Dotacje wynikowe dla jednostek samorządu terytorialnego - wartość dodana budżetu zadaniowego

• Autorzy: Sławomira Kańduła

Warianty tytułu

Performance-Oriented Grants for local Self-Government Units - the Added Value of Performance-Based Budget

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dotacje celowe, jako źródło dochodów jednostek samorządu terytorialnego (jst), są oceniane krytycznie. Zarzuca im się między innymi to, że: ograniczają samodzielność finansową jst oraz nie stwarzają odpowiednich bodźców do zwiększenia przez nie wysiłku dochodowego, poprawy efektywności gospodarowania środkami publicznymi i wzrostu odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Remedium na niedostatki tych dotacji jest zmiana podejścia do konstrukcji dotacji. W literaturze postuluje się dofi nansowywanie działalności jst w formie dotacji zorientowanych na sprawność/rezultaty, czyli dotacji wynikowych. Ich istota polega na uzależnieniu otrzymania dotacji i jej wysokości od osiągnięcia przez jst określonych wyników, przy jednoczesnym pozostawieniu benefi cjentowi pełnej swobody w defi niowaniu sposobu wykonania zadania i uzyskania tych wyników. Rozliczanie jst za uzyskane wyniki, a nie za wydatkowanie środków, przywodzi na myśl koncepcję budżetu zadaniowego. Zbieżność pomiędzy tym budżetem a wymienionymi dotacjami jest podstawą do postawienia tezy, zgodnie z którą upowszechnienie budżetowania zadaniowego w sektorze fi nansów publicznych w Polsce będzie bodźcem do racjonalizacji systemu dotacji budżetowych dla jst. Jeżeli tak się stanie, wprowadzenie dotacji wynikowych będzie wartością dodaną budżetu zadaniowego. (abstrakt oryginalny)

EN

The award of grants as a source of revenue for local and regional self-government units are criticized because they limit their financial autonomy, and do not create adequate incentives to either increase their fiscal effort, improve the efficiency of public expenditure or increase accountability. The literature proposes the co-financing of the activities of local government units in the form of grants focused on performance/results. These types of grant are called performance-oriented grants. A local government unit will receive these grants if it achieves specifi c results. In contrast to traditionally awarded grants, the local and regional self-government unit has the freedom to defi ne how to perform the task and get the required results. Local government units being evaluated on results, not on total spending, is reminiscent of the concept of performance-based budgeting. The coincidence between this budget and such grants is the basis for the thesis that the dissemination of performance-based budgeting in the public finance sector in Poland will be an incentive to the rationalization of grants for local and regional self-government units. If this happens, the implementation of performance-oriented grants will provide added value to performance-based budgeting. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Budżet zadaniowy; Dotacje; Samorząd terytorialny; Sektor publiczny; Sektor finansowy; Sektor finansów publicznych; Jednostki samorządu terytorialnego (JST)

EN

Task budget; Grants; Local government; Public sector; Financial sector; Public finance sector; Local government units

• Czasopismo: Studia Oeconomica Posnaniensia
• Rocznik: 2013
• Tom: 1
• Numer: nr 4
• Strony: 15--33

