Planowanie doświadczeń w rozwoju nowych produktów spożywczych

• Autorzy: Katarzyna Włodarska , Ewa Sikorska

Warianty tytułu

Experimental Design in Development of New Food Products

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rozwój nowych produktów spożywczych spełniających wymagania i potrzeby konsumentów umożliwia przetrwanie na silnie konkurencyjnym rynku. Większość produktów spożywczych stanowi mieszaninę kilku składników. Wykorzystanie nowych składników wspomaga tworzenie produktów z kategorii novel food. Nadrzędnym zadaniem producentów jest opracowanie optymalnego składu produktu innowacyjnego. Poszukiwanie najlepszej kompozycji produktu to proces długi i trudny, obarczony wieloma próbami i błędami. Wykorzystanie metod planowania doświadczeń oraz odpowiednich technik analiz wspomaga proces rozwoju nowych produktów, pozwala ograniczyć liczbę przeprowadzanych eksperymentów do minimum i oszczędzić czas oraz koszty. Uwzględnienie konsumenckich ocen sensorycznych pozwala określić preferowane przez konsumenta cechy opracowywanego produktu. W artykule przedstawiono zagadnienia związane z rozwojem nowych produktów spożywczych, ideę teorii planowania doświadczeń ze szczególnym uwzględnieniem planów dla mieszanin oraz przykłady zastosowania metod planowania eksperymentów do projektowania i doskonalenia produktów spożywczych. (abstrakt oryginalny)

EN

New food product development is necessary to meet consumer demands and needs and to survive in a competitive market. New ingredients help the formation of novel food. Finding optimal combination of ingredients remains a challenge for manufacturers of new products, because deriving successful formulas requires a number of trials and errors. To reduce the number of experiments and, consequently, to reduce time and cost experimental design is used. The design of experiments is a predictive approach to food design. Consumer testing in new food product development indicates sensory characteristics that a product should exhibit. This article presents some issues related to development of food products. The concept of experimental design, with a particular emphasis on plans for mixtures, was discussed with examples of application in the development and improvement of food products. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Optymalizacja; Artykuły spożywcze; Produkty żywnościowe; Nowe produkty; Konsumencka ocena produktu; Analiza sensoryczna

EN

Optimalization; Foodstuffs; Food products; New products; Consumer Product Rating; Sensory analysis

