Zmiany charakteru społecznego a rozwój gospodarczy

• Autorzy: Larysa Siniugina
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy jest rekonstrukcja i próba usytuowania Fromma psychologii społecznej i gospodarczej w amerykańskim nurcie antropologii kulturalnej zwanym "Culture and Personality Approach". W polskim piśmiennictwie naukowym stanowisko E. Fromma określane jest przez jego przynależność do tzw. kulturystycznej szkoły psychoanalizy. Naszym natomiast zadaniem będzie ujawnienie dotychczas nie eksponowanych w polskiej literaturze jego powiazań z myśl M. Webera, T. Veblena, I D. Riesmana. Znamy Fromma bardziej jako humanistę niż jako ekonomistę. Tymczasem dzieło jego zawiera oryginalne interpretacje dotyczące tych czynników kulturowych i psychologicznych, które mają ścisły związek z problematyką rozwoju gospodarczego. Należy podkreślić, że dużą rolę w jego rozważaniach odgrywa psychologiczny portret europejskiej i amerykańskiej klasy średniej (middle class), historycznie wywodzącej się z mieszczaństwa. Poglądy E. Fromma "współtworzą klimat naukowy, dzięki któremu mogą pojawić się prace K. Honey , D. Riesmana, a także E. Sapira. R. Benedict i M. Mead. Max Weber burzy koncepcję "homo oecoDom1cus", twierdząc iż motywacje ekonomiczne człowieka są często wtórne w stosunku do motywacji kulturowych (psychologicznych). Chodzi o to, że Określony styl kultury, Określone wzorce kulturowe poprzez kształtowanie odpowiedniej osobowości, nastroju emocjonalnego i motywację mają zarazem wpływ na styl gospodarowania i zachowań ekonomicznych. Podobnie postuluje T. Veblen. W swoim głośnym dziele "Teoria klasy próżniaczej"' stwierdza, iż motywacja zysku napędza błędne koło (zysk inwestycja - zysk - inwestycja itd.), które umożliwia ostentacyjne marnotrawstwo jednych, ubóstwo innych oraz zablokowanie tworzonych możliwość i rozwoju osobowości i jednych i drugich. Warto podkreślić, ze zarówno Weber, jak też Veblen korzystali z doświadczeń społeczeństw nieuprzemysłowionych. Podobnie z doświadczeń społeczeństw nieuprzemysłowionych korzysta Fromm, by zaproponować alternatywną wobec homo oeoonomicus, koncepcję osobowości twórczej, tj. produktywnej. A także, aby zaproponować alternatywną, wobec kapitalizmu, koncepcję rozwoju gospodarczego. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Psychologia społeczna; Rozwój gospodarczy; Wzrost gospodarczy; Rozwój społeczny

EN

Social psychology; Economic development; Economic growth; Social development

• Czasopismo: Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 1992
• Numer: nr 343
• Strony: 171

Twórcy

autor

Larysa Siniugina

Bibliografia

• American Philosophy in the Twentieth Century, Ed. by P. Kurtz. N. Y. 1967.
• Ancyfierowa L.I.: Psichologija samoaktualizirujeszczejsia licznosti w rabotach Abrahama Maslowa. "Woprosy psychologii" 1973, 4.
• Andreski S.: Social Sciences as Sorcery. Andre Deutsch 1972.
• Aron R.: Teoria rozwoju i interpretacja historyczna współczesnej epoki. W: Teoria rozwoju społecznego. Wypisy pod red. Dyoniziaka. Kraków 1976.
• Baran P.: Ekonomia polityczna wzrostu. Warszawa 1958.
• Bassin F.: Zagadnienie nieświadomości". Warszawa 1972 (tłum. K. Pomian).
• Batałow E.J.: Filozofia bytu. Krytyka ideologii lewicowego radykalizmu. Warszawa 1976 (tłum. S. Radziszewski).
• Bell D.: The Debate on Alienation. In: Revisionism. Ed. by L. Labedz. London 1962.
• Bell D.: The End of Ideology. On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties. N.Y. 1962.
• Bell D.: Praca i jej gorycze. Kult wydajności w Ameryce. Paryż 1967.
