Obiektywna ocena zapachu z zastosowaniem elektronicznego nosa

• Autorzy: Katarzyna Pawlak-Lemańska , Katarzyna Nowosad , Jarosław Chmielewski

Warianty tytułu

Electronic Nose - the Objective Method of Smell Analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Klasyfikacja na podstawie wrażeń zmysłowych zależy od bardzo wielu różnorodnych czynników wpływających na nasze samopoczucie, od doświadczenia, nabytych i utrwalonych umiejętności, a także od wrodzonej wrażliwości poszczególnych zmysłów. Dla uniknięcia błędów w ocenie jakości za pomocą zmysłów, opracowuje się instrumentalne metody, pozwalające na obiektywizację ocen. W latach osiemdziesiątych XX wieku powstała koncepcja elektronicznego nosa, umożliwiającego obiektywny pomiar zapachu. Nowoczesna aparatura tego typu pozwala na precyzyjne kontrolowanie warunków pobierania próbek substancji lotnych, zastosowanie nowej generacji sensorów reagujących na całą gamę różnorodnych zapachów oraz wprowadzenie dedykowanych programów statystycznych do obróbki danych, w ten sposób naśladujący, w pewnym stopniu, działanie naszego mózgu. Urządzenia takie są nieodzowne w badaniach towaroznawczych dotyczących oceny jakości, w badaniach produktów spożywczych, przemysłowych, diagnostyce medycznej i środowiskowej. (abstrakt oryginalny)

EN

Electronic-nose devices have received considerable attention in the field of sensor technology during the past twenty years, largely due to the discovery of numerous applications derived from research in diverse fields of applied sciences. Recent applications of electronic nose technologies have come through advances in sensor design, material improvements, software innovations and progress in micro circuitry design and systems integration. The invention of many new e-nose sensor types and arrays, based on different detection principles and mechanisms, is closely correlated with the expansion of new applications. Electronic noses have provided a plenty of benefits to a variety of commercial industries, including the agricultural, biomedical, cosmetics, environmental, food, manufacturing, military, pharmaceutical, regulatory, and various scientific research fields. Advances have improved product attributes, uniformity, and consistency as a result of increases in quality control capabilities afforded by electronic-nose monitoring of all phases of industrial manufacturing processes. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Towaroznawstwo; Towaroznawstwo żywności; Produkty żywnościowe; Ocena jakości; Badania sensoryczne; Badanie żywności; Poznanie zmysłowe; Pomiary

EN

Commodity science; Food commodities; Food products; Quality assessment; Sensory research; Food research; Sensory perception; Measurement

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 234
• Strony: 107--123

Twórcy

autor

Katarzyna Pawlak-Lemańska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Katarzyna Nowosad

