Odpowiedzialność biznesu i podmiotów gospodarczych : definicje, modele, typologia argumentacji

• Autorzy: Paweł Polowczyk

Warianty tytułu

Business Responsibility and Responsibility of Economic Entities : Definitions, Models, Typology of Arguments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł zawiera krytykę teoretycznych podstaw koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu i podmiotów gospodarczych, tj. błędów w definicjach CSR oraz samego określenia "społeczna odpowiedzialność biznesu" ("corporate social responsibility"). Prezentuje nowe definicje regulujące odpowiedzialności biznesu i podmiotów gospodarczych. Uzasadnia, że jedynym poprawnym etycznie modelem odpowiedzialności jest model before profit obligation. Proponuje typologię argumentów za i przeciw odpowiedzialności biznesu z uwagi na dziedzinę wiedzy, z której czerpią. Typologia dzieli rzeczywiście występujące argumenty, w odróżnieniu od możliwych, na logiczno-metodologiczne, ontologiczne, metaetyczne i etyczne, polityczne, ekonomiczne i prawne. (abstrakt oryginalny)

EN

Author critisizes the theoretical basis of CSR theory on the level of definitions and models. He proposes a new definitions of business responsibility and responsibility of economic entities. He argues that the after profit obligation model is ethically unacceptable as a "moderate criminal" model, and the only ethically possible model is the before profit obligation model. The article comprises a empirical typology of arguments for and against business (and economic entities) responsibility. The arguments are divided into: logical and methodological, ontological, metaehical and ethical, political, economical, legal. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczna odpowiedzialność; Społeczna odpowiedzialność biznesu

EN

Social Responsibility; Corporate Social Responsibility (CSR)

• Czasopismo: Zarządzanie Zmianami : zeszyty naukowe
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1
• Strony: 38--60

