wywiadu na ziemiach polskich 1939-1945, Bellona, Warszawa 2010, s. 291-397
• NKWD i polskie podziemie 1944-1945. Z "teczek specjalnych" Józefa W. Stalina, "Universitas", red. ros. A.F. Noskowa, red. pol. A. Fitowa, Kraków 1998
• NKWD o Polsce i Polakach. Rekonesans archiwalny, red. W. Materski i A. Paczkowski, ISP-PAN, Warszawa 1996
• Polska - ZSRR. Struktury podległości. Dokumenty WKP(b) 1944-1949, oprac. G.A. Bordiugow, A. Kochański, A. Koseski, G.F. Matwiejew, A. Paczkowski, ISP-PAN, Warszawa 1995
• Represje NKWD wobec żołnierzy podziemnego Państwa Polskiego w latach 1944-1945. Wybór źródeł, t. 1-2, red. F. Gryciuk, P. Matusak, WSRP Wydawnictwo Uczelniane, Siedlce 1995
• Teczka specjalna J. W. Stalina. Raporty NKWD z Polski 1944-1946, oprac. T. Cariewskaja i in., ISP-PAN, IH UW, Rytm, Archiwum Państwowe Federacji Rosyjskiej, Warszawa 1998.
• J. Kochanowski, Proces szesnastu, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993
• Proces szesnastu. Dokumenty NKWD, wyb. W. Strzałkowski, oprac. A. Chmielarz, A.K. Kunert, Rytm, Warszawa 1995
• Proces szesnastu... [katalog wystawy], koncepcja, scenariusz, wybór materiałów A.K. Kunert, IPN, Halinów: Studio Historia z Ograniczoną Odpowiedzialnością, Warszawa 2008.
• S. Cenckiewicz, P. Gontarczyk, SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii, IPN, Gdańsk - Warszawa - Kraków 2008
• P. Gontarczyk, Aleksander Kwaśniewski w dokumentach Służby Bezpieczeństwa. Fakty i interpretacje, "Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989" 2009, nr 1(7)
• R. Graczyk, Cena przetrwania? SB wobec Tygodnika Powszechnego, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2011
• T. Isakowicz-Zaleski, Księża wobec bezpieki na przykładzie archidiecezji krakowskiej, Wydawnictwo Znak, Kraków 2007
• P. Piotrowski, Sprawa współpracy Wojciecha Jaruzelskiego z Informacją Wojskową, "Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej" 2007, nr 1-2(72-73)
• Raport Sprawa ojca Konrada Hejmo. Działania Służby Bezpieczeństwa przeciwko Kościołowi katolickiemu w latach 1975-1988, <http://www.ipn.gov.pl/portal/pl/239/3755/Ra- port_Sprawa_ojca_Konrada_Hejmo_Dzialania_Sluzby_Bezpieczenstwa_ przeciwko_Kosci.html> (dostęp: 02.05.2011).
• J. Pomorski, Ucieczka od historii jako element poprawności politycznej - tezy, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. S.M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki, IPN, Łódź 2008, s. 107-116.
• A. Dudek, Spory o Polską politykę historyczną po 1989 roku, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. S.M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki, IPN, Łódź 2008, s. 193-200.
• Kronika. 10 lat IPN, red. D. Koczwańska-Kalita, IPN, Warszawa 2010
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 lipca 2000 r. - 30 czerwca 2001 r., IPN, Warszawa 2001
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 lipca 2001 r. - 30 czerwca 2002 r., IPN, Warszawa 2002
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 lipca 2002 r. - 30 czerwca 2003 r., IPN, Warszawa 2003
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 lipca 2003 r. - 30 czerwca 2004 r., IPN, Warszawa 2004
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 lipca 2004 r. - 31 grudnia 2005 r., IPN, Warszawa 2006
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia - 31 grudnia 2006 r., IPN, Warszawa 2007
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia - 31 grudnia 2007 r., IPN, Warszawa 2008
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia - 31 grudnia 2008 r., IPN, Warszawa 2009
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia - 31 grudnia 2009 roku, IPN, Warszawa 2010
• Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia - 31 grudnia 2010 roku, IPN, Warszawa 2011
• A. Dudek, Instytut. Osobista historia IPN, Czerwone i Czarne, Warszawa 2011.
• [Głos J. Kurtyki w dyskusji] Polska polityka historyczna, "Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej" 2006, nr 5, s. 13.
• "To dopiero sześć miesięcy..." z prof. Leonem Kieresem, prezesem Instytutu Pamięci Narodowej rozmawia Barbara Polak, "Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej" 2001, nr 1.
• Katalog [wydawnictw] 2006, IPN, [Warszawa 2007]
• Katalog publikacji IPN 2000-2008, red. P. Chojnacki, A. Piekarska, IPN, Warszawa 2009
• Katalog wydawnictw IPN 2000-2006. http://www.ipn.gov.pl/portal/pl/228/6735/Gdzie_kupic_publikacje_IPN.html> (dostęp: 02.05.2011).