• Bell D.: The Coming of Post Industrial Society. N. Y. 1973.
• Bell D.: The Cultural Contradictions of Capitalism. N.Y. 1976.
• Bendix R.: Max Weber - Portret uczonego. Warszawa 1975 (tłum. K. Jakubowicz).
• Benedict R.: Wzory kultury. Warszawa 1966 (tłum. J. Prokopiuk).
• Birnbach M.: Neo-Freudian Social Philosophy. Stanford 1961.
• Boas F.: Anthropology and Modern Life. N.Y. 1928.
• Bon Le G.: Psychologia tłumu. Warszawa 1986 (tłum. B. Kaprocki).
• Brown K.: Life against Death. The Psyccoanalytical Meaning of History. Middletown 1959.
• Brown J.D.: The Human Nature of Organizations. N.Y. 1973.
• Brzezinski Z.: Between Two Ages. America's Role in the Technotronic Era. N.Y. 1970.
• Buczkowski P.: Walka klas a rozwój formacji społeczno-ekonomicznej. Próba uzgodnienia z adaptacyjną interpretacją materializmu historycznego. "Studia Socjologiczne" 1980, 2.
• Burnham J.: Rewolucja menedżerska. Paryż 1957 (tłum. J. Horzelski).
• Davis K.: Human Behaviour at Work: Human Relations and Organizational Behaviour. N.Y. 1972.
• Dawydow J.: Estietika nigilizma. Moskwa 1975.
• Dawydow J.: Kritika socjelno-filosofskich wozzrienij frankfurtskoj szkoły. Moskwa 1977.
• Dąbrowski K ., Trud istnienia Warszawa 1986.
• Desmonte W.: Miagic, myth and money. N.Y. 1962.
• Dieniacw W.W.: Socjologija nasilija. Moskwa 1975.
• Debreńkow W.I., Nieofrejdizm nasilija. Moskwa 1974.
• Dorfman J.: Thornstein Veblen and this America. N.Y. 1934.
• Drugs and Youth: The Chal1enge of Today. Ed. by E. Harms. N.Y. 1973.
• Economics and Psychclogy. in: "'Acta Oeconomica", 1981, 26.
• Elltl J.: The Technological Society. N.Y. 1964.
• Epsztiejn S.I.: Industrialnaja socjologija w SSza. Moskwa 1972.
• Epsztiejn S.I.: Menedżery (socjologiczeskij portriet). "SSza. Ekonomika, politika. idieologija". 1976, 2-3.
• Flynn .J .R.: Humanism and Ideology. London and Boston 1973.
• Forman J.D.: Inflation. N.Y. London 1977.
• Fromm E.: Escape from Freedom. N.Y. 1941.
• Fromm E.: Man for Himself. N.Y. 1947.
• Fromm E., Psychoanalysis and Religion. Yale University Press 1950.
• Fromm E., The Forgotten Language. N.Y. 1951.
• Fromm E.: The Sane Society, N.Y. 1955.
• Fromm E.: The Art of Loving. N.Y. 1956.
• Fromm E., Sigmund Freud's Mission. N.Y. 1959.
• Fromm E., Suzuki D. T., Zen. Buddhism and Psychoanalysis. London 1960.
• Fromm E., Marx's Concept of Man. N.Y. 1961.
• Fromm E.: May an Prevail? N.Y. 1961.
• Fromm E.: Explorations into the Unilateral Disarmament Position. In: Ed. by Bennet J.C.: Nuclearl Weapons and the Conflict of Conscience. London 1962.
• Formm E.: Beyond the Chains of Illusion. My Encounter with Marx and Freud. N.Y. 1963.
• Fromm E.: The Dogma of Christ and Other Essays on Religion Psychology and Culture. London 1963.
• F'romm E.: War within Man: A Psychological Enquiry into the Roots of Destructiveness. Philadelphia 1963.
• Fromm E.: Probiems of interpreting Marx. In.: Ed. by Horowitz I.L.: The New Sociology. Essays in Social Science and Social Theory in honor of C.W. Mills. N.Y. 1964.
• Fromm E.: The Heart of Man. Its Genius for Good and Evil. London 1965.