Twórcy

autor

Sławomira Kańduła

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Boadway, R., Shah, A., 2009, Fiscal Federalism. Principles and Practice of Multiorder Governance, Cambridge University Press.
• Filipiak, B., 2011, Efektywność w zarządzaniu finansami samorządowymi. Skutek kryzysu czy obiektywna konieczność?, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe nr 10, Kraków, s. 223-236.
• Guziejewska, B., 2008, Zewnętrzne źródła finansowania samorządu terytorialnego. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kańduła, S., 2012, Dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego w świetle teorii federalizmu fiskalnego, w: Hybka, M.M., Juja, T. (red.) Studia z zakresu finansów i polityki podatkowej, Zeszyty Naukowe, nr 232, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań, s. 74-97.
• Kańduła, S., Kijek, I., 2008, Budżet zadaniowy w gospodarce jednostek samorządu terytorialnego, w: Filipiak, B. (red.), Ekonomiczne i organizacyjne instrumenty wspierania rozwoju lokalnego i regionalnego. Przedsiębiorczość, instytucje wsparcia i gospodarka finansowa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 500, Ekonomiczne problemy usług nr 21, Szczecin, s. 329-338.
• Lubińska, T. (red.), 2007, Budżet zadaniowy w Polsce. Reorientacja z wydatkowania na zarządzanie pieniędzmi publicznymi, Difin, Warszawa.
• Lubińska, T. (red.), 2009, Nowe zarządzanie publiczne - skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce, Difin, Warszawa.
• Marchewka-Bartkowiak, K., Szpringer, Z. (red.), 2013, Budżet zadaniowy, Biuro Analiz Sejmowych, Studia BAS nr 1(33), Wydawnicwto Kancelarii Sejmu, Warszawa.
• Owsiak, S. (red.), 2002, Budżet władz lokalnych, PWE, Warszawa.
• Owsiak, S., 2005, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Owsiak, S., Stabryła-Chudzio, K., 2010, Budżet zadaniowy jako narzędzie poprawy alokacji środków publicznych, w: Postuła, M., Perczyński, P. (red.), Budżet zadaniowy w administracji publicznej, wyd. 2 popr., Ministerstwo Finansów, Warszawa, s. 45-80.
• Patrzałek, L., 2010, Finanse samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Pogoda, A., Chrzanowski, M., Marczewski, K., 2010, Fundamentalne znaczenie miernika jako elementu ściśle skorelowanego z celami w ramach budżetu zadaniowego, w: Postuła, M., Perczyński, P. (red.), Budżet zadaniowy w administracji publicznej, wyd. 2 popr., Ministerstwo Finansów, Warszawa, s. 115-172.
• Postuła, M., Perczyński, P. (red.), Budżet zadaniowy w administracji publicznej, wyd. 2 popr., Ministerstwo Finansów, Warszawa.
• Rada Ministrów, 2012, Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 marca 2009 r. w sprawie udzielania dotacji celowych dla jednostek samorządu terytorialnego na przebudowę, budowę lub remonty dróg powiatowych i gminnych, Dz.U. nr 53, poz. 435.
• Shah, A., 2006, A Practioner's Guide to Intergovernmental Fiscal Transfers, Policy Research Working Paper, World Bank, http://elibrary.worldbank.org/docserver/download/4039. pdf?expires= 1359105645&id=id&accname=guest&checksum=BD60729A8F10A9A586 DD8D851897A1C4 [dostęp: 15.11.2012].
• Shah, A., 2008, Fiscal Need Equalization: Is it Worth Doing? Lessons from International Practices, w: Kim, J., Lotz, J. (eds.) Measuring Local Government Expenditure Needs, The Korea Institute of Public Finance and The Danish Ministry of Social Welfare, s. 35-60.
• Shah, A., 2010, Autonomy with Accountability: The Case for Performance-oriented Grants, w: Kim, J., Lotz, J., Mau, N.J. (eds.) General Grants versus Earmarked Grants. Theory and Practice, The Korea Institute of Public Finance and The Danish Ministry of Social Welfare, s. 74-106.
• Steff ensen, J., Larsen, H.F., 2005, Conceptual Basis for Performance Based Grant Systems and Selected International Experiences, National Stakeholder Workshop in Nepal, Kathmandu, 31 May 2005, Background Paper, http://www.polypixel.de/testsite/inwent_lg/download_05/ AssessmentsInformingGrantBasedSystemsUNCDF.pdf [dostęp: 20.01.2013].
• Surówka, K., 2013, Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego w Polsce, PWE, Warszawa.
• Swianiewicz, P., 2011, Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja, polityki lokalne, Municipium, Warszawa.
• Timofeev, A., 2011, The Design of a Performance-Oriented Fiscal Transfer in West Bengal, Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University, International Studies Program, Working Paper no. 11-17.
• UNCDF, 2010, Performance-based Grant Systems. Concept and International Experience, United Nations Capital Development Fund, New York, http://www.uncdf.org/sites/default/fi les/ Download/pgbs.pdf [dostęp: 15.11.2012].
• Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2003, Dz.U. nr 150, poz. 983, ze zm.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.
• Wernik, A., 2007, Finanse publiczne (cele, struktury, uwarunkowania), PWE, Warszawa.
• Zalewski, A. (red.), 2007, Nowe zarządzanie publiczne w polskim samorządzie, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie, Warszawa.