Produktywność zasobów w rolnictwie w Polsce wobec paradygmatu zrównoważonego rozwoju

• Autorzy: Bazyli Czyżewski

Warianty tytułu

Resource Productivity in Polish Agriculture : Towards the Paradigm of Sustainable Development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Sektor rolny jest kluczowym elementem ładu zintegrowanego, ponieważ jego funkcjonowanie uzależnione jest od zasobów naturalnych, w szczególności ziemi. Celem opracowania jest ocena zmian produktywności zasobów kapitału i pracy w rolnictwie w Polsce w latach 1995-2006 w relacji do innych działów oraz określenie na tej podstawie tendencji rozwojowych sektora rolnego. Autor stawia pytanie, czy tendencje te wpisują się w paradygmat zrównoważonego rozwoju? Powyższy cel zrealizowano, konstruując autorskie współczynniki produktywności i chłonności zasobów w rolnictwie na podstawie tabeli nakładów i wyników opracowanych przez GUS dla tego sektora. Przeprowadzona analiza potwierdziła postawioną we wstępie hipotezę, że potencjalna rentowność zasobu kapitału w sektorze rolnym jest wyższa niż w jego otoczeniu. W związku z tym, jeśli stopy zwrotu z kapitału w gospodarce rynkowej podlegają konwergencji w długim okresie, to nadwyżkowa rentowność majątku produkcyjnego w rolnictwie tworzy substancję renty gruntowej, czyli wynagradza czynnik ziemi. Potwierdza to występowanie tendencji rozwojowych zgodnych z paradygmatem zrównoważonego rozwoju, w którym zasoby naturalne zyskują na użyteczności w oczach konsumentów. (abstrakt oryginalny)

EN

Agriculture plays a crucial role in sustainable development because it depends on natural resources, specifically on the land. The purpose of the article is to evaluate the changes of a capital and labor productivity in the agriculture sector in Poland during the 1995-2006 period in relation to other sectors and to identify its developmental tendencies. The author enquires if these tendencies fit the sustainable development paradigm? In order to achieve the purpose resources productivity and consumption indices were constructed using input-output tables (published by CSO and Eurostat for agriculture in Poland). the empirical analysis has confirmed the article's hypothesis that potential capital productivity in agriculture is higher than in other sectors. Thus, if return on assets rates in a market economy converge in a long term, the above-average productivity of capital in agriculture generates land rent, i.e. it remunerates the land factor. It confirms the presence of tendencies described by the sustainable development paradigm , where natural resources gain utility for consumers. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój zrównoważony; Rolnictwo zrównoważone; Renta gruntowa; Badanie input-output (IO)

EN

Sustainable development; Sustainable agriculture; Land annuities; Input-Output study

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Ekonomicznych
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 2 (73)
• Strony: 165--188