• Generał August Emil Fieldorf "NU", wyb. i oprac. W. Młynarczyk, M. Koszyńska, IPN, Warszawa 2009
• Polacy Ratujący Żydów w latach II wojny światowej, IPN, Warszawa 2008
• Polskie Państwo Podziemne, IPN, Warszawa 2003
• Stan wojenny, IPN, Warszawa 2003
• Stosunki polsko-ukraińskie w latach 1939-1947, IPN, Warszawa 2002
• Zagłada Żydów polskich w czasie II wojny światowej, IPN, Warszawa 2005
• Zbrodnia Katyńska, IPN, Kraków - Warszawa 2010.
• A. Dziurok, M. Gałęzowski, Ł. Kamiński, F. Musiał, Od niepodległości do nie-podległości. Historia Polski 1918-1989, IPN, Warszawa 2010.
• Nie jestem politykiem - z Januszem Kurtyką, prezesem Instytutu Pamięci Narodowej rozmawiają Barbara Polak i Władysław Bułhak, "Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej" 2006, nr 1-2, s. 18.
• Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956, red. R. Wnuk, S. Poleszak, A. Jaczyńska, M. Sladecka, IPN, Warszawa - Lublin 2007.
• J. Kurtyka, Z dziejów agonii i podboju - prace zebrane z zakresu historii najnowszej, [red. W. Frazik, F. Musiał], Wydawnictwo Arcana, Kraków 2011 (tam literatura).
• T. Bereza, M. Bukała, M. Kalisz, Wincenty Witos 1874-1945, IPN, Rzeszów 2010
• D. Golik, F. Musiał, Osądź mnie Boże... Ks. Władysław Gurgacz - Kapelan Polski Podziemnej, IPN, Kraków 2009
• K. Kaczmarski, P. Tomasik, Adam Doboszyński 1904-1949, IPN, Rzeszów 2010
• K. Krajewski, T. Łabuszewski, P. Niwiński, Brygady "Łupaszki". 5 i 6 Wileńska Brygada AK w fotografii 1943-1952, IPN, Wydawnictwo RYTM, Warszawa 2010
• J. Kurtyka, J. Pawłowicz, Generał Leopold Okulicki 1898-1946, IPN, Warszawa 2010
• Niezależne Zrzeszenie Studentów 1980-1989. Obrazy, koncepcja, wybór i opracowanie materiałów: J. Dutka, M. Zakrzewski, teksty wprowadzające do rozdziałów: J. Szarek, IPN, Kraków 2010
• J. Pawłowicz, Rotmistrz Witold Pilecki 1901-1948, IPN, Warszawa 2008; Stefan Korboński 1901-1989, red. M. Ptasińskiej-Wójcik, IPN, Warszawa 2009
• W.J. Wysocki, M.W. Wysocka, Marszałek Edward Śmigty-Rydz. Portret Naczelnego Wodza, IPN, Warszawa 2009.
• Cichociemni z "Ospy". Dzieje cichociemnych zrzuconych do Polski w nocy 1/2 września 1942 r. w grupie o kryptonimie "Smallpox", scenariusz W. Birek, rys. M. Birek, IPN, Rzeszów 2010
• Korfanty, rys. K. Wyrzykowski, scenariusz S. Zajączkowski, konsul, historyczne i współpraca redakcyjna R. Mozgol, T. Bują, IPN, Katowice 2010
• "Łupaszka" 1939, scenariusz S. Zajączkowski, rys. K. Wyrzykowski, wkładka historyczna M. Bechta, W. Muszyński, IPN, Warszawa 2009
• Wbrew nadziei. Opowieść o Łukaszu Cieplińskim ps. "Pług", scenariusz W. Birek, rys. G. Pudłowski, konsultacja historyczna Z.K. Wójcik, B. Kleszczyński, M. Surdej, IPN, Rzeszów 2007
• Wyzwolenie? 1945, scenariusz S. Zajączkowski, rys. K. Wyrzykowski, wkładka historyczna i konsultacja historyczna K. Krajewski, T. Łabuszewski, IPN, Warszawa 2010.
• J. Lubecka, Karanie niemieckich zbrodniarzy wojennych w Polsce, "Zeszyty Historyczne WiN-u" 2011, nr 34 [w druku; tam literatura].
• W. Materski, Mord katyński. 70 lat drogi do prawdy, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2010.
• E. Zając, Rola SB w kształtowaniu mitu mniejszego zła, [w:] Stan wojenny. Fakty, hipotezy, interpretacje, red. A. Czwołek, W. Polak, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2008, s. 367-376
• F. Musiał, Pierestrojka - droga do demokracji czy plan "«odwilży» bis"?, "Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej" 2009, nr 5-6, s. 70-83 (tam literatura)