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Jarosław Chmielewski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Ampuero, S., Bosset, J.O., 2003, The Electronic Nose Applied to Dairy Products: A Review, Sensors and Actuators B: Chemical, vol. 94, s. 1-12.
• Baryłko-Pikielna, N., Matuszewska, I., 2009, Sensoryczne badania żywności, Wydawnictwo Naukowe PTTŻ, Kraków.
• Bourgeois, W., Burgess, J.E., Stuetz, R.M., 2001, On-line Monitoring of Wastewater Quality. A Review, Journal of Chemical Technology and Biotechnology, vol. 76, s. 337-342.
• Busko, M., Jeleń, H., Góral, T., Chmielewski, J., Stuper, K., Szwajkowska-Michalek, L., Tyrakowska, B., Perkowski, J., 2010, Volatile Metabolites in Various Cereal Grains, Food Additives and Contaminants, vol. 27, s. 1574-1579.
• Canhoto, O., Magan, N., 2003, Potential for the Detection of Microorganisms and Heavy Metals in Potable Water Using Electronic Nose Technology, Biosensor and Bioelectronics, vol. 18, s. 751-756.
• Chen, X., Cao, M., Li, Y., Hu, W., Wang, P., Ying, K., Pan, H., 2005, A Study of an Electronic Nose for Detection of Lung Cancer Based on a Virtual SAW Gas Sensors Array and Imaging Recognition Method, Measuring Science Technology, vol. 16, s. 1535-1546.
• Chmielewski, J., Sikorska, E., Górecki, T., Khmelinski, I., Sikorski, M., 2007, Flavour Analysis of Edible Oils by a Sensor-Array Electronic Nose, w: Zieliński, R., Wieczorek, D. (eds.), Current Trends in Commodity Science, Proceedings of the 9th International Conference (IGWT), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań, s. 765-769.
• D'Amico, A., Di Natale, C., Paolesse, R., Macagnano, A., Martinelli, E., Pennazza, G., Santonico, M., Bemabei, M., Roscioni, C., Galluccio, G., Bono, R., Finazzi Agro, E., Rullo, S., 2008, Olfactory Systems for Medical Applications, Sensors and Actuators. B: Chemical, vol. 130, s. 458-465.
• Doleman, B.J., Lewis, N.S., 2001, Comparison of Odor Detection Thresholds and Odor Discriminabilities of a Conducting Polymer Composite Electronic Nose Versus Mammalian Olfaction, Sensors and Actuators. B: Chemical, vol. 72, s. 41-49.
• Faber, J., Pereszewska, K., 2009, Nos elektroniczny jako narzędzie identyfikacji związków chemicznych, Aura, nr 11, s. 5-9.
• Fortuna, T., Krysińska, P., 2007, Elektroniczny nos i język - zastosowanie w przemyśle spożywczym, Laboratorium, nr 7, s. 8-12.
• Gawęcka, J., 2007, Zarys budowy i funkcjonowania zmysłów człowieka, w: Gawęcki, J., Baryłko-Pikielna, N. (red.), Zmysły a jakość żywności i żywienia, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań, s. 19-39.
• Gendron, K.B., Hockstein, N.G., Thaler, E.R., Vachani, A., Hanson, C.W., 2007, In Vitro Discrimination of Tumor Cell Lines with an Electronic Nose, Otolaryngology, vol. 137, s. 269-273.
• Haugen, J.E., Chanie, E., Westad, F., Jonsdottir, R., Bazzo, S., Labreche, S., Marcq, P., Lundby, F., Olafsdottir, G., 2005, Rapid Control of Smoked Atlantic Salmon (Salmo salar) Quality by Electronic Nose: Correlation with Classical Evaluation Method, Sensors and Actuators. B: Chemical, vol. 116, s. 72-77.
• Hulten, B., Broweus, N., Dijk, M. van, 2011, Marketing sensoryczny, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Kośmider, J., Mazur-Chrzanowska, B., Wyszyński, B., 2002, Odory, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Lasa, J., Wilczkowska-Browarska, A., 2003, Zmysł węchu, kryminalistyka, metody analityczne, Instytut Fizyki Jądrowej, Kraków, s. 19-21.
• Lindinger, Ch., Labbe, D., Pollien, P., Rytz, A., Juillerat, M.A., Yeretzian, Ch., Blank, I., 2008, When Machine Tastes Coffee: Instrumental Approach to Predict the Sensory Profile of Espresso Coffee, Analitical Chemistry, vol. 80, s. 1574-1581.
• Lindstrom, M., 2009, Brandsense. Marka pięciu zmysłów, Wydawnictwo HELION, Gliwice.
• Matzger, A. J., Lawrence, C.E., Grubbs, R.H., Lewis, N.S., 2000, Combinatorial Approaches to the Synthesis of Vapor Detector Arrays for Use in an Electronic Nose, Journal of Combinatorial Chemistry, vol. 2, s. 301-304.
