Teoria przemian struktury społecznej w filozofii L. Althussera i E. Balibara

• Autorzy: Władysław Leśny

Warianty tytułu

The Theory of Social Structure Changes in L. Althusser's and E. Balibar's Philosophy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem artykułu jest próba uchwycenie interpretacji procesu rewolucyjnych przekształceń struktur społecznych w filozofii L. Althussera i E. Balibara oznaczonych przez K. Marksa terminem "Aufhebung" . Analizując teorię sposobu powstawania oraz przemian bazy i nadbudowy społecznej w ramach tej filozofii autor ustala niektóre zaistniałe w niej deformacje marksizmu. (abstrakt oryginalny)

EN

The author aimed at the establishment how L. Althusser and E. Balibar solve the complex of problems of changes which had been termed "Aufhebung" by Marx and Engels. On the grounds of Althusser's analysis of the conception of the relation between knowledge and reality both with respect to their origin, the way of existence and the development - the author comes to the conclusion that the authors of "Reading The Capital" one-sidedly absolutize the objective conditions of cognition, omitting the dialectic of these conditions and the subjective conditions. As a result of this omittance the dialectic bond between sociology and its real object breaks. "The object of thought", the notion and not society becomes the object of cognition. These notions are Invariable and so a change may be only a shift of notions, "shift of elements in the mental structure" without any revolutional transformations, without negation. The structure of the way of production one-sidedly determines the development of the whole social superstructure. It is the genuine subject, so this "change of places of elements" causes a change of the elements of the superstructure. In such abstract systems there is no place for a man (but only for "a carrier of functions"), nor for practical human activity, humanism, historism. Dialectic uniformity of negation and continuation in the structure of social being is not possible, either, but only metaphysical unchangeable duration or also metaphysical negation without continuation. At last L. Althusser's recognition for the elimination of the negation law from the laws of dialectic - and so the rejection of the "Aufhebung" category - leads the author of the paper to the conclusion that Althusserism, if we claim that it is Marxism - is its deformation directed to Spinosian and structuralist metaphysics with the exchange of mental and linguistic structures for the economic structures. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Struktura społeczna; Przemiany społeczne; Poglądy filozoficzne; Marksizm

EN

Social structure; Social change; Philosophical thought; Marxism

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Łódzka
• Rocznik: 1981
• Numer: z. 11, nr 374
• Strony: 5--31

Twórcy

autor

Władysław Leśny

• Studium Podstaw Filozofii Marksistowskiej

Bibliografia

• Marx K.: Grundrisse der Kritik der politischen Okonomie, Dietz Verlag, Berlin 1955.
• Marks K.: Kapitał. KiW, Warszawa 1959.
• Althusser L., Balibar E.: Czytanie "kapitału", PIW, Warszawa 1975.
• Althusser L.: Dialektyka ewolucji twórczej Marksa, Studia Filozoficzne nr 1, 1975.
• Althusser L.: O stosunku Marksa do Hegla. Człowiek i Światopogląd, Nr 6, 1972.
• Braudel F.: Historia i trwanie. Czytelnik, Warszawa 1971.
• Levi-Strauss C.: Rasa i historia w pracy, L.C. Dunna, O. Klineberga i C. Levi-Straussa - Rasa i nauka, PWN, Warszawa 1971.
• Ładyka J.: O filozofii marksistowskiej, KiW, Warszawa 1975.
• Spinoza B.: Etyka, PWN, Warszawa 1954.
• Strukturalizm a markszim. KiW, Warszawa 1969.
• Jaroszewski T.M.: Adama Schaffa krytyka strukturalizmu. Człowiek i Światopogląd, Nr 2, 1971.
• Jaroszewski T.M.: Czytając Althuseera. Studia Filozoficzne, Nr 11. 1976.
• Jaroszewski T.M.: Osobowość i wspólnota. KiW, Warszawa 1970.
• Płużański T.: Althusser - destrukcja przedmiotowości, Człowiek i Światopogląd, Nr 7, 1972.
• Rowiński C.: Historia - diachronia (przeciw Althusserowi), Studia Filozoficzne, Nr 6, 1976.
• Seve L.: Marksizm a teoria osobowości, KiW, Warszawa 1975.
• Schaff A.: O co idzie w tzw. "Sporze o Althuseera"? Człowiek i Światopogląd, Nr 2, 1977.
• Schaff A.: Szkice o strukturalizmie, PWN, Warszawa 1975.
• Kozyr-Kowalski S.: Jak nie czytać L. Althussera?, Studia Filozoficzne, Nr 8, 1973.
• Magala S.: Filozofia marksistowska jako metodologia nauki. Człowiek i Światopogląd, Nr 2, 1977.
• Siemek M.: Filozof niepopularny, Człowiek i Światopogląd, Nr 2, 1977.
• Łoziński R.: Marksizm L. Althussera, Człowiek i Światopogląd. Nr 8, 1970.
• Panasiuk R.: Marks odczytany w strukturalistycznej perspektywie. Człowiek i Światopogląd. Nr 2, 1977.
• Ponikowski R.: Althusser i marksizm. Studia Filozoficzne, Nr 7, 1975.