• Fromm E. (Ed.): Socialist Humanism. N.Y. 1965.
• Fromm E., Prothes and Priests. In: Ed. By Schoeman R. : Bertrand Russell-Philosopher of the Century. Essays in his Honor. London 1967.
• Fromm E., The Revolution of Hope: Towaras & Humanized Technology. N.Y. 1968.
• Fromm E., Xiran R: The Nature of Man. N.Y. 1968.
• Fromm E., Maccoby M.; Social Character in a Mexican Village. Socio-psychoanalsis Study. Englewood Cliffs 1970.
• Fromm E.: The Crisis of Psychoanalysis. London 1971.
• Fromm E.: The Anatomy of Human Destructiveness. London 1974.
• Fromm E.: To have or to be? London 1978.
• Galbraith J.E.: Społeczeństwo dobrobytu. Państwo przemysłowe. Warszawa 1973 (tłum. J. Prokopiuk i Z. Zinserljng).
• Galbraith J•,E.: Ekonomia a cele społeczne. Warszawa 1979 (tłum. W. Osiatyński).
• Gilder G.: Wealth and Poverty. N.Y. 1981.
• Gilejko L. , Fudziński R., Stępień T., Społeczno-filozoficzne idee marksizmu. Warszawa 1979.
• Gulczyński M., Iwiński T. Krawczewski A. Lementowicz W., Idee i ideolodzy neokapitalizmu. Warszawa 1978.
• Hall G.. Ecology: Can we Survive under Capitalism? N.Y. 1972.
• Hall G., Imperialism Today. An Evolution of Major Issues and Events of Our Time. N. Y. 1972.
• Harris M.; The Rise of Anthtopological Theory. A History of Theories of Culture. N.Y. 1968.
• Harris M.: Cows, pigs, wars, and witches. The Riddles of cultures N.Y. 1974.
• Harris M.: Cannibals and Kings. The Origins of Cultures. N.Y. 1978.
• Heilbroner R.L.: The Limits of American Capitalism. N.Y. 1966.
• Heilbroner R.L.: Between Capitalism and Socialism. N.Y. 1970.
• Heilbroner R.L.: Business Civilisation in Decline. N.Y. 1976.
• Heilbroner R.L.: Marxism for arid against. N.Y. 1980.
• Horney K.: The Neurotic Personality of Our Time. N.Y. 1937.
• Horney K.: New Ways of Psychoanalysis. N.Y. 1939.
• Horney K.: Self-Analysis. N.Y. 1942.
• Homey K.: Our Inner Conflicts. N.Y. 1945.
• Horney E.: Neurosis and Human Growth. N.Y. 1950.
• Horney K.: Feminine Psychology. London 1967.
• Huizinga J.: Homo Ludens. Warszawa 1967(tłum. M. Kurecka, W. Wirosza).
• Huizinga J.: Jesień średniowiecza. Warszawa 1967 (tłum. T. Brzostowski).
• Idea społeczeństwa komunistycznego w pracach klasyków marksizmu. (Red.) J. Szac.ki. warszawa 1977 .
• Jones H.M.: American Humanism: Its Meaning for World Survival. N.Y. 1957.
• Kaganow L.S.: Gumanisticzeskaja psyhologia. "Woprosy Fiłosofii".
• Kaplan B. (Ed.): Studying Personality. Chicago 1968.
• Kardiner A., Linton R.: The Individual and His Society. N.Y. 1939.
• Kępiński A.: Schizofrenia. Warszawa 1972.
• Kępiński A.: Psychopatie. Warszawa 1977.
• Kępiński A.: Melancholia. Warszawa 1985.
• Kępiński A.: Lęk. Warszawa 1987.
• Kępski A.: Rytm życia. Kraków 1983.
• Kłoskowska A., Różnorodność wzorów kultury a funkcje antropologii kulturalnej. W: R. Benedict: Wzory kultury . Warszawa 1965.
• Kłoskowska A.: Koncepcje typu osobowości we współczesnej antropologii kulturalnej. W: Z historii i socjologii kultury. Warszawa 1969.
• Kłoskowska A.: Socjologia kultury. Warszawa 1981.