• McCulloch, M., Jezierski, T., Broffman, M., Hubbard, A., Turner, K., Janecki, T., 2006, Diagnostic Accuracy of Canine Scent Detection in Early - and Late-stage Lung and Breast Cancers, Integration Cancer Therapy, vol. 5, s. 1-10.
• Pathange, L.P., Mallikarjunan, P., Marini, R.P., O'Keefe, S., Vaughan, D., 2006, Non-destructive Evaluation of Apple Maturity Using an Electronic Nose System, Journal of Food Engineering, vol. 77, s. 1018-1023.
• Pavlou, A.K., Turner, A.P.F., 2000, Sniffing out the Truth: Clinical Diagnosis Using the Electronic Nose, Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, vol. 38, s. 99.
• Pavlou, A.K., Magan, N., McNalty, C., Jones, J.M., Sharp, D., Brown, J., Turner, A.P.F., 2002, Use of an Electronic Nose System for Diagnosis of Urinary Tract Infections, Biosensors and Bioelectronics, vol. 17, s. 893-899.
• Pavlou, A.K., Magan, N., Brown, J., Jones, J. M., Klatser, P., Turner, A.F.P., 2004, Detection of Mycobacterium Tuberculosis in Vitro and in Situé Using an Electronic Nose in Combination with a Neural Network System, Biosensors and Bioelectronics, vol. 20, s. 538-544.
• Pearce, T.C, Schiffman, S.S., Nagle, H.T., Gardner, J.W., 2003, Handbook of Machine Olfaction - Electronic Nose Technology, John Wiley & Sons, London.
• Peris, M., Escuder-Gilabert, L., 2009, A 21st Century Technique for Food Control: Electonic Noses, Analytica Chimica Acta, vol. 638, s. 1-5.
• Pickel, D., Manucy, G., Walker, D., Hall, S., Walker, J., 2004, Evidence For Canine Olfactory Detection of Melanoma, Applied Animal Behavior Science, vol. 89, s. 107-116.
• Pradeep, A.K., 2011, Mózg na zakupach. Neuromarketing w sprzedaży, Wydawnictwo HELION, Gliwice.
• Potargowicz, E., 2008, Węch - niedoceniony zmysł człowieka, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, vol. 62, s. 87-93.
• Roscioni, C., Ritis, G. de, 1968, On the Possibilities to Using Odors as a Diagnostic Test of Disease {preliminary note), Annals Carlo Forlanini, vol. 28, s. 457-461.
• Schaller, E., Bosset, J.O., Escher, F., 1998, Electronic Noses and Their Application to Food, Lebensmittel-Wissenschaft und Technologie, vol. 31, s. 305-316.
• Sikorska, E., Chmielewski, J., Górecki, T., Khmelinski, I., Sikorski, M., Keukeleire, D., 2007, Discrimination of Beer Flavours by Analysis o fVolatiles Using the Mass Spectrometer as an Electronic Nose, Journal of the Institute of Brewing, vol. 113, s. 110-116.
• Sikorska, E., 2008, Metody fluorescencyjne w badaniach żywności, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Skangiel-Kramska, J., Rogozińska, K., 2004, Zmysł węchu-kodowanie zapachów-Nagroda Nobla z fizjologii lub medycyny w 2004r., Kosmos - Problemy Nauk Biologicznych, vol. 54, s. 149-154.
• Turek, P., Chmielewski, J., 2006, Nos elektroniczny jako nowoczesne narzędzie w ocenie jakości wyrobów, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie nr 718, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków, s. 147-160.
• Turin, L., 1996, A Spectroscopic Mechanism for Primary Olfactory Reception, Chemical Senses, vol. 21, s. 773-791.
• Turin, L., 2002, A Method for the Calculation of Odor Character from Molecular Structure, Journal of Theoretical Biology, vol. 216, s. 367-385.
• Utkin, N., Chmielewski, J., Foltynowicz, Z., 2010, Odour of Bioplastic Foils by Storage in Enhanced Temperatures and Humidity, w: Odour and Emissions of Plastic Materials, Materials of 12th Workshop, Universität Kassel, Kassel, s. 9-1-9-4.
• Werlein, H-D., 2001, Discrimination of Chocolates and Packaging Materials by an Electronic Nose, European Food Research and Technology, vol. 212, s. 529-533.
• Willis, C.M., Church, S.M., Guest, C.M., Cook, W.A., McCarthy, N., Bransbury, A.J., Church, M.R.T., Church, J.C.T., Cole, T.J., 2004, Olfactory Detection of Human Bladder Cancer by Dogs: Proof of Principle Study, British Medical Journal, vol. 329, s. 712-715.
• Wilson, A.D., Baletto, M., 2009, Applications and Advances in Electronic-Nose Technologies, Sensors, vol. 9, s. 5099-5148.
• Wójcik, A., 2000, Możliwość analiz chromatografii gazowej z wykorzystaniem techniki Purge and Trap w monitoringu środowiska, w: Siuta, R. (red.), Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami, Wydawnictwo PAN, Kraków, s. 315-320.