Próba oszacowania stopnia zaspokojenia potrzeb żywnościowych w gospodarstwach domowych w Polsce

• Autorzy: Marek Gałązka

Warianty tytułu

An Attempt at Estimating the Degree of Meeting the Food Needs of Polish Farms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu podjęto próbę kwantyfikacji stopnia zaspokojenia potrzeb żywnościowych (rozumianych jako potrzeby na artykuły żywnościowe) w gospodarstwach domowych w Polsce w 2009 roku w porównaniu do stanu z 2005 roku. Za stopień realizacji potrzeb żywnościowych przyjęto procentową relację efektywnego popytu (zrealizowane wydatki żywnościowe) do tzw. potencjalnego popytu na żywność w gospodarstwach domowych. Szacunku poziomu zaspokojenia potrzeb na artykuły żywnościowe dokonano za pomocą ekonometrycznego modelowania wydatków na żywność (model logarytmiczno-hiperboliczny ze zmiennymi zero-jedynkowymi), które przeprowadzono na podstawie niepublikowanych danych indywidualnych budżetów gospodarstw GUS (ok. 72 tys. budżetów). Stwierdzono, że pomimo wzrostu dochodów gospodarstw domowych, stopień zaspokojenia potrzeb żywnościowych nie zwiększył się (w 2009 roku w relacji do 2005 r.). Może być to efektem rosnącego poziomu aspiracji gospodarstw domowych w zakresie spożycia żywności w okresie poakcesyjnym (wzrost konsumpcji relatywnie droższych artykułów żywnościowych). Z badań wynika, że około 20% ludności w Polsce ma wysoce niezaspokojone potrzeby na artykuły żywnościowe (dotyczy to w szczególności gospodarstw domowych utrzymujących się z niezarobkowych źródeł). (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa domowe; Żywność; Zaspokojenie potrzeb; Wyniki badań