• Kłoskowska A.: Kultura masowa. Warszawa 1983.
• Kon I.S., K probliemie necjonalnogo charaktiera. W: B.F. porsnier i L.I. Ancyfierowa (red.); Istorija i psychologija. Moskwa 1971.
• Kon I.S. (rea.): Istorija burżuaznoj socjologii XIX i naczala XX w. Moskwa 1979.
• Kon I.S.: Socjologija licznosti. Moskwa 1967.
• Kon I.S.: Odkrycie "Jan". Warszawa 1987 (tłum. L. Siniugina).
• Kossen S.: The Human Side of Organizations. San Francisco 1975.
• Kozielecki J.: Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa 1977.
• Kozyr-Kowalski S.: Max Weber a Karol Marks. Warszawa 1967.
• Kozyr-Kowalski S.: Langego dwie koncepcje świadomości społecznej i nadbudowy. W: "Studia Filozoficzne" 1980. 1.
• Krasin J.A.: Lenin, rewolucja, współczesność. Warszawa 1969 (tłum. A. Jasińska-Kania).
• Krawczewski A.: Trylogia J.K. Galbraitha. Warszawa 1974.
• Kroeber A.: Istota kultury. Warszawa 1973 (tłum. F. Sztompka).
• Krzysztofek K.: "Społeczeństwo globalne" czyli widmo "superkultury". "Miesięcznik Literacki", 1980, 6.
• Kuczynski J.: Zmierzch mieszczaństwa, Warszawa 1967.
• Kuper A.: Anthropologists and Anthropology. London 1973.
• Lane R.E.: Political Ideology. Why the American Common Man Belives What He Does. London 1962.
• Lange O.: Ekonomia polityczna. T. 1.Warszawa 1961.
• Lejbin W.M. Konformizm I riespiektabielnost psichoanaliza. "Woprosy Filozofii" 1972, 4.
• Leroy G.C., Beitz U.: Socialist Humanism and Second Culture. "Political Affairs" 1971, 4.
• Licznost w YY stoletii. Moskwa 1979.
• Lindzey G. (Ed.): Handbook of Social Psychology. N.Y. 1954.
• Linton A., Wagley C., Linton R. In: Leaders of Modern Anthropology. N.Y. 1971.
• Linton R.: Kulturowe podstawy osobowości. Warszawa 1975 (tłum. A. Jasińska-Kania).
• Lorenz K.: Tak zwane zło. Warszawa 1972 (tłum: A.D. Tauszyńska).
• Lorenz K.: Regres człowieczeństwa. Warszawa 1986 (tłum. A.D. Tauszyńska).
• Luhan Me M.: Wybór pismo Warszawa 1975 (tłum. K. Jakubowicz).
• Lumer R.: Mass Culture under Capitalism. "Political Mfairs"1975, 4.
• Malinowski B.: Szkice z teorii kultury. Warszawa 1958 (tłum. zbiorowe).
• Malinowski A.: Szkoła frankfurcka a marksizm. Warszawa 1979.
• Malinowski A.: Współczesny "neomarksizm". Warszawa 1983.
• Man Alone: Alienation in Modern Society. Ed. by E. and M. Josephson N.Y. 1972.
• Manners R.A., Kaplan D.: Theory in Anthropology. Chicago 1968.
• Marause H.: Eros and Civilisation. London 1956.
• Marcuse H.: Negations. Essays in Critical Theory. Boston 1968.
• Marcuse H.: One-Dimentional Man. Studies in the Ideology of Advanced Industrial Society. Boston 1968.
• Marcuse H.: An Essay on Libaration. Boston 1969.
• Marcuse H.: Counter Revolution-and Revolt. Boston 1972.
• Martin J. , Norman A.R.: The Computerized Society. N.Y. 1970.
• Marxism and Alienation. A. Symposium. Ed. by Aptheker N.Y. 1965.
• Mass Culture. Ed. by B. Rosenberg, D.M. White N.Y.1965.
• Mead M.: Male and Female. N.Y. 1962.
• Mesarovic M., Pestel E.: Ludzkość w punkcie zwrotnym. Warszawa 1977 (tłum. w. Rączkowska).
• Mills W.C.: Elita władzy. Warszawa 1961, opr. J. Rafalski.
• Mishan E.J.: Spor o wzrost gospodarczy. Warszawa 1986 (tłum. Z. Wolińska).
• Morin E.: Duch czasu. Warszawa 1965 (tłum. A. Frybesowa).
• Morin E.: Zagubiony paradygmat. Natura ludzka. Warszawa 1977 (tłum. R. Zimand).
• Mucha J.: Konflikt i społeczeństwo: z problematyki Konfliktu społecznego we współczesnych teoriach zachodnich. Warszawa 1978.
• Mucha J.: Konflikt społeczny jako kategoria teoretyczna analizy społeczeństwa socjalistycznego. "Studia Socjologiczne" 1980, 1.
• Mumford L.: The Myth of the Machine. N.Y. 1967.
• Myrdal G.: Objectivity in Social Research. N.Y. 1969.
• Nadler M.: People's Capitalism N.Y. 1956.
• Nasiłowski M.: O teoriach rozwoju współczesnego kapitalizmu. Warszawa 1978.
• Nowak L.: Teoria formacji społecznej jako teoria adaptacyjna. "Studia Socjologiczne" 1973, 4.
• Nowak L. :Socjalistyczny sposób panowania człowieka nad człowiekiem. Poznań 1980.
• Novak M.: Przebudzenie etnicznej Ameryki. Warszawa 1985 (tłum. H. Pawlikowska).
• Obuchowski K. (przedmowa) W: K. Horney: Neurotyczna osobowość naszych czasów. Warszawa 1978.
• Orzechowski M.: Polityka, władza, panowanie w teorii Maxa Webera. Warszawa 1984.
• Osiatyński W., W kręgu mitu amerykańskiego. Warszawa 1971.
• Ossowska M., Moralność mieszczan, Wrocław 1985.
• Ossowski S.: Więź społeczniczka i dziedzictwo krwi . Warszawa 1966.
• Ossowski S., O osobliwościach nauk społecznych. Warszawa 1983.
• Ossowski S., O strukturze społecznej. Warszawa 1986.
• Parsons H.L., Humanism and Marx's Thought. Springfield 1971.
• Polakowska-Kujawa J.: Recepcja i krytyka marksizmu we współczesnej myśli społecznej. Wyd. SGPiS 1985.
• Ponad ekonomią. Warszawa 1985 (tłum. J. Grosfeld).
• Przełom w psychologii. Warszawa 1978. Wybór i wstęp: K. Jankowski. Tłumaczenie zbiorowe.
• Psychologia humanistyczna Wybór tekstów(Warszawa (bez daty) Opracowanie: K. Starczewska.
• Reich Ch. . Zieleni się Ameryka. Warszawa 1976 .Wstęp i tłum. D. Passent, Riesman D., Glazer N. , Denney R. w: Samotny tłum. Warszawa 1971. Wstęp I tłum. J. Strzelecki.
• Rostow W.W., The Stages of Eoonomic Growth. Cambridge l960.
• Rostow W.W.: Politics and the Stages of Growth. Cambridge 1971.
• Roszak T.: The Making of a Counter Culture. London 1971.
• Ryszkowie E. i F.: Między utopią a zwątpieniem. Warszawa 1970.
• Sadler W.A.: Existence and Love. N.Y. 1969.
• Sapir E.: Culture, Language and Personality. Selected Essays. Berkeley 1970.
• Schaff A.: Socjalizm a biurokracja. "Polityka" 1981, 40.
• Schumacher E.F.: Małe jest piękne. Spojrzenie na gospodarkę świata z założeniem, że człowiek coś znaczy. Warszawa 1981 (tłum. E. Szymanska, J. Strzelecki).
• Siemionow J.N.: Socjalnaja filosofija A. Toynbee. Moskwa 1960.
• Sienko I.: Ekonomika i polityka w teoriach sowietologów anglosaskich. Warszawa 1979.
• Simmel J.: Filozofia pieniądza. Warszawa 1904 (tłum. L. Belmont).
• Siniugina L.: Agres ja czy miłość? Prezentacja poglądów Ericha Fromma. Warszawa 1981.
• Skinner B.F.: Beyond Freedom and Dignity. N.Y. 1971.
• Smith A.: Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. Warszawa 1954 (tłum. G. Wolff).
• "Smith Adam". The Money Game. London 1968.
• Smith M.B. Humanizing Social Psychology. San Francisco 1974.
• Sokolewicz W. :(red.): Instytucje i doktryny polityczne Stanów Zjednoczonych Ameryki. Wrocław 1974.
• Sorman G.: Rewolucja konserwatywna w Ameryce. Tłum. i wyd. "Kurs" 1984.
• Sorokin P.A.: The Sociology of Revolution. Philadephia 1925.
• Sorokin P.A.: The Basic Trends of Our Times. New Haven 1964.
• Stocking J.G.W.: Race, Culture and Evolution. Essays in the History of Anthropology. N.Y. 1968.
• Storr A.: Human Aggression. N.Y. 1979.
• Super-Ameryka. Szkice 0 kulturze i obyczajach (Praca zbiorowa). T. I i II. Warszawa 1970.
• Szacki J. (red.): Czy kryzys socjologii? Warszawa 1977.
• Szacki J.: Historia myśli socjologicznej. Warszawa 1983.
• Tarkowski M.: Amerykańskie koncepcje rewolucji społecznej. Warszawa 1983.
• Technika a społeczeństwo. T. I i II. Warszawa 1974.
• Technology and Mn's Future. Ed. by A.H. Teich. N.Y. 1971.
• Titarienko A.I.: Arich Fromm w okowach iluzji. "Woprosy Fiłosofii" 1964, 10.
• Toffler A.: Szok przyszłości. Warszawa 1975 (tłum. E. Ryszka, W. Osiatyński).
• Toffler A.: Ekospazm. Warszawa•1977 (tłum. E. Szymańska).
• Toffler A.: The Third Wave. London 1980.
• Toffler A.: Previews and Premises. London 1984.
• Tokarczyk R.: Utopia "Nowej Lewicy" amerykańskiej, Warszawa 1979.
• Uwarstwienie a rozwój społeczny (wybór tekstów ).Warszawa 1975.
• Veblen T.: Teoria klasy próżniaczej. Warszawa 1971 (tłum. J. i K. Zagórscy).
• Veblen T.: The Theory of Business Enterprise. N.Y. 1904.
• Veblen T.: The Socialist Economics of Karl Marx and his Followers. "Quaterly Journal of Economics" 1906, T. XX.
• Veblen T.: Professor Clark's Economics N.Y. 1908.
• Veblen T.: The Limitations of Marginal Utility. N.Y. 1909.
• Veblen T.: The Instinct of Workmanship. N.Y. 1914.
• Veblen T.: The Engineers and Price System. N.Y. 1921.
• Veblen T.: Absentee Ownership and the Business Enterprise. N.Y. 1923.
• Veblen T.: The Place of Science in the Modern Civilization and Other Essays. N.Y. 1932.
• Waserman J.: Krytyczna teoria społeczeństwa H. Marcusego. Warszawa 1979.
• Watkins F.: The Age of Ideology. N.Y. 1964.
• Weber M.: Szkice z socjologii religii. Warszawa 1984 (tłum. J. Prokopiuk i H. Wandowski).
• Wells H.K.: Zmierzch psychoanalizy. Warszawa 1968 (tłum. J. Prokopiuk).
• What Veblen Thought. Selections from the-Writings of Thornstein Veblen. N.Y. 1936.
• Wiatr J.J.: Czy zmierzch ideologii? Warszawa 1968.
• Wiatr J.J.: Kapitalizm, zmierzch formacji. Warszawa 1976.
• Wiatr J.J.: Przyczynek do zagadnienia rozwoju społecznego formacji socjalistycznej. Warszawa 1979.
• Wiatr J.J.: Marksistowska teoria rozwoju społecznego. Warszawa 1983.
• Wieczorek Z.: Neopsychoanaliza i marksizm. Warszawa 1973.
• Zaręba J.: Reforma w testamencie. Warszawa 1985.
• Znaniecki F.: Społeczne role uczonych. Warszawa 1984.