Twórcy

autor

Paweł Polowczyk

• Wyższa Szkoła Zarządzania / Polish Open University

Bibliografia

• Acocella N. [2002], Zasady polityki gospodarczej, PWN; Warszawa.
• Aguilar F.J. [1994], Managing Corporate Ethics, NY Oxford University Press, Oxford.
• Albert M. [2007], Ekonomia uczestnicząca. Życie po kapitalizmie, Oficyna Bractwa Trójka, Poznań.
• Ariely D. [2009], Potęga irracjonalności. Ukryte siły, które wpływają na nasze decyzje, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
• Ayer A. J. [2001], Language, Truth and Logic, Penguin.
• Bakan J. [2005], The Corporation. The Pathological Persuit of Profit and Power, Free Press, New York-London-Toronto-Sydney.
• Beksiak J. (red.) [2001], Ekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Brown L.R. [2003], Gospodarka ekologiczna, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Budzyński W. [2005], Public Relations. Zarządzanie reputacją firmy, Poltext, Warszawa.
• Carr A. [1999], Czy opłaca się blefować w biznesie?, [w:] Chryssides G.D, Kaler J.H., Wprowadzenie do etyki biznesu, PWN, Warszawa.
• Carroll A.B. [1993], Business and Society: Ethics and Stakeholders Management, College-Division South-Western Publishing Co, Cincinatti, Ohio.
• Chryssides G.D., Kaler J.H. [1999], Wprowadzenie do etyki biznesu, PWN, Warszawa.
• Cochran P.L., Nigh D. [1990], Illegal Corporate Behavior and the Question of Moral Agency, [w: ] Frederick W.C., Preston L.E. (red.), Business Ethics: Research Issues and Empirical Studies, JAI Press Inc., Geenwich, Con.
• Conniff R. [2006], Korporacyjne zwierzę, Wydawnictwo CIS, Warszawa.
• Cooper D. [1968], Collective Responsibility, Philosophy, 43:258-268.
• Dan-Cohen M. [1986], Rights, Persons, and Organizations, University of California Press, Berkeley.
• Davis K., Blomstrom R. [1975], Business and Society: Environment and Responsibility, McGraw-Hill, New York.
• DeGeorge R.T. [1995], Kształtowanie norm etycznych w międzynarodowym biznesie, [w:] Minus P.M. (red.) Etyka w Biznesie, PWN, Warszawa.
• Des Jardins J.R., McCall J.J. [1985], Contemporary Issues in Business Ethics, Reston Publishing Company, Belmont.
• Diener E., Diener M., Diener C. [1996], Factors predicting the subjective well-being of nations, "Social Psychology", November 69 (5).
• Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D. [2010], Ochrona środowiska przyrodniczego, PWN, Warszawa.
• Domańska E. [1986], Kapitalizm menedżerski, PWE, Warszawa.
• Drucker P.F. [1973], Management Task, Responsibilities, Practices, Harper & Row, New York.
• Drucker P.F. [1999], Społeczeństwo kapitalistyczne, PWN, Warszawa.
• Feinberg J. [1968], Collective Responsibility, [w:] Doing and Deserving: Essays in The Theory of Responsibility, Princeton University Press, Princeton.
• Filek J. [2004], Odpowiedzialność: między teorią a praktyką, http://www.cebi.win.pl/texty/art004.doc.
• Filek J. [2002], O wolności i odpowiedzialności podmiotu gospodarczego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków.
• Filek J. (red.) [2004], Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Freeman E.R. [1984], Strategic Management. A Stakeholder Approach, Pitman, Boston.
• French P. [1984], Collective and Corporate Responsibility, Columbia University Press, New York.
• French P. (red.) [1998], Individual and Collective Responsibility, Rochester, VT: Schenkman.
• Friedman M. [1970], The Social Responsibility of Business Is To Increase Its Profits, "New York Times Magazine", 13.09.
• Friedman M., Friedman R. [2006], Wolny wybór, Aspekt, Sosnowiec.
• Gasset J.O. [1982], Bunt mas, PWN, Warszawa.
• Godelier M. [1999], The Enigma of the Gift, University Of Chicago Press, Chicago.
• Griffin R.W. [2004], Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa.
• Gruszecki T. [1996], Etyka w biznesie jako warunek i gwarant ładu rynkowego, referat na konferencję "Etyka Biznesu", KUL, Lublin.
• Hare R.D. [2010], Psychopaci są wśród nas, Znak, Kraków.
• Hołówka J. [2000], Wprowadzenie, [w:] Hołówka J. (red.) [2000], Filozofia moralności. Wina, kara, wybaczenie, Aletheia, Warszawa.
• Hosmer L.T. [1994], Why Be Moral? A Different Rationale for Managers, Business Ethics Quartely vol. 4, no. 2.
• Ingarden R. [2004], Ontyczne podstawy odpowiedzialności, [w:] Filek J. (red.) [2004], Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Jackson J.R., Miller R.L., Miller S.G. [1997], Business & Society. Managing Social Issues, West Publishing Company, New York.
• Jonas H. [1996], Zasada odpowiedzialności, Wydawnictwo Platan, Kraków.
• Klimczak B. [1999], Etyka gospodarcza, [w:] Gasparski W., Lewicka-Strzałecka, Miller D. (red.), Etyka biznesu, gospodarki i zarządzania, Wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Warszawa.
• Kotler Ph. [1994], Marketing, Gebethner & Ska, Warszawa.
• Kymlicka W. [2002], Tradycja umowy społecznej, [w:] Peter Singer (red.), Przewodnik po etyce, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Lewicka-Strzałecka A. [2003], Prakseologia a etyka: od filozofii praktycznej Tadeusza Kotarbińskiego do dylematów etyki życia gospodarczego, Edukacja filozoficzna, vol. 35.
• May L. [1987], The Morality of Groups, Notre Dame: University of Notre Dame Press.
• Miranda J. [1982], Communism in the Bible, Orbis Books.
• Motycka A. (red.) [2001], Wiedza i wartości, Wydawnictwo IFiS PAN.
• Myers D.G. [2000], The Funds, Friends and Faith of Happy People, "American Psychologist", Vol. 55, No. 1.
• Nahimias E. [2011], Is Neuroscience the Death of Free Will?, "New York Times" November 13, http://opinionator.blogs.nytimes.com/2011/11/13/is-neuroscience-the-death-of-freewill/.
• Nakonieczna J. [2008], Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw międzynarodowych, Difin, Warszawa.
• Pratley P. [1998], Etyka w biznesie, Gebethner & Ska, Warszawa.
• Putnam H., Walsh V. (red.) [2012], The End of Value-Free Economics, Routledge.
• Risser D.T. [2009], Collective Moral Responsibility, [w:] Internet Encyclopedia of Philosophy: www.iep.utm.edu/collecti/.
• Robbins L. [2007], An Essay on the Nature and Significance of Economic Science, Mises Institute, Auburn, Alabama.
• Rybak M. [2007], Etyka menedżera - społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa.
• Sartre J.P. [1960], Critique of Dialectical Reason, Verso, New York.
• Sartre J.P. [1998], Egzystencjalizm jest humanizmem, Muza SA, Warszawa.
• Smiley M. [2010], Collective Responsibility, Stanford Encyclopedia of Philosophy, http://plato.stanford.edu/entries/collectiveresponsibility/.
• Soros G. [1997], The Capitalist Threat, "The Atlantic Monthly".
• Staw B.M., Szwajkowski E. [1975], The Scarcity-Munificence Component of Organizational Environments and the Commission of Illegal Acts, "Administrative Science Quarterly" 20, 345-354.
• Stiglitz J.E. [2004], Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa.
• Stiglitz J.E. [2007], Wizja sprawiedliwej globalizacji. Propozycje usprawnień, PWN, Warszawa.
• Szymański W. [2001], Globalizacja: wyzwania i zagrożenia, Difin, Warszawa.
• Tversky A., Kahneman D. [1981], The Framing of Decision and the Psychology of Choice, "Science", Vol. 211, No 4481.
• Urlich P. [2000], Integrative Economic Ethics - Towards a Conceptions of Socio-Economic Rationality, [w:] Klosowski P. (red.), Contemporary Economics Ethics and Business Ethics, Springer, Berlin.
• Wartick S.L, Cochran P.L. [1985], The Evolution of the Corporate Social Performance Model, "Academy of Management Review", vol. 10, nr 4.
• Wilkinson R., Pickett K. [2011], Duch równości, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
• Wood D.J. [1991], Corporate Social Performance Revisited, "Academy of Management Review", nr 4.
• Zbiegień-Maciąg L. [1991], Etyka w zarządzaniu, Warszawa.
• Zerk J.A. [2006], Multinationals and Corporate Social Responsibility. Limitations and Opportunities in International Law, Cambridge University Press, Cambridge.
• http://www.corporatewatch.org/?lid=2688.
• http://www.earth.columbia.edu/sitefiles/file/Sachs%20Writing/2012/World%20Happiness%20Report.pdf.
• http://hdr.undp.org/en/statistics/.
• http://www.sida.se/Global/About%20Sida/S%C3%A5%20arbetar%20vi/EIU_Democracy_Index_Dec2011.pdf.