EN

Households; Food; Meet needs; Research results

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 2
• Strony: 85--102

Twórcy

autor

Marek Gałązka

• Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

Bibliografia

• 1.Blisard N., Variyam J.N., Cromartie J.: Food expenditures by U.S. households: looking ahead to 2020. Economic Research Service, U.S. Department of Agriculture. Agricultural Economic, Report No. 821, 2003.
• 2.Budżety gospodarstw domowych w 2005 i 2009 r. GUS, Warszawa 2006, 2010.
• 3.Bywalec C.: Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010.
• 4.Diagnoza Społeczna 2007. Warunki i jakość życia Polaków. Raport (red. J. Czapiński, T. Panek). Centrum Rozwoju Zasobów, Warszawa 2007.
• 5.Diagnoza Społeczna 2009. Warunki i jakość życia Polaków. Raport (red. J. Czapiński, T. Panek). Centrum Rozwoju Zasobów, Warszawa 2009.
• 6.Figiel S., Rembisz W.: Przesłanki wzrostu produkcji w sektorze rolno-spożywczym - ujęcie analityczne i empiryczne. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2009.
• 7.Gałązka M.: Ocena stopnia nasycenia wydatków na żywność w Polsce w latach 2005-2009. Roczniki Naukowe SERiA, t. XIII, z. 1, Warszawa-Poznań-Wrocław 2011.
• 8.Grzelak A., Gałązka M.: Związki potrzeb, popytu i konsumpcji żywności - ujęcie teoretyczne. Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, nr 4. Wydawnictwo KPSW w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2011.
• 9.Gulbicka B.: Wyżywienie polskiego społeczeństwa w ostatniej dekadzie XX wieku. Studia i Monografie. IERiGŻ, Warszawa 2000.
• 10.Gutkowska K., Ozimek L: Wybrane aspekty zachowań konsumentów na rynku żywności - kryteria zróżnicowania. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005.
• 11.Hodoly A.: Wstęp do badań rynku. PWG, Warszawa 1961.
• 12.Kramer J.: Badania rynkowe i marketingowe. PWE, Warszawa 1994.
• 13.Krasiński Z., Piasny J., Szulce H.: Ekonomika konsumpcji. PWE, Warszawa 1984.
• 13. 14.Kurzawa I., Wysocki F.: Wybrane modele ekonometryczne w badaniach dochodowej elastyczności popytu konsumpcyjnego [w:] Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 47. Taksonomia 16. Klasyfikacja i analiza danych - teoria i zastosowania (red. K. Jajuga, M. Walesiak). Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2009.
• 15.Kwasek M., Świetlik K.: Popyt na żywność [w:] Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2008 roku (red. A. Kowalski). IERiGZ-PIB, Warszawa 2009.
• 16.Kwasek M., Świetlik K.: Popyt na żywność [w:] Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2009 roku (red. A. Kowalski). IERiGZ-PIB, Warszawa 2010.
• 17.Kwasek M.: Wzorce konsumpcji żywności w Polsce. Studia i Monografie, nr 153. IERiGZ-PIB, Warszawa 2012.
• 18.Lange O.: Wstęp do ekonometrii. PWN, Warszawa 1967.
• 19.Pohorille M.: Potrzeby podział konsumpcja. PWE, Warszawa 1982.
• 20.Pohorille M.: Preferencje konsumentów a postulowany wzorzec spożycia. PWE, Warszawa 1978.
• 21.Rembisz W.: Mikro- i makroekonomiczne podstawy równowagi wzrostu w sektorze rolno-spożywczym. Wydawnictwo Vizja PRESS&IT, Warszawa 2008.
• 22.Rocznik Statystyczny 2010. GUS, Warszawa 2011.
• 23.Sadowski Z.: Transformacja i rozwój. Wybór prac. Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Warszawa 2005.
• 24.Sen A.: Development as freedom. Oxford University Press, New York 1999.
• 25.Słaby Т.: Postawy polskich konsumentów w kryzysie [w] Reakcje polskich konsumentów na skutki kryzysu gospodarczego (red. T. Słaby). Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2009.
• 26.Stanisławska J., Wysocki F.: Dochodowa elastyczność wydatków na artykuły żywnościowe gospodarstw domowych rolników według grup dochodowych. Roczniki Naukowe SERiA, t. XIII, z. 3, Warszawa-Poznań-Wrocław 2011.
• 27.Stewart H., Blisard N., Bhuyan S., Nayga Jr R.M.: The demand for food away from homefull-service or fast food? Economic Research Service, U.S. Department of Agriculture. Agricultural Economic, Report No. 829, 2004.
• 28.Suchecki B.: Kompletne modele popytu. PWE, Warszawa 2006.
• 29.Szczepański J.: Konsumpcja a rozwój człowieka. Wstęp do antropologicznej teorii konsumpcji. PWE, Warszawa 1981.
• 30.Szwacka-Salmonowicz J.: Zmiany zachowań nabywców jako determinanta kształtowania strategii segmentacyjnych przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce. Rozprawy Naukowe i Monografie. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2003.
• 31.Świetlik K.: Ceny żywności w procesie rynkowych przemian polskiej gospodarki (1994-2004). Studia i Monografie, nr 141. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2009.
• 32.Tomaszewicz A., Welfe W.: Popyt konsumpcyjny jako funkcja dochodów osobistych gospodarstw domowych [w:] Ekonometryczne modele rynku. Analiza prognozy symulacja. Modele konsumpcji (red. W. Welfe). T. 2. PWE, Warszawa 1978.
• 33.Urban S.: Spożycie żywności i samozaopatrzenie w żywność wśród ludności rolniczej. Roczniki Naukowe SERiA, t. V, z. 3, Warszawa 2003.
• 34.Woś A.: Elastyczność spożycia żywności na wsi. PWE, Warszawa 1961.
• 35.Wysocki F., Kurzawa L: Kształtowanie się preferencji konsumpcyjnych artykułów żywnościowych w relacji miasto-wieś. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 2, 2006.
• 36.Wysocki F., Kurzawa L: Preferencje konsumpcyjne żywności gospodarstw domowych rolników na tle innych grup społeczno-ekonomicznych ludności. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 2, 2004.
• 37.Zalega T.: Konsumpcja. Determinanty teorie modele. PWE, Warszawa 2012.
• 38.Zielińska Z.: Długookresowe przemiany struktury żywności na tle wzrostu dochodów. Zakład Wydawnictw Naukowych Instytutu Handlu Wewnętrznego i Usług, Warszawa 1979.
• 39.Żelazna K., Kowalczuk L, Mikuta B.: Ekonomika konsumpcji: elementy teorii. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2002.