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 234
• Strony: 145--160

Twórcy

autor

Katarzyna Włodarska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Ewa Sikorska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Abdullah, A., Cheng, T.Ch., 2001, Optimization of Reduced Calorie Tropical Mixed Fruits Jam, Food Quality and Preference, vol. 12, s. 63-68.
• Bistrom, M., Nordstrom, K., 2002, Identification of Key Success of Functional Dairy Foods Product Development, Trends in Food Science & Technology, vol. 13, s. 372-379.
• Cooper, R.G., Kleinschmidt, E.J., 2011, Success Factors for New-Product Development, John Wiley & Sons.
• Cornell, J.A., 2002, Experiments with Mixtures: Designs, Models, and the Analysis of Mixture Data, John Wiley & Sons, New York.
• Dąbrowska, A., Babicz-Zielińska, E., Owczarek, T, Zabrocki, R., 2006, Zjawisko neofobii wobec nowych produktów żywnościowych wprowadzanych na rynek, w: Sojkin, B. (red.), Zarządzanie produktem - wyzwania przyszłości, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań, s. 175-182.
• Deshpande, R.P., Chinnan, M.S., McWatters, K.H., 2008, Optimization of a Chocolate-flavored, Peanut-soy Beverage Using Response Surface Methodology (RSM) as Applied to Consumer Acceptability Data, LWT - Food Science and Technology, vol. 41, s. 1485-1492.
• Dingstad, G.I., Westad, F., Nass, T., 2004, Three Case Studies Illustrating the Properties of Ordinary and Partial Least Squares Regression in Different Mixture Models, Chemometrics and Intelligent Laboratory Systems, vol. 71, s. 33-45.
• Dutcosky, S.D., Grossmann, M.V.E., Silva, R.S.S.F., Welsch, A.K., 2006, Combined Sensory Optimization of a Prebiotic Cereal Product Using Multicomponent Mixture Experiments, Food Chemistry, vol. 98, s. 630-638.
• Earle, M.D., Changes in the Food Product Development Process, Trends in Food Science and Technology, vol. 81, s. 19-24.
• Earle, M., Earle, R., Anderson, A., 2007, Opracowanie produktów spożywczych: podejście marketingowe, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa.
• Eriksson, L., Johansson, E., Wiksträm, C., 1998, Tutorial Mixture Design - Design Generation, PLS Analysis, and Model Usage, Chemometrics and Intelligent Laboratory Systems, vol. 43, s. 1-24.
• Fatemi, S., Varkani, M.K., Ranjbar, Z., Bastani, S., 2006, Optimization of a Water-based Road-making Paint by Experimental Design, Mixture Method, Progress in Organic Coatings, vol. 55, s. 337-344.
• Grunert, K.G., Verbeke, W., Kügler, J.O., Saeed, F., Scholderer, J., 2011, Use of Consumer Insight in the New Product Development Process in the Meat Sector, Meat Science, vol. 89, s. 251-258.
• Jang, M.S., Park, J.E., Park, H.Y., 2011, Formulation Optimization of Salad Dressing Added with Chinese Quince (Chaenomelis sinensis) Juice by Mixture Design, Food Science and Biotechnology, vol. 20, s. 409-417.
• Kaczorowska, J., 2010, Strategie opracowywania i wdrażania innowacji produktowych na rynku żywności, w: Sojkin, B. (red.), Zarządzanie produktem. Kreowanie produktu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań, s. 211-217.
• Kleef, E., Trijp, H.C.M., Luning, R, 2005, Consumer Research in the Early Stages of New Product Development: a Critical Review of Methods and Techniques, Food Quality and Preference, vol. 16, s. 181-201.
• Koak, J.H., Kang, B.S., Hahm, Y.T., Park, C.S., Baik, M.Y., Kim, B.Y., 2010, Blending of Different Domestic Grape Wines Using Mixture Design and Optimization Technique, Food Science and Biotechnology, vol. 19, s. 1011-1018.
• Kotler, P., Armstrong, G., Saunders, J., Wong, V., 2002, Marketing. Podręcznik europejski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Linnemann, A.R., Benner, M., Verkerk, R., Boekel, M.A.J.S. van, 2006, Consumer-Driven Food Product Development, Trends in Food Science & Technology, vol. 17, s. 184-190.
• Manzocco, L., Nicoli, M.C., 2002, Food Design: from the Methodological Approach to the Case Study of Low-calorie Syrups, Trends in Food Science and Technology, vol. 13, s. 422-429.
• Montgomery, D.C., 2009, Design and analysis of experiments, John Wiley & Sons, Asia.
• Moskowitz, H., Gofman, A., Beckley, J., 2006, Using High-level Consumer-research Methods to Create a Tool-driven Guidebook and Database for Product Development and Marketing, Journal of Sensory Studies, vol. 21, s. 54-100.
• Moskowitz, H., Hartmann, J., 2008, Consumer Research: Creating a Solid Base for Innovative Strategies, Trends in Food Science and Technology, vol. 19, s. 581-589.
• Naes, T., Faergestad, E.M., Cornell, J., 1998, A Comparison of Methods for Analyzing Data from a Three Component Mixture Experiment in the Presence of Variation Created by Two Process Variables, Chemometrics and Intelligent Laboratory Systems, vol. 41, s. 221-235.
• Naes, T, Nyvold, T.E., 2004, Creative Design - an Efficient Tool for Product Development, Food Quality and Preference, vol. 15, s. 97-104.
• Pietraszek, J., 2004, Planowanie doświadczeń - możliwość czy konieczność, StatSoft Polska.
• Polański, Z., 1999, Planowanie doświadczeń w kreowaniu jakości, StatSoft Polska.
• Wikström, M., Sjöström, M., 2004, Commercial Spread Optimization Using Experimental Design and Sensory Data, Journal of the American Oil Chemists' Society, vol. 81, s. 663-669.
• Voinovich, D., Campisi, B., Phan-Tan-Luu, R., 2009, Experimental Design for Mixture Studies, w: Tauler, R., Walczak, B. (eds.), Comprehensive Chemometrics. Chemical and Biochemical Data Analysis, Elsevier, s. 391-452.
• Vojnovic, D., Campisi, B., Mattei, A., Favretto, L., 1995, Experimental Mixture Design to Ameliorate the Sensory Quality Evaluation of Extra Virgin Olive Oils, Chemometrics and Intelligent Laboratory Systems, vol. 27, s. 205-210.
• Woyna-Orlewicz, K., 2009, Realizacja koncepcji Quality by Design, StatSoft Polska.