Twórcy

autor

Bazyli Czyżewski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Adams Ch., Coe D.T. (1989), A Systems Approach to Estimating the Natural Rate of Unemployment and Potential Output for the United States, "Working Paper", No. 89, International Monetary Fund.
• Baer-Nawrocka A., Kiryluk-Dryjska E. (2009), The Influence of the Integration with the European Union on Central and Eastern European Countries' Agricultural Productivity, w: M. Piotrowska, L. Kurowski (red.), Global Challenges and Politics of the European Union - Consequences for the New Member States, "Research Papers of Wrocław University of Economics", No. 59, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław.
• Borys T. (1998), Jak budować program ekorozwoju. Informacje ogólne, Regionalny Ośrodek Ekorozwoju Fundacji Karkonoskiej w Jeleniej Górze, Jelenia Góra.
• Borys T. (2009), Problemy zrównoważonej konsumpcji, w: B. Fiedor, R. Jończy (red.), Rozwój zrównoważony, teoria i praktyka, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław.
• Czekaj T. (2008), Dochodowość materialnych czynników produkcji w gospodarstwach osób fizycznych w 2006 roku, w: W. Józwiak (red.), Efektywność funkcjonowania, aktywność inwestycyjna i zdolność konkurencyjna polskich gospodarstw rolnych osób fizycznych, IERiGŻ PIB, Warszawa.
• Czyżewski A. (2007), Makroekonomiczne uwarunkowania rozwoju sektora rolnego, w: A. Czyżewski (red.), Uniwersalia polityki rolnej w gospodarce rynkowej: ujęcie makro- i mikroekonomiczne, Wydawnictwa AE, Poznań.
• Czyżewski B. (2010), Kontrowersje wokół rent gruntowych: od ekonomii klasycznej do czasów współczesnych, "Ekonomista", nr 2.
• Estes R. (1993), Toward Sustainable Development: from Theory to Praxis, "Social Development Issues", Vol. 15, No. 3, s. 1-29.
• Eurostat (1995-2006) - Dane sektorowe o liczbie pełnozatrudnionych w rolnictwie w Polsce za lata 1995-2006.
• Fiedor B., Jończy R. (2009), Globalne problemy interpretacji i wdrażania koncepcji sustainable development, w: B. Fiedor, R. Jończy (red.), Rozwój zrównoważony: teoria i praktyka, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław.
• Freeman D.G. (2000), Regional Test of Okun's Law, "IAER", Vol. 6, No. 3, August.
• Gordon R.J. (1997), Unemployment and Potential Output in the 1980s, "Brookings Papers on Economic Activity", No. 2.
• GUS (1995-2006), Rachunki podaży i wykorzystania wyrobów i usług, dane za lata 1995-2006.
• GUS (1995-2006a), Rocznik statystyczny przemysłu, dane za lata 1995-2006.
• GUS (1995-2006b), Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich, dane za lata 1995-2006.
• GUS (1995-2006c), Środki trwałe w gospodarce narodowej, dane za lata 1995-2006.
• GUS (1995-2006d), Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych (rachunek kapitałowy c6), dane za lata 1995-2006.
• Jeżowski P. (2009), Kapitał naturalny i rozwój zrównoważony a sprawiedliwość, w: B. Fiedor, R. Jończy (red.), Rozwój zrównoważony, teoria i praktyka, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław.
• Kuhn T.S. (1962), The Structure of Scientific Revolutions, University of Chicago Press, Chicago.
• Majchrzak A., Smędzik K. (2010), Agricultural Land Market in Poland in View of Economy Fluctuations, "Management", Vol. 14, No 1, University of Zielona Góra.
• Majchrzak A., Smędzik K. (2010), Państwowe grunty rolne w Polce w warunkach rynkowych, w: A. Grzelak, A. Sapa (red.), Agroekonomia w warunkach rynkowych.
• Problemy i wyzwania, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu", nr 150, Poznań.
• Moosa I.A. (1997), A Cross-Country Comparison of Okun's Coefficient, "Journal of Comparative Economics", No. 24.
• Morozova O.V. (2009), Koncepcja Zrównoważonego Rozwoju w teorii ekonomii, w: B. Poskrobko (red.), Wpływ idei zrównoważonego rozwoju na politykę państwa i regionów, tom 1: Problemy ogólnopaństwowe i sektorowe, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Białystok.
• Okun A.M. (1962), Potential GNP: Its Measurement and Significance, Cowles Foundation Paper 190 (reprinted from the 1962 Proceedings of the Business and Economic Statistics Section of the American Statistical Association, cowles.econ. yale.edu/P/cp/p01b/p0190.pdf).
• Poczta W., Mrówczyńska-Kamińska A. (2003), Tworzenie i rozdysponowanie produkcji rolnej na tle związków z gospodarką narodową, "Roczniki Nauk Rolniczych, seria G - Ekonomika Rolnictwa", Tom 90, zeszyt 2, PAN, Komitet Ekonomiki Rolnictwa, "Wieś Jutra", Warszawa.
• Poczta W., Mrówczyńska-Kamińska A. (2004), Agrobiznes w Polsce jako subsystem gospodarki narodowej, Akademia Rolnicza, Poznań.
• Raport Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju (1991), Nasza wspólna przyszłość, PWE, Warszawa.
• Stępień S., Poczta-Wajda A., Czyżewski A. (2006), Wydajność pracy w rolnictwie w Polsce i w krajach UE; Studium porównawcze, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu "Praca w perspektywie ekonomicznej", Poznań.
• Woś A., Zegar J.S.(2002), Rolnictwo społecznie zrównoważone, IERiGŻ, Warszawa.
• Zegar J.S. (2007), Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju rolnictwa, "Fragmenta Agronomica", nr 4(96), IUNG